QĐND Online - Lớp học “vỡ lòng” của chúng tôi ngày đó có 30 học sinh, chia làm 3 tổ, mỗi tổ trực lau bảng một tuần. Người ta bào nhẵn mấy tấm gỗ tạp ghép lại làm thành cái bảng đen. Có giai đoạn nó được thay thế bởi một cái bảng thô sơ bằng vữa bata được tô trét phẳng lì vào mặt tường, bố trí phía trên bục giảng…
Thầy giáo luôn nhắc chúng tôi rằng, đừng để màu đen của tấm bảng bị những vết nhem nhuốc làm cho hoen ố. Bởi, từ bảng đen tất cả sẽ bắt đầu… Chúng tôi chậc lưỡi, ngơ ngác nhìn nhau, đến phiên trực bảng vẫn cứ hồn nhiên tị nạnh nhau chí chóe. Dụng cụ lau bảng là thân chuối dài chừng hai mươi cen-ti-mét to bằng cổ tay, được băm hai đầu rồi chà vào nhọ nồi; có khi sử dụng những cục than củi giã thật mịn và dùng cả pin đèn đã hết đát kết hợp với thân chuối. Khi lau, bảng sẽ đen kịt, sạch sẽ vô cùng.
Nhờ thế mà những nét chữ của thầy càng mộc mạc, có hồn và rõ nét mồn một. Phiền phức nhất với chúng tôi lúc đó là bụi phấn. Những hạt nhỏ li ti, trần trụi rơi xuống vương lấy tóc thầy, đọng lại dưới bục giảng. Trong khoảng không vô định của lớp học chật chội, thứ bụi bặm đó lúc nào cũng làm chúng tôi có cảm giác phải né tránh. Bụi phấn của ngày tháng vỡ lòng nó chưa để lại ấn tượng gì sâu sắc. Nếu có đi nữa chỉ là hình ảnh đương nhiên, quá đỗi thân quen như giấy bút cần cho học trò, như “tóc thầy đã bạc mà tóc chúng tôi vẫn còn xanh vậy”…
Thời gian dần trôi, bài học kiến thức, bài học làm người dày lên dưới lớp bụi phấn. Đứa nào viết chữ đẹp được thầy khen, chúng tôi phấn chấn và ganh đua nhau từng tí một để được nhận nơi thầy niềm vinh dự đó. Bụi phấn cũng là thủ phạm làm cho những cơn ho của thầy ngày một dần tăng… Thầy nói, rồi đây thầy sợ bụi phấn sẽ khiến thầy phải lìa bỏ nghề sư phạm. Chúng tôi giờ đã hiểu khi bụi phấn rơi xuống cũng là lúc được thầy gieo những chân trời rộng mở tương lai của chúng tôi.
Học lên những lớp cao hơn, được học với nhiều thầy cô khác, cũng là lúc chúng tôi phải giã biệt bảng đen, phấn bụi để làm quen với những công cụ viết hiện đại. Phấn trắng có bụi được thay bằng phấn trắng không bụi đủ màu sắc; bảng đen thô sơ nhượng lại cho bảng mi-ca bóng bẩy; khúc chuối chấm với lọ nghẹ thay thế bởi chiếc khăn lau bảng tiện lợi, rồi đến màn hình máy chiếu khiến từng con chữ ẩn hiện lia lịa chỉ trong nháy mắt…
Những vòng hoa phấn bung biêng đã giúp chúng tôi lớn khôn từng ngày, để bây giờ khi tìm về kí ức của viên phấn trắng có hồn vía mãnh liệt ngày xưa thầy viết, những tháng ngày “i tờ” mà bụi phấn đã hóa linh thiêng, trong tiềm thức gấp gáp trỗi dậy ước muốn trở về, níu giữ một thứ gì đó không thể lạc mất ở trong cuộc đời này…
Ra trường, mỗi đứa một phương, ngày tựu trường trở về thăm thầy, nghe thầy kể chuyện: Nghỉ hưu, thầy mở một lớp học tình thương cho con trẻ trong xóm. Cầm chiếc viết trên tấm bảng trắng mi-ca mà các ngón tay liên hồi run run, nguệch ngoạc!
Ngoài ký ức về chiếc bảng đen, còn hai thứ nữa mà ngày ngày thầy vẫn nâng niu đó là chiếc xe đạp cà tàng, một thời lặng lẽ theo thầy đến lớp và chiếc hộp đựng phấn hình tròn nho nhỏ, làm bằng nhôm công phu, sáng loáng…
Càng ngày, bệnh hen suyễn càng hành hạ thầy nhiều hơn nhưng thầy vẫn bám trụ cùng lớp học tình thương. Sâu thẳm nơi tâm can chúng em kí ức bụi phấn cứ luôn đong đầy… Thầy ơi!
NGUYỄN TIẾN DŨNG