Huyện đảo Lý Sơn

Huyện đảo Lý Sơn. Ảnh: Internet

Huyện đảo Lý Sơn có 5 ngọn núi: Thới Lơi, Hòn Tai, Hòn Sỏi, Giếng Tân, Hòn Vung. Trong đó, núi Thới Lơi chiếm diện tích lớn và cao hơn các núi khác. Từ xa xưa, Lý Sơn có nhiều rừng như rừng Cây Minh, rừng Truông, rừng Nhợ, rừng Cây Gạo, rừng Bà Bút, rừng Phật. Nay, do biến đổi của thiên nhiên và sự khai thác, hủy hoại của con người, trong rừngLý Sơn chỉ còn lại loài cây dẻ. Đất đảo Lý Sơn do núi lửa hình thành nên phì nhiêu, thuận lợi cho việc và trồng và phát triển các loại cây có giá trị kinh tế như tỏi, hành, đậu... Xung quanh Lý Sơn là biển cả, là ngư trường đánh bắt hải sản lớn và là yếu tố tốt cho việc phát triển kinh tế hiện tại và trong tương lai. Về cơ cấu kinh tế hiện nay: 85% người dân Lý Sơn làm nông nghiệp, 15% còn lại làm ngư nghiệp và buôn bán. Đã từ lâu, sản phẩm nông nghiệp của Lý Sơn nổi tiếng trên thị trường trong và ngoài nước, như tỏi, hành, đồi mồi, xà cừ, hải sâm...Đặc biệt nhất là giống tỏi. Tỏi của Lý Sơn từ xưa đến nay nổi tiếng trên thị trường về chất lượng cao hơn hẳn các giống tỏi của các địa phương khác.

Trải qua nhiều thế hệ, người dân đảo Lý Sơn luôn thể hiện được truyền thống yêu nước, cần cù lao động, thông minh và sáng tạo trong công việc, luôn vượt lên những khó khăn do thiên tai gây ra để tồn tại và phát triển. Vì thế, từ một địa danh chỉ có rừng núi hoang vu, Lý Sơn ngày nay đã trở thành huyện đảo sầm uất, trù phú.

Thời phong kiến, thực dân, đồng bào Lý Sơn đã đóng các loại thuyền con, xuồng câu, ghe bầu để đi làm ăn trên biển và ra vào đất liền bán nông, hải sản, mua các loại hàng mà đảo không sản xuất được. Dần dần, nhiều tàu đánh cá 1 tấn xuất hiện, xã Vĩnh Long có vạn ghe bầu, 50 chiếc vào Nam, ra Bắc mua lúa gạo về bán cho nhân dân. Người dân Lý Sơn có kinh nghiệm trong việc đánh bắt các loại hải sản quý như sâm, đồi mồi, xà cừ, mai hải ba. Chính vì vậy nên từ xa xưa, các triều đại phong kiến Việt Nam hết sức chú trọng đến việc xây dựng bộ máy cai trị nơi đây và tuyển mộ người dân đảo đi lính ra bảo vệ Hoàng Sa, Trường Sa- lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc và khai thác các sản phẩm quý hiếm về nộp cho vua chúa. Công việc đó rất nguy hiểm và gian khổ. Những vần thơ lưu truyền trong dân gian đã phản ánh điều đó:

“Hoàng Sa nhiều đảo lắm cồn

Chiếc chiếu bó tròn mấy sợi dây mây”

Hay: “Trường Sa trời biển mênh mông

Người đi thì có, người không thấy về

Trường Sa mây nước bốn bề

Tháng hai khao lề tế lính Trường Sa”

Từ nhiệm vụ vinh quang nhưng hết sức nhọc nhằn bảo vệ chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Tổ quốc, người dân Lý Sơn đã xây dựng nên Lễ hội truyền thống: Tế sống lính trước khi đi làm nhiệm vụ trên quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, còn truyền lại đến ngày nay.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, nhân dân đảo Lý Sơn đã nêu cao tinh thần yêu nước, kiên quyết đấu tranh chống Mỹ và ngụy quyền, ngụy quân tay sai đòi thống nhất đất nước. Ngày 26-3-1975, bị ta đánh mạnh trên các mặt trận, 12.000 tàn quân ngụy dùng tàu thuyền chạy ra đảo Lý Sơn neo đậu, ẩn náu. Ban chỉ huy khởi nghĩa Lý Sơn và hai Chi bộ Đảng được sự chỉ đạo của Huyện ủy Đông Sơn khẩn trương đối phó với tình hình mới. Dưới sự lãnh đạo của các đảng viên Cộng sản, nhân dân Lý Sơn đã cất giấu lương thực, cô lập chính quyền địch và bọn tàn quân; đồng thời tuyên truyền chúng bỏ súng quay về với cách mạng. Trong những ngày địch hiện diện trên đảo, ta tổ chức vận động được 20 sĩ quan và hạ sĩ quan, 100 lính chủ lực và 24 dân vệ ra hàng. Số này được đưa về đất liền để giáo dục, cải tạo, sau đó cho họ về với gia đình. việc này đã có ảnh hưởng tốt đến suy nghĩ và tình cảm của số địch còn lại trên đảo. Ngày 30-3-1975, Ban Chỉ huy khởi nghĩa lý sơn và hai Chi bộ đã họp, phân công nhiệm vụ cho các tổ, đội du kích vũ trang, các tổ tuyên truyền về trụ bám các chốt, các địa điểm của mỗi xã để chờ lệnh ra quân. ngoài số du kích, ta lập được 7 tổ an ninh trên đảo. Vào 4 giờ sáng ngày 31-3-1975, Ban Chỉ huy khởi nghĩa phát lệnh cho các xã. Các tổ tuyên truyền vận động nhân dân đứng lên giành chính quyền. Đến 7 giờ 15 phút, 4 quả mìn của ta bố trí trên các quả núi nổ vang uy hiếp tàn quân địch trên các tàu thuyền neo đậu quanh đảo. Cờ giải phóng phấp phới bay trên 5 quả núi và các ngả đường. Truyền đơn, áp phích cách mạng được rải và dán khắp nơi. Toàn dân Lý Sơn xuống đường hô vang các khẩu hiệu chống Mỹ- ngụy, tịch thu tài liệu, chiếm giữ các cơ quan, công sở, đồn bốt của địch trên đảo. Tàn quân địch hốt hoảng tháo chạy khỏi đảo. Ddảo Lý sơn được giải phóng.

Trong 33 năm thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975-2008), Đảng ủy và chính quyền các cấp đã lãnh đạo nhân dân từng bước thực hiện các mục tiêu kinh tế-xã hội và quốc phòng-an ninh đạt kết quả tốt, bảo vệ vững chắc chủ quyền đất nước nơi biển, đảo quê hương.

HÀ THÀNH