PV: Xin đồng chí cho biết sự ra đời của Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam và những kết quả hoạt động của hội?

Trung tướng Lê Văn Hân: Hội HTGĐLS Việt Nam được thành lập ngày 24-10-2010 theo Quyết định số 1081/QĐ-BNV ngày 17-9-2010 của Bộ Nội vụ, đáp ứng sự mong mỏi của hàng chục vạn gia đình liệt sĩ, của toàn dân và xã hội; với tôn chỉ mục đích hoạt động là tôn vinh và tri ân các anh hùng liệt sĩ, gia đình liệt sĩ. Trong đó, nhiệm vụ tham gia tìm kiếm thông tin về liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ (DTLS) còn thiếu thông tin được đặc biệt coi trọng. Hiện nay, hội có hàng nghìn hội viên là cán bộ, nhân viên đang công tác, hoặc đã nghỉ hưu, nhiều người là thương binh, thân nhân liệt sĩ, hoặc sinh sống ở nước ngoài, nhưng vì nghĩa tình với đồng đội đã hy sinh, nỗi đau của các gia đình liệt sĩ (GĐLS), đã tích cực tham gia các hoạt động; tham gia tìm kiếm, quy tập (TK, QT) hài cốt đồng đội, người thân...

Ngay sau khi ra đời, Hội HTGĐLS Việt Nam đã được Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết gửi thư chúc mừng động viên, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước đến thăm hoặc gửi thư động viên, cổ vũ; thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước về công tác Tri ân liệt sĩ và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.

Ngay từ năm 2011, Hội đã phối hợp với Viện Công nghệ sinh học (Viện Hàn lâm KH - CN Việt Nam, Viện Pháp y Quân đội và sau này là Viện Pháp y Quốc gia, tiến hành giám định ADN, xác định DTLS (hỗ trợ cho các GĐLS từ nguồn kinh phí xã hội hóa). Năm 2013, hội cùng một số cơ quan chuyên môn, các địa phương và Ban Liên lạc mặt trận 31 toàn quốc tiến hành lấy mẫu sinh phẩm hơn 1.050 thân nhân liệt sĩ ở 36 tỉnh, thành phố trong cả nước để giám định ADN xác định DTLS tại Nghĩa trang hữu nghị Việt - Lào, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An; tiến hành lấy mẫu hài cốt liệt sĩ (HCLS) và mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ theo nhóm mộ liệt sĩ để giám định ADN xác định DTLS trên địa bàn hai tỉnh Quảng Bình, Thừa Thiên - Huế.

Đến nay, hội đã tiếp nhận và giám định hơn 700 HCLS, đạt kết quả giám định đúng DTLS hơn 76%; tổ chức 28 đợt trao kết quả giám định đúng cho GĐLS xác định đúng danh tính, “trả lại tên” cho gần 600 liệt sĩ.

Với phương châm xã hội hóa công tác tri ân liệt sĩ, Hội đã tặng hơn 200 nhà tình nghĩa, hơn 2.000 sổ tiết kiệm, hàng nghìn suất quà cho GĐLS có hoàn cảnh khó khăn, hàng trăm suất học bổng cho con cháu liệt sĩ, với tổng trị giá hơn 40 tỷ đồng.

leftcenterrightdel

Trung tướng Lê Văn Hân, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam cùng lãnh đạo huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên thăm, tặng quà gia đình liệt sĩ tại địa phương.

PV:

Theo đồng chí, việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ hiện nay có khó khăn, thuận lợi gì?

Trung tướng Lê Văn Hân: Trải qua các cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế, hàng triệu cán bộ, chiến sĩ và đồng bào ta anh dũng hy sinh cho độc lập tự do của dân tộc. Hiện vẫn còn gần 200.000 liệt sĩ chưa tìm thấy mộ, 300.000 liệt sĩ tuy đã quy tập vào các nghĩa trang nhưng chưa xác định được danh tính. Do chiến tranh đã lùi xa, nhiều đơn vị cũ đã giải thể hoặc biến động; hồ sơ lưu trữ về liệt sĩ một số đã thất lạc hoặc không còn đầy đủ; số đồng đội của liệt sĩ nay đã già yếu, trí nhớ giảm sút, thông tin về liệt sĩ ngày càng ít đi. Địa bàn nơi xảy ra các trận đánh hiện đã thay đổi nhiều; HCLS được quy tập, dịch chuyển có trường hợp tới vài ba lần... Tìm được HCLS đã khó, nhưng xác định hài cốt đó là của liệt sĩ nào lại càng khó khăn hơn. Cùng với đó, việc điều tra, xác minh thân nhân liệt sĩ theo dòng mẹ để lấy mẫu sinh phẩm làm mẫu đối chứng khó khăn do địa chỉ nơi ở của nhiều GĐLS hiện đã thay đổi; có trường hợp khi cán bộ của hội tìm về quê của liệt sĩ, nhưng đại diện chính quyền địa phương không biết bố, mẹ liệt sĩ là ai; nhiều GĐLS không còn dòng mẹ để lấy mẫu sinh phẩm làm mẫu đối chứng giám định ADN xác định DTLS...

Bên cạnh những khó khăn trên, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ cũng có những thuận lợi nhất định khi nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước. Nhiều chủ trương, giải pháp được triển khai tích cực tại các tỉnh, thành phố trong cả nước, góp phần đáp ứng nguyện vọng của các GĐLS và toàn xã hội về công tác liệt sĩ.

PV: Hiện nay, lợi dụng tâm nguyện của các GĐLS, nhiều trung tâm, dịch vụ tìm kiếm HCLS ra đời nhưng không có thông tin chính xác, quan điểm của hội về vấn đề này như thế nào?

Trung tướng Lê Văn Hân: Lợi dụng tâm nguyện của các GĐLS mong muốn tìm được người thân, một số “trung tâm”, dịch vụ tìm kiếm HCLS ra đời, gây tốn kém tiền của, thời gian cho các GĐLS. Đã có không ít “trung tâm”, “nhà ngoại cảm” đề nghị được phối hợp với hội trong việc tìm kiếm HCLS. Song, hội tôn trọng mọi thông tin, nhưng không hợp tác với bất cứ “trung tâm”, “nhà ngoại cảm” nào. Hội cho rằng, đây là vấn đề hệ trọng, là trách nhiệm của người lính đối với đồng đội đã hy sinh, nên phải bảo đảm tính chính xác, khoa học và tư cách pháp nhân. Vì vậy, hội tích cực phối hợp các cơ quan, đơn vị, địa phương, ban liên lạc CCB các đơn vị để thu thập thông tin về liệt sĩ, đi đôi tư vấn trực tiếp hoặc thông qua website trianlietsi.vn; tạp chí điện tử Trian.vn. Hội xác định DTLS bằng hai phương pháp chủ yếu: Tổ chức giám định ADN và thông qua thực chứng.

PV: Trong dịp cả nước đang kỷ niệm trọng thể 70 năm Ngày TB-LS, Hội Hỗ trợ GĐLS Việt Nam có gửi gắm điều gì đến các GĐLS không?

Trung tướng Lê Văn Hân: Hội Hỗ trợ GĐLS Việt Nam hoạt động không có bất cứ một nguồn kinh phí nào, mà dựa hoàn toàn bằng nguồn xã hội hóa và làm việc theo tinh thần “Tâm huyết, nghĩa tình, hiệu quả” trong tri ân liệt sĩ. Hội cũng đã xây dựng quy ước về “Đạo đức của những người làm công tác trong Hội Hỗ trợ GĐLS Việt Nam” và tự nguyện thực hiện theo các quy ước ấy. Nhân dịp này, Hội Hỗ trợ GĐLS Việt Nam bày tỏ lòng biết ơn tới lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội, các cấp, ngành, các địa phương trong cả nước; cảm ơn toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, người Việt Nam ở nước ngoài đã ủng hộ, giúp đỡ hội hoàn thành nhiệm vụ và luôn đồng hành cùng hội trong công tác tri ân liệt sĩ.

PV: Xin cảm ơn đồng chí!

PHAN THAO- QUÝ HOÀNG