Đó cũng là một trong những nét đặc trưng cơ bản của phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ được nêu ra trong Nghị quyết số 847-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương.

Một yếu tố quan trọng làm nên vẻ đẹp phong cách Bộ đội Cụ Hồ

Hoạt động quân sự mang tính đặc thù cao, đòi hỏi bộ đội phải có những phẩm chất, năng lực cần thiết để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Phẩm chất, năng lực đó được biểu hiện thông qua phương pháp, tác phong công tác của quân nhân. Phương pháp, tác phong công tác giữ vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Phương pháp, tác phong khoa học, đúng đắn sẽ giúp quân nhân thích ứng linh hoạt trong mọi điều kiện, hoàn cảnh để thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Ngược lại, quân nhân dù có trình độ cao nhưng thiếu phương pháp, tác phong khoa học, nghiêm túc thì cũng khó có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ. 

leftcenterrightdel
Thực hiện nghiêm lễ tiết tác phong tại Tiểu đoàn Kiểm soát quân sự 31, Bộ tư lệnh TP Hồ Chí Minh. 

Cán bộ, chiến sĩ trong quân đội được Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm chăm lo giáo dục, rèn luyện để mỗi quân nhân không chỉ có tư tưởng chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt mà còn có phương pháp, tác phong công tác dân chủ, khoa học, sâu sát, tỉ mỉ, gần gũi với quần chúng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Bộ đội cách mạng, có truyền thống anh dũng, khắc khổ, kiên nhẫn, cần kiệm, chất phác, việc khó khăn nguy hiểm mấy cũng không sợ, nhất định làm cho kỳ được. Đó là truyền thống, đạo đức, tác phong tốt, phải luôn luôn giữ vững và phát triển”(*).

Phương pháp, tác phong quân nhân được thể hiện từ những điều giản dị, thiết thực. Lịch sử ghi lại câu chuyện "nước nóng, nước nguội" mà Bác Hồ đã giáo dục cán bộ về phương pháp công tác. Có một cán bộ trung đoàn thường hay quát mắng chiến sĩ. Biết chuyện, một hôm, Bác gọi cán bộ đó lên gặp. Trời mùa hè, nắng chang chang, cán bộ đến nơi, Bác đã chờ sẵn. Trên bàn đặt hai cốc nước, một cốc nước sôi bốc hơi nghi ngút, còn cốc kia là nước lạnh. Sau khi chào hỏi xong, Bác chỉ vào cốc nước nóng nói: “Chú uống đi!”. Cán bộ đó kêu lên: “Nắng thế này mà Bác lại cho nước nóng làm sao cháu uống được?”. Bác mỉm cười: “Nước nóng, cả chú và tôi đều không uống được. Khi chú nóng, cả chiến sĩ của chú và cả tôi cũng không tiếp thu được. Hòa nhã, điềm đạm cũng như cốc nước nguội dễ uống, dễ tiếp thu hơn”. Hiểu ý Bác giáo dục nhẹ nhàng mà thấm thía, cán bộ đó nhận lỗi, hứa sẽ sửa chữa. Câu chuyện giản dị nhưng ẩn chứa bên trong bài học sâu sắc về rèn luyện phương pháp, tác phong công tác đối với cán bộ trong quân đội, trong mọi điều kiện, hoàn cảnh phải hết sức linh hoạt, khéo léo trên cơ sở nguyên tắc công tác và tôn trọng nhân cách quân nhân, tuyệt đối tránh quân phiệt, chuyên quyền, độc đoán.

Trong chiến đấu cũng như thời bình, phương pháp, tác phong công tác khoa học, nghiêm túc, sâu sát giúp bộ đội vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, ứng xử linh hoạt, hiệu quả trước mọi tình huống, nhất là những vấn đề nhạy cảm, mới xuất hiện. Hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ đẹp trong mắt nhân dân là bởi có tác phong chính quy, tư thế nghiêm túc, ý thức tổ chức kỷ luật chặt chẽ, tinh thần trách nhiệm cao trong mọi nhiệm vụ. Điển hình trong đợt dịch Covid-19 bùng phát, bộ đội không ngại hiểm nguy gian khó, tận tình cứu chữa bệnh nhân, đến từng nhà trao quà an sinh cho bà con. Nhân dân nhìn thấy bộ đội là thấy an lòng, tự nguyện, tự giác chung tay phòng, chống dịch.

Qua thực tiễn hoạt động, nhiều cán bộ, chiến sĩ ngày càng trưởng thành nhờ trau dồi, rèn luyện phương pháp, tác phong công tác khoa học, nghiêm túc. Tuy nhiên, quá trình thực hiện nhiệm vụ cũng có một số quân nhân ứng xử, giải quyết những vấn đề nảy sinh có lúc còn lúng túng, hạn chế, chưa đúng điều lệnh, điều lệ quân đội. Nghị quyết 847 đã thẳng thắn chỉ ra nhiều biểu hiện tiêu cực liên quan đến phương pháp, tác phong công tác của quân nhân như: “Đùn đẩy trách nhiệm, thoái thác nhiệm vụ”, “sợ trách nhiệm, tranh công đổ lỗi, giấu giếm, bao che và không trung thực về những khuyết điểm, sai phạm”, “độc đoán, gia trưởng, quân phiệt”... Những biểu hiện sai trái, tiêu cực đó hoàn toàn đối lập với phương pháp, tác phong công tác khoa học, nghiêm túc, trách nhiệm cao của người quân nhân cách mạng.

Bền bỉ rèn luyện phương pháp, tác phong khoa học, nghiêm túc

Xuất phát từ tính chất nhiệm vụ quân sự, yêu cầu về chức trách được giao đòi hỏi quân nhân phải hình thành, xây dựng phương pháp, tác phong công tác phù hợp với chức trách, cương vị. Phương pháp, tác phong công tác của quân nhân là tổng hợp những lề lối, cách thức, biện pháp sắp xếp, xử lý công việc, ứng xử xã hội của quân nhân trong công tác, học tập, sinh hoạt theo những quy chuẩn nhất định, nhằm thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Xây dựng phương pháp, tác phong công tác cho quân nhân nhằm tạo ra sự chính quy, thống nhất, đem lại hiệu quả cao trong công việc, hình thành nét đẹp văn hóa công vụ trong quân đội.

Để có phương pháp, tác phong công tác khoa học, nghiêm túc, trước hết, trong mọi hoạt động, quân nhân phải đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân, phát huy dân chủ, tôn trọng tập thể, nêu cao tự phê bình và phê bình. Mọi quân nhân, nhất là cán bộ các cấp cần quán triệt quan điểm lý luận gắn liền với thực tiễn, nói đi đôi với làm, làm việc có kế hoạch, khoa học, cụ thể, tỉ mỉ, chu đáo, cẩn trọng, sâu sát thực tiễn; đồng thời xây dựng và thực hiện nếp sống, làm việc chính quy, văn minh, giản dị, khiêm tốn, gắn bó với đồng đội, tôn trọng cấp dưới và yêu quý nhân dân.

Năng lực, trình độ của quân nhân thực sự được phát huy khi có phương pháp, tác phong công tác khoa học, nghiêm túc, trách nhiệm cao, tôn trọng và tuân theo quy luật khách quan. Điều đó hoàn toàn đối lập với phương pháp, tác phong chủ quan duy ý chí, rập khuôn máy móc, thiếu tính khoa học.

Phương pháp, tác phong của quân nhân không phải tự nhiên có được mà phải trải qua quá trình rèn luyện thường xuyên, liên tục, bền bỉ. Khi mới nhập ngũ, quân nhân chưa được học tập, rèn luyện tinh thông các nghiệp vụ quân sự, lề lối, cách thức làm việc, sinh hoạt thì cán bộ chỉ huy phải đưa chiến sĩ vào môi trường thích hợp để rèn luyện, thử thách, từng bước hình thành phương pháp, tác phong công tác tốt. Rèn luyện phương pháp, tác phong công tác của quân nhân phải toàn diện, đồng bộ, tỉ mỉ, khoa học, bảo đảm yêu cầu nắm vững và thuần thục chức trách, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.

Phương pháp, tác phong công tác của quân nhân được hình thành trong hoạt động thực tiễn, đặc biệt là quá trình tự học tập, rèn luyện của mỗi người. Do đó, phát huy tính tích cực, tự giác của quân nhân trong tự học tập, rèn luyện phương pháp, tác phong công tác có ý nghĩa rất quan trọng. Đó vừa là nhu cầu tự thân vừa là đòi hỏi để mỗi quân nhân hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Muốn vậy, mỗi quân nhân phải tự lập kế hoạch, xác định nội dung yêu cầu và phương pháp tự học tập, rèn luyện phù hợp với chức trách, nhiệm vụ của bản thân và điều kiện thực tiễn đơn vị. Quá trình rèn luyện cần có sự kết hợp học đi đôi với hành, gắn lý luận với thực tiễn trên cơ sở giữ vững nguyên tắc. Trong từng điều kiện, hoàn cảnh cụ thể, quân nhân cần vận dụng phù hợp, sáng tạo phương pháp, tác phong công tác bảo đảm khoa học, nghiêm túc, trách nhiệm cao để góp phần vào việc hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị.

 Thiếu tướng, GS, TS NGUYỄN VĂN TÀI, (nguyên Phó giám đốc Học viện Chính trị)

(*) Hồ Chí Minh toàn tập, tập 10, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội 2011, tr.490