Củng cố nền tảng chính trị - pháp lý
Pháp luật là công cụ thể chế hóa đường lối, quan điểm của Đảng, đồng thời là nền tảng quy định cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ chế lãnh đạo đối với Quân đội. Bất kỳ sự điều chỉnh nào trong lĩnh vực pháp lý, nếu không được kiểm soát chặt chẽ, đều có thể dẫn tới nguy cơ làm biến dạng tổ chức, suy giảm năng lực chỉ huy và suy yếu cơ chế Đảng lãnh đạo Quân đội. Thực tiễn lịch sử, nhất là bài học từ sự sụp đổ của Liên Xô cho thấy, “phi chính trị hóa” Quân đội khởi đầu từ những thay đổi tưởng như mang tính kỹ thuật nhưng được lồng ghép có chủ ý trong hệ thống pháp luật và chính sách.
Quá trình xây dựng pháp luật gồm nhiều khâu, nhiều chủ thể tham gia. Mỗi khâu đều có thể trở thành “cửa mở” để các thế lực thù địch cài cắm nội dung sai trái dưới danh nghĩa "dân chủ", "nhân quyền" hoặc “chuẩn mực quốc tế”. Vì vậy, toàn bộ quá trình xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện pháp luật liên quan đến Quân đội và quân sự, quốc phòng phải đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của Đảng. Vai trò của cấp ủy các cấp, nhất là trong Quân đội, cần được phát huy ngay từ khâu đề xuất chủ trương, định hướng chính sách; thực hiện nghiêm cơ chế thẩm tra chính trị đối với các văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm thống nhất với Cương lĩnh, đường lối, quan điểm của Đảng.
Quản lý nhà nước về quân sự, quốc phòng là yêu cầu khách quan của xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, song không đồng nghĩa với “dân sự hóa” hay tách Quân đội khỏi sự lãnh đạo của Đảng. Ngược lại, quản lý nhà nước hiệu quả nhằm bảo đảm Quân đội hoạt động đúng chức năng, phát huy sức mạnh tổng hợp trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật, đồng thời tôn trọng tính đặc thù của hoạt động quân sự; tránh đánh đồng quản lý quân sự với quản lý hành chính dân sự thuần túy. Việc tham chiếu, tiếp thu tiêu chuẩn và kinh nghiệm quốc tế chỉ có ý nghĩa khi đặt trên nền tảng lợi ích quốc gia-dân tộc và phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam. Do đó, cần tỉnh táo, thận trọng trước các hoạt động “tư vấn lập pháp”, “hỗ trợ kỹ thuật” từ một số tổ chức nước ngoài, vốn có thể tìm cách lồng ghép các khái niệm, tiêu chuẩn mang màu sắc “xã hội dân sự” hoặc mô hình “kiểm soát dân sự” theo kiểu phương Tây vào các dự thảo luật.
 |
| Hơn 300 chiến sĩ của Trung đoàn 98 và các đơn vị của Sư đoàn 316, Quân khu 2 phối hợp cùng cảnh sát cơ động, biên phòng tỉnh Lào Cai và 5 chó nghiệp vụ tham gia tìm kiếm người mất tích sau lũ quét tại thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh (tháng 9-2024). Ảnh minh họa: qdnd.vn |
Quốc hội, với vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cần thực hiện tốt chức năng lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, đồng thời bảo đảm sự thống nhất giữa yêu cầu quản lý nhà nước và nguyên tắc Đảng lãnh đạo Quân đội; kiên quyết loại bỏ những biểu hiện có nguy cơ dẫn đến “phi chính trị hóa” Quân đội trong quá trình xây dựng luật.
Minh bạch hóa, chuẩn hóa quy trình xây dựng pháp luật là giải pháp quan trọng nhằm hạn chế nguy cơ bị thao túng, tác động không minh bạch. Việc đẩy mạnh số hóa quy trình lập pháp, công khai tài liệu dự thảo trong phạm vi phù hợp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan chức năng tăng cường giám sát, kịp thời phát hiện sai sót, đề xuất sửa đổi các quy định bất cập. Giám sát xã hội giữ vai trò quan trọng trong bảo đảm tính minh bạch, khách quan của quá trình xây dựng pháp luật. Tuy nhiên, hoạt động góp ý, phản biện cần được thực hiện đúng phạm vi, nguyên tắc, không để ảnh hưởng đến bí mật quân sự, an ninh quốc gia.
Nhân tố con người giữ vai trò quyết định, đặc biệt trong xây dựng pháp luật-lĩnh vực đòi hỏi bản lĩnh chính trị, trí tuệ và độ chính xác cao. Vì vậy, cần xây dựng đội ngũ cán bộ pháp chế vững vàng về chính trị, trong sáng về đạo đức, tinh thông về chuyên môn. Trọng tâm là tuyển chọn cán bộ giàu kinh nghiệm thực tiễn; tăng cường đào tạo kỹ năng lập pháp, kiến thức quốc phòng, an ninh, năng lực đấu tranh phản bác quan điểm sai trái; đồng thời đẩy mạnh luân chuyển giữa cơ quan tham mưu và cơ sở để gắn lý luận với thực tiễn.
Xây dựng “lá chắn tư tưởng”, chính quy, kỷ luật vững mạnh từ bên trong
Âm mưu “dân sự hóa” Quân đội chủ yếu tác động vào nhận thức, quan điểm và lập trường chính trị của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Do đó, đấu tranh tư tưởng là mặt trận quyết định, gắn chặt với phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cần được đổi mới mạnh mẽ theo hướng thiết thực, sinh động, gắn với thực tiễn huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và đời sống bộ đội; cập nhật kịp thời các biểu hiện mới của chiến tranh thông tin và âm mưu chống phá giúp mỗi quân nhân nâng cao khả năng tự nhận diện, tự bảo vệ mình trước thông tin xấu độc. Để mỗi cán bộ, chiến sĩ nhận thức đầy đủ, rõ ràng, không mơ hồ, ảo tưởng trước các khuynh hướng tư tưởng lệch lạc về xã hội dân sự và xu hướng, âm mưu “dân sự hóa” Quân đội. Giáo dục chính trị phải đi đôi với quản lý tư tưởng, kỷ luật, giữ vững trận địa chính trị tinh thần trong từng cơ quan, đơn vị.
Trong bối cảnh bùng nổ thông tin, không gian mạng trở thành mặt trận trọng yếu. Tất cả các cơ quan báo chí, nhất là báo chí Quân đội, cần giữ vai trò nòng cốt trong việc làm rõ bản chất chính trị của Quân đội nhân dân Việt Nam; khẳng định sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi; đồng thời kiên quyết phản bác các luận điệu phi lý về “quân đội trung lập”, “đứng ngoài chính trị”. Cần nghiên cứu, làm rõ các biểu hiện của “xã hội dân sự” gắn với xu hướng “dân sự hóa” Quân đội, qua đó nhận diện đúng mục tiêu, bản chất và thủ đoạn mà các thế lực thù địch đang theo đuổi. Trên cơ sở đó, kiên quyết đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, vạch trần những ý đồ ẩn sau cái gọi là “dân sự hóa” Quân đội vì dân, chịu sự quản lý của nhân dân, “dân chủ”, “nhân quyền” hay chia sẻ quyền lãnh đạo, quản lý Quân đội. Nắm chắc hoạt động của các tổ chức phản động, tổ chức chính trị đội lốt xã hội dân sự xuyên tạc, chống phá vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với Quân đội và kích động tư tưởng “dân sự hóa” Quân đội; triển khai đồng bộ các biện pháp đấu tranh cả về lý luận và thực tiễn để ngăn chặn, đẩy lùi những nhận thức sai lệch về xã hội dân sự. Đấu tranh, xử lý nghiêm các hội, nhóm mạo danh xã hội dân sự hoạt động trái phép, xâm hại an ninh quốc gia và làm tổn hại uy tín, danh dự của Đảng, Nhà nước và Quân đội.
Nếu pháp luật và sự lãnh đạo của Đảng là “phòng tuyến chính trị-pháp lý”, thì chính quy, kỷ luật chính là nội lực, là tuyến phòng thủ từ bên trong, giúp cán bộ, chiến sĩ luôn vững vàng, không bị hướng lái bởi các luận điệu sai trái. Các cơ quan, đơn vị cần nâng cao chất lượng xây dựng chính quy; tăng cường quản lý tư tưởng. Mỗi cán bộ, chiến sĩ, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì, cán bộ chính trị, phải nêu gương về bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống và tác phong công tác; xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, kỷ cương, dân chủ. Quản lý chặt chẽ nhưng phải gần gũi, nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện vọng của bộ đội để định hướng đúng đắn, không để các thế lực thù địch móc nối chống phá từ bên trong.
Khi cán bộ chính trị làm tốt vai trò “người dẫn đường về tư tưởng”; từng cán bộ, chiến sĩ nêu cao ý thức tự giác chấp hành kỷ luật, Quân đội sẽ trở thành khối thống nhất vững chắc, trận địa chính trị tinh thần được giữ vững, không thế lực nào có thể tác động từ bên ngoài hay chia rẽ từ bên trong.
Thực hiện chức năng đội quân lao động sản xuất, xây dựng kinh tế với phương châm: Phục vụ quốc phòng là mục tiêu hàng đầu, kết hợp chặt chẽ giữa kinh tế và quốc phòng, củng cố tiềm lực đất nước, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội. Doanh nghiệp Quân đội phải giữ vững kỷ luật, môi trường rèn luyện, bản chất quân sự; không để lợi ích kinh tế chi phối mục tiêu chính trị, quân sự; không để tư duy thị trường thuần túy làm phai nhạt môi trường quân sự đặc thù; kiên quyết xử lý các sai phạm, không để các thế lực thù địch lợi dụng sai phạm cá biệt để quy chụp, xuyên tạc bản chất Quân đội, từ đó kêu gọi “dân sự hóa” các hoạt động quân sự. Đồng thời, đẩy mạnh minh bạch hóa, công khai tài chính trong khuôn khổ quy định bảo mật để nhân dân hiểu và giám sát, không để kẻ xấu lợi dụng sự thiếu thông tin để tung tin đồn thất thiệt.
Phát huy sức mạnh tổng hợp, xây dựng “thế trận tư tưởng toàn dân”
Đấu tranh làm thất bại âm mưu “dân sự hóa” Quân đội trong tình hình mới cần được triển khai một cách bài bản, hệ thống, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Trong đó, cơ quan tuyên giáo các cấp, cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ chính trị trong Quân đội giữ vai trò nòng cốt trong tham mưu, tổ chức và dẫn dắt đấu tranh. Hệ thống tuyên giáo làm nhiệm vụ định hướng, điều phối, chủ động xây dựng nội dung, phương thức tuyên truyền phù hợp, triển khai giáo dục thống nhất, kịp thời phát hiện và phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc. Đội ngũ cán bộ chính trị là lực lượng xung kích, trực tiếp quản lý, nắm bắt, định hướng tư tưởng bộ đội; kịp thời phát hiện, xử lý các biểu hiện lệch chuẩn.
Quá trình đấu tranh cần được tổ chức chặt chẽ, thống nhất giữa các lực lượng tạo sức mạnh tổng hợp, hình thành “thế trận tư tưởng toàn dân”. Phát huy vai trò của truyền thông đại chúng, báo chí Quân đội làm nòng cốt. Với lợi thế am hiểu sâu sắc lĩnh vực quốc phòng, an ninh, bám sát thực tiễn hoạt động quân sự và đời sống bộ đội, báo chí Quân đội không chỉ kịp thời phản bác các thông tin sai trái mà còn chủ động định hướng dư luận, lan tỏa hình ảnh, truyền thống, sứ mệnh và đóng góp của Quân đội. Các lực lượng cần phối hợp nhịp nhàng, nâng cao năng lực dự báo, phản ứng thông tin, tổ chức thành một mặt trận thống nhất, kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh phản bác và truyền thông tích cực. Tăng cường giáo dục quốc phòng, an ninh cho toàn dân, nhất là thế hệ trẻ; giúp họ hiểu đúng chính nghĩa dân tộc, bản chất, chức năng, tính chất nhiệm vụ của Quân đội, cũng như âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, từ đó không bị tác động bởi các luận điệu xuyên tạc núp bóng “cải cách”, “văn minh” hay “chuẩn mực quốc tế”.
Để đáp ứng yêu cầu đó, cần tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức tuyên truyền; kết hợp giữa thông tin truyền thống và truyền thông hiện đại; khai thác hiệu quả các nền tảng mạng; tăng cường sản phẩm trực quan, dễ tiếp cận; chú trọng đào tạo kỹ năng truyền thông số, nâng cao năng lực phân tích, phản biện cho lực lượng chuyên trách. Khi công tác tuyên giáo, truyền thông đi trước một bước, chủ động dự báo và định hướng, trận địa tư tưởng sẽ được giữ vững, không để khoảng trống thông tin cho các thế lực thù địch lợi dụng chống phá.
Trong bối cảnh chiến tranh thông tin ngày càng phức tạp, các luận điệu cổ xúy “dân sự hóa” Quân đội thường được ngụy trang tinh vi dưới vỏ bọc học thuật, cải cách hay chuẩn mực quốc tế. Điều đó đòi hỏi phải phát huy mạnh mẽ vai trò của các cơ quan nghiên cứu, học viện, nhà trường trong nghiên cứu, dự báo và phản biện khoa học, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trong Quân đội. Với chức năng nghiên cứu, các cơ quan này có khả năng nhận diện sớm xu hướng mới, sự điều chỉnh chiến lược và thủ đoạn tác động của các thế lực thù địch đối với Quân đội. Kết quả nghiên cứu phải được chuyển hóa thành các luận cứ khoa học và báo cáo tham mưu có giá trị thực tiễn, phục vụ hiệu quả cho việc chủ động phòng ngừa, ngăn chặn nguy cơ từ sớm, từ xa. Trong môi trường thông tin đa chiều, nhiều quan điểm sai trái, thù địch được che đậy dưới hình thức nghiên cứu hay phân tích chính sách, đòi hỏi phải kịp thời bóc tách, chỉ rõ tính phi lý, phản khoa học và nguy hại của chúng. Mặt khác, đề xuất các giải pháp đồng bộ nhằm bảo vệ Quân đội trước nguy cơ thẩm thấu từ bên ngoài, từ hoàn thiện pháp luật, củng cố cơ chế lãnh đạo của Đảng, nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng, đến tăng cường kỷ luật, xây dựng chính quy và năng lực quản lý nhà nước về quốc phòng. Phát huy vai trò của các cơ quan nghiên cứu chiến lược chính là tăng cường sự gắn kết giữa nghiên cứu-tham mưu-hành động trong đấu tranh chống âm mưu “dân sự hóa” Quân đội./.
