Tại hội thảo, các đại biểu đã phân tích sự nguy hiểm của khí thải NOx từ phương tiện giao thông tại các đô thị ở khu vực Đông Nam Bộ cũng như trên cả nước và giải pháp để xử lý ô nhiễm.

Sự nguy hiểm của khí thải NOx

Hội thảo được tổ chức nhằm tìm ra giải pháp giảm phát thải cho phương tiện giao thông sử dụng động cơ diesel. Tại hội thảo các đại biểu đã đánh giá thực trạng ô nhiễm môi trường không khí tại một số đô thị khu vực Đông Nam Bộ đã ở mức đáng lo ngại, trong đó có nguyên nhân từ phát thải của phương tiện giao thông. Với hiệu suất cao và chi phí vận hành tối ưu, động cơ diesel vẫn là lựa chọn phổ biến cho các hệ thống cần công suất lớn. Tuy nhiên, động cơ diesel cũng là nguồn phát thải khí NOx (Oxit Nitơ) - một loại khí độc hại gây tác động tiêu cực đến hệ hô hấp con người, thúc đẩy sự hình thành bụi mịn và ozone mặt đất, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng và thảm thực vật. 

Hội thảo thu hút đông đảo các nhà quản lý, lãnh đạo địa phương, doanh nghiệp, nhà khoa học, đại diện hiệp hội. 

Theo PGS, TS Phạm Hữu Tiến, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu các nguồn động lực và Phương tiện tự hành Trường Cơ khí Đại học Bách khoa Hà Nội, động cơ xăng và động cơ diesel đều phát khí thải NOx (chủ yếu là NO và NO2) hình thành do quá trình cháy nhiệt độ cao và có oxy. Khí thải NOx sẽ gây tổn thương niêm mạc, đường hô hấp và tác động hình thành mưa axit. Trong đó, việc xử lý khí thải của động cơ diesel phức tạp hơn nhiều so với động cơ xăng.

PGS, TS Huỳnh Quyền, Hiệu trưởng Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho rằng: “Thời gian qua, chúng ta đã quan tâm giải quyết hiệu ứng khí nhà kính do khí CO2, nhưng khí thải NOx gây tác động tạo ra hiệu ứng khí nhà kính lớn hơn nhiều so với CO2. Theo một nghiên cứu, mỗi năm tại TP Hồ Chí Minh có khoảng 3000 ca tử vong liên quan tới vấn đề ô nhiễm khí thải NOx”.

Các đại biểu chia sẻ bài học từ các đô thị lớn trên thế giới, trong đó có việc yêu cầu các phương tiện giao thông phải có hệ thống xử lý khí thải đạt chuẩn và sử dụng dung dịch giảm phát thải dành cho động cơ diesel.

Sản phẩm DEF xử lý khí thải động cơ diesel

Để giải quyết bài toán môi trường do khí thải NOx gây ra, dung dịch DEF (Diesel Exhaust Fluid) đã ra đời và trở thành một giải pháp hiệu quả, hiện đang được sử dụng rộng rãi tại các quốc gia có tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt như các nước Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ. Dung dịch DEF là hợp chất gồm urea có độ tinh khiết cao với các nồng độ chính 32,5%, 40% và 53%, thành phần còn lại là nước cất tinh khiết. Dung dịch DEF không mùi, không độc hại, là chất xúc tác sử dụng cho bộ xử lý khí thải chọn lọc (SCR) của động cơ xe - một công nghệ xử lý khí thải tiên tiến được trang bị trên hầu hết các phương tiện và thiết bị động cơ diesel hiện đại nhằm giảm thải NOx thải ra từ các động cơ diesel.

Sau khi khí thải đi qua bộ lọc hạt diesel, dung dịch DEF được phun và trộn vào khí thải thông qua hệ thống điều khiển định lượng khi đi vào bộ SCR. Tại đây, Amoniac trong Ure phản ứng với NOx trong luồng khí thải, tạo thành nitơ (N₂) và hơi nước (H₂O) - hai chất vô hại với môi trường. Quá trình này giúp giảm đến 90% lượng NOx phát thải, đồng thời tối ưu hóa hiệu suất vận hành và giảm tiêu hao nhiên liệu.

Đồng chí Lê Xuân Huyên, Phó tổng giám đốc Petrovietnam phát biểu tại hội thảo. 

Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo - Phú Mỹ) đã cho ra đời dòng sản phẩm DEF thương hiệu Phú Mỹ Xanh chất lượng cao tiêu chuẩn quốc tế với hàm lượng 32,5% urea - hàm lượng phổ biến nhất, chuyên dùng cho các loại ô tô, xe tải động cơ diesel. Sản phẩm DEF Phú Mỹ Xanh là sản phẩm DEF đầu tiên do Việt Nam sản xuất.

Theo đồng chí Nguyễn Xuân Hòa, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Cổ phần Hóa chất và Phân bón dầu khí, sản phẩm DEF - Phú Mỹ Xanh được sản xuất trên dây chuyền hiện đại, tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn ISO 22241 về hàm lượng và độ tinh khiết, đồng thời đạt chứng nhận chất lượng quốc tế SGS. DEF Phú Mỹ Xanh đã được PVFCCo - Phú Mỹ chính thức đưa ra thị trường vào tháng 6-2025, đóng gói trong các loại can/bình 10-20 lít hoặc bơm từ các trụ bơm chuyên dụng DEF - Phú Mỹ Xanh, sử dụng bằng cách đổ trực tiếp vào bình chứa dung dịch DEF trang bị trên xe, với lượng sử dụng trung bình 800km/lít.

Nhằm nhanh chóng đưa sản phẩm đến với người sử dụng, trong tháng 6-2025, PVFCCo - Phú Mỹ cũng ký hợp tác với Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) để phân phối sản phẩm DEF Phú Mỹ Xanh tại hệ thống cửa hàng xăng dầu của PV Oil trên toàn quốc.

  Sản phẩm DEF thương hiệu Phú Mỹ Xanh. 

Tại Việt Nam, với các ô tô sản xuất từ năm 2017, tiêu chuẩn khí thải mức 4 sẽ được áp dụng bắt buộc từ ngày 1-1-2026. Điều này đã tạo ra nhu cầu cấp thiết đối với các giải pháp kỹ thuật hỗ trợ, như ứng dụng hệ thống SCR kết hợp dung dịch DEF, giúp các phương tiện sử dụng động cơ diesel đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật, bảo vệ môi trường, đồng thời tối ưu hiệu suất vận hành.

Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng, các xe đời mới đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 5 đã trang bị các thiết bị bình chứa dung dịch DEF, bộ SCR, còn đối với các xe ô tô diesel đời cũ thì nên có các chính sách để khuyến khích việc trang bị các thiết bị này từ đó mới sử dụng được sản phẩm DEF. Từ đó, sản phẩm DEF Phú Mỹ Xanh sẽ được sử dụng rộng rãi hơn, cải thiện khí thải từ động cơ diesel của phương tiện vận tải, góp phần giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các đô thị.

QUANG HƯNG