QĐND - “Mùa xuân này về trên quê ta/ Khắp đất trời biển rộng bao la/ Cây xanh tươi ra lá trổ hoa/ Chào mùa xuân về với mọi nhà…”. Cứ mỗi độ Xuân về, giai điệu rộn ràng của ca khúc “Mùa xuân trên Thành phố Hồ Chí Minh” của cố nhạc sĩ Xuân Hồng lại vang lên thúc giục lòng người. Sáng Xuân nay trong nắng vàng rực rỡ của đất trời phương Nam, hòa cùng dòng người nô nức trẩy hội, tôi lại nghe giữa rừng cờ hoa bầu không khí náo nhiệt, ấm áp của mùa xuân mọi nhà…

Từ Ất Mão đến Ất Mùi...

Chú tôi là thương binh trong kháng chiến chống Mỹ. Sau ngày nước nhà thống nhất, chú giải ngũ trở về với ruộng vườn, mở quán sửa xe đạp và dụng cụ nhà nông giúp xóm giềng. Năm 1974, trên đường hành quân vào giải phóng miền Nam, chú được đơn vị cho ghé thăm nhà. Thời khắc ngắn ngủi và quý giá ấy đã mang lại cho chú thím niềm hạnh phúc vô bờ. Tết Ất Mão 1975, thím tôi sinh con trai đầu lòng. Lúc bấy giờ, chú đang chiến đấu ác liệt ở chiến trường Tây Nguyên. Sau ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, chú mới biết niềm hạnh phúc được làm cha. Đứa em tôi, con của chú thím, Xuân này tròn 40 tuổi, đã có vợ con và là công dân của TP Hồ Chí Minh, lập nghiệp bằng nghề kinh doanh. Giao thừa Tết Ất Mùi, tôi gọi điện về chúc Tết, chú tôi khoe: “Mấy chục năm rồi nhà chú thím mới có cái Tết sung túc, hạnh phúc và ý nghĩa như năm nay. Vợ chồng thằng lớn đưa các cháu về quê ăn Tết với ông bà. Hội Người cao tuổi, Hội Cựu chiến binh địa phương tổ chức mừng thọ 70 cho chú. Quê mình giờ đẹp đẽ, khang trang lắm. Quốc lộ 8A được nâng cấp, mở rộng, chả khác gì đường cao tốc. Nhờ chương trình xây dựng nông thôn mới, hệ thống đường làng, đường liên xã đều đã bê tông hóa. Tuyến đê Đồng Lỏi ngăn lũ cũng vừa được nâng cao, gia cố. Từ nay, dân quê mình không còn lo chạy lũ. Cuối Chạp, rất nhiều tổ chức từ thiện, có đoàn từ Hà Nội vào, có đoàn từ miền Nam ra hỗ trợ lương thực, thực phẩm, quần áo, chăn màn… Nhà nào cũng có Tết ấm áp, sum vầy!”.

Dịu dàng mùa xuân. Ảnh: Minh Huệ.

Câu chuyện của chú thím khiến tôi chạnh lòng nhớ đến những cái Tết xưa. Làng quê tôi nằm dưới chân núi Mồng Gà, xã Sơn Trà, thuộc diện nghèo nhất huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Những năm 80, chú thím tôi cùng nhiều gia đình khác, chiều 30 Tết còn phải đi vay gạo. Bà tôi gạt nước mắt đổ hũ thóc giống ra xay được chừng ba kí lô gạo nếp. Cơn đói kém, túng thiếu cứ bám lấy những mái tranh nghèo sau lũy tre làng hết năm này qua năm khác. Nhiều năm liên tục, khi lúa trên đồng vừa sậm hạt thì lũ tràn về. Thế là tay trắng. Nước mắt người dân chan trong nước lũ. Tiếng khóc của bà tôi hòa trong tiếng sấm, trong cơn bão giông… Những cái Tết xưa, người của làng chỉ mong có cặp bánh chưng, miếng thịt chứ nào ai nghĩ đến chuyện chơi Tết…

Vậy mà giờ đây, người dân quê tôi đã góp tiền phục dựng các di tích lịch sử, khôi phục lễ hội truyền thống vốn đã bị lãng quên do đói kém. Cha tôi được người làng tôn là bậc hay chữ, được mời đứng ra tổ chức lễ tế của hội làng Đền Cả dưới chân núi Mồng Gà. Ông Lê Mạnh Hoàn, Bí thư Đảng ủy xã Sơn Trà, tấm tắc: “Kinh tế-xã hội phát triển, đã đến lúc phải lo củng cố văn hóa, khôi phục những phong tục để truyền cái hồn của đất quê cho con cháu. Những năm gần đây, nhiều trí thức, học giả có gốc gác ở làng đã tìm về quê cha đất tổ để hỗ trợ cấp ủy, chính quyền địa phương bảo tồn, phục dựng di tích lịch sử-văn hóa…”.

Tết giàu truyền thống, đượm nghĩa tình!

Tôi đón thêm một cái Tết ở Thành phố mang tên Bác. Xa quê cả ngàn cây số nhưng vẫn cảm nhận rất rõ hơi ấm từ tình quê hương ruột thịt tỏa lan. Trên mỗi con đường, góc phố, trên mỗi gương mặt người dẫu chỉ là tình cờ bắt gặp, cũng hiển hiện nét thân thuộc. Cô bán hàng tạp hóa ở khu chung cư, bác chạy xe ôm đầu hẻm phố, anh chiến sĩ dân quân, dân phòng, công an đi tuần tra đêm, chị công nhân trong căn phòng trọ… ai ai cũng đon đả hỏi chào, dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất. Trong câu chuyện đầu năm mới, không ai quên bày tỏ lời tri ân đối với Đảng, Nhà nước và lãnh đạo Thành phố, đã quan tâm, chăm lo chu đáo, đem mùa xuân về với mọi nhà, mọi người…

40 năm kể từ ngày đất nước thống nhất, non sông liền một dải, mỗi mùa xuân đi qua, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta lại chứng kiến một bước tiến mới trong hành trình kiến thiết, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ lũy tre làng bao đời tay bùn chân lấm, người dân đã dần tiếp cận với những thành tựu khoa học kỹ thuật hiện đại, mở mang tư duy, tạo ra những sản phẩm có mặt ở khắp các thị trường sôi động của thế giới. Hàng loạt doanh nghiệp, hàng vạn doanh nhân nông dân ra đời. Với chủ trương phát triển kinh tế phải gắn liền với củng cố, chấn hưng văn hóa, Đảng ta đã thổi một luồng gió tiên tiến, hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc vào nếp nghĩ, lối sống của toàn dân. Sống trách nhiệm, nghĩa tình, bao dung, "ăn quả nhớ người trồng cây", "uống nước nhớ nguồn", "lá lành đùm lá rách"… trở thành phương châm xử thế. Tết Ất Mùi 2015 là khoảng thời gian quy tụ, tỏa sáng những nét đẹp ấy. Từ người lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước, Chính phủ… cho đến hàng chục vạn tổ chức, cá nhân trên cả nước và kiều bào ở nước ngoài, giữa bộn bề công việc, nhiệm vụ, vẫn luôn dành thời gian, tâm huyết chăm lo Tết cho toàn dân. Đối tượng chính sách, người có công, quân dân nơi biên giới, hải đảo và các vùng căn cứ kháng chiến cũ, đồng bào nghèo, người già neo đơn, trẻ khuyết tật, mồ côi, nạn nhân chất độc da cam/đi-ô-xin… là những đối tượng chính được thụ hưởng từ các chương trình từ thiện xã hội. Mạng lưới thông tin điện tử phủ đến từng ngõ ngách của đời sống đã giúp công tác chăm lo Tết cho đồng bào được thuận tiện bội phần. Không một vùng quê khó khăn nào bị bỏ sót. Không một gia đình, cá nhân kém may mắn nào bị lãng quên. Nữ phóng viên trẻ Như Thảo (Truyền hình Quốc hội) sau chuyến tác nghiệp theo chân Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đi thăm hỏi, tặng quà, chăm lo Tết cho đối tượng chính sách, dân nghèo ở các địa phương phía Nam, đã thốt lên những lời cảm động: “Đây là lần đầu tiên em được đi tác nghiệp theo đoàn của Chủ tịch nước đến tận 29 Tết. Chứng kiến tình cảm, trách nhiệm của người đứng đầu Nhà nước đối với dân và tình cảm, niềm tin yêu của dân đối với Đảng, em thấy mình được trưởng thành lên rất nhiều. Đảng chăm lo cho dân không chỉ từ đường lối, chủ trương, chính sách đúng đắn, kịp thời, mà còn bằng những việc làm rất cụ thể, tình nghĩa. Dưới mái nhà dân, bên ly trà, miếng bánh và câu chuyện ngày Tết, giữa Chủ tịch nước với người dân dường như không còn khoảng cách, chỉ có ân nghĩa thân tình đong đầy cùng mùa xuân đất nước”.

Chiến sĩ Tiểu đoàn 3, Lữ đoàn 144 đón Xuân trên tháp pháo. Ảnh: Minh Tú.

Trong những ngày Tết, các phóng viên của Báo Quân đội nhân dân cũng được tham dự những lễ hội Tết cộng đồng trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu nhà trọ của công nhân cùng với các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Anh Nguyễn Hoài Nhân, quê Nghệ An, công nhân ở Khu chế xuất Tân Thuận, bày tỏ: “Vợ em mới sinh con nên không về quê được. Ở lại TP Hồ Chí Minh, em được ăn Tết, trò chuyện thân mật với các bác lãnh đạo của Thành phố. Thật hạnh phúc khi nhận được sự quan tâm, tình cảm của các bác. Ngồi bên các bác, cảm giác thân thiết như chính cha, mẹ, cô, chú của mình vậy…”!

Cảm nhận rõ nhất không khí ấm áp, tình nghĩa đong đầy của quê hương xứ sở chính là hàng vạn kiều bào từ khắp nơi trên thế giới trở về quê hương. Lễ hội “Xuân quê hương” dành cho kiều bào đón Tết được tổ chức tại TP Hồ Chí Minh với sự có mặt của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang diễn ra trong chan chứa tình quê, y như lời trong sáng tác của cố nhạc sĩ Xuân Hồng: “Xa bao nhiêu năm nay mới gặp nhau/ Vui sao nước mắt lại trào…”. Nhiều đại biểu kiều bào sau 40 năm mới trở về Tổ quốc, không kìm được những dòng nước mắt hạnh phúc khi chứng kiến sự đổi thịt thay da của đất nước. Khi nhà báo phỏng vấn, họ chỉ khóc nghẹn. Ai được hỏi cũng bày tỏ chung một tấm lòng, là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc, hơn 4 triệu kiều bào khắp nơi trên thế giới hướng về Tổ quốc bằng tất cả tình cảm, trách nhiệm, cùng chung tay góp sức với Đảng, Nhà nước và quân, dân cả nước xây dựng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Tết Ất Mùi 2015 là cái Tết có ý nghĩa đặc biệt của đồng bào; là cái Tết của 85 mùa xuân dân ta có Đảng, sát cánh chung lòng theo ngọn cờ của Đảng; cái Tết của 40 năm nước nhà thống nhất, cùng nhiều sự kiện quan trọng của Đảng, đất nước và quân đội ta. Trong cuộc giao ban cuối năm với lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị phía Nam, Thượng tướng Nguyễn Thành Cung, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, đã chỉ đạo các đơn vị tổ chức cho bộ đội ăn Tết gắn với giáo dục truyền thống, sẵn sàng chiến đấu cao. Trọng tâm của các hoạt động giáo dục lịch sử-truyền thống ở các đơn vị là những nội dung về vai trò lãnh đạo của Đảng, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ, 40 năm đất nước thống nhất…

Khi số báo đầu tiên chào năm mới Ất Mùi 2015 của Báo Quân đội nhân dân đến tay bạn đọc, thì những cái Tết quân, dân đậm đà truyền thống ở các doanh trại đang diễn ra với nhiều hoạt động hấp dẫn, sôi động theo phương châm vui Xuân mới không quên nhiệm vụ. Trên nhiều công trường, xưởng máy, nghi thức “khai búa”, “khai máy” đã bắt đầu. Chuyến tàu chở hàng xuất khẩu đầu năm ở TP Hồ Chí Minh đã hụ còi rời bến. Và những người làm Báo Quân đội nhân dân cũng đã “khai bút” bắt đầu cho một năm làm người chiến sĩ xung kích trên mặt trận tư tưởng-văn hóa, cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân bước vào một năm nhiều sự kiện, không ít thách thức, chông gai và tràn đầy niềm tin, hy vọng…

Ghi chép của PHAN TÙNG SƠN