Hồi tháng 2 vừa qua, trong khuôn khổ Thế vận hội Mùa đông PyeongChang 2018, Hãng thông tấn Yonhap của Hàn Quốc đã sử dụng phóng viên robot để đưa các tin tức nóng hổi đến bạn đọc một cách nhanh chóng và chính xác nhất. Việc sử dụng robot viết tin sẽ tiết kiệm rất nhiều thời gian cho phóng viên, tạo điều kiện cho họ tập trung viết những bài phân tích mà chỉ con người mới có thể làm được. Phóng viên robot của Yonhap được thiết kế viết tin dựa theo phần mềm được lập trình với những thuật toán tinh vi, có thể tổng hợp thông tin một cách tự động từ các số liệu do Ban tổ chức Thế vận hội Mùa đông 2018 cung cấp. Hỗ trợ cho quá trình tác nghiệp của phóng viên robot còn có kho dữ liệu với hệ thống từ ngữ và những mẫu câu thông dụng vốn được phóng viên theo dõi mảng thể thao của Yonhap sử dụng mỗi khi viết bài. Chỉ cần 1-2 giây, phóng viên robot có thể hoàn tất phần viết tin và tự động đẩy lên trang web của Yonhap ngay sau khi nội dung thi đấu ở môn thể thao nào đó kết thúc. Độc giả truy cập vào trang web của Yonhap đều có thể dễ dàng đọc những bài viết bằng tiếng Hàn Quốc được phóng viên robot thực hiện. Dù mới chỉ dừng lại ở mức độ đưa tin nhằm bảo đảm thông tin được cập nhật liên tục, song sự tham gia của phóng viên robot trong Thế vận hội Mùa đông 2018 thu hút sự chú ý của đông đảo bạn đọc. Theo đại diện Hãng thông tấn Yonhap, tất cả bài viết mang tính chất phân tích, bình luận sâu sắc về diễn biến những ngày thi đấu tại Thế vận hội Mùa đông 2018 vẫn do những cây bút thể thao giàu kinh nghiệm phụ trách.

leftcenterrightdel
Phóng viên robot được nhiều tòa soạn trên thế giới sử dụng trong thời đại bùng nổ công nghệ. Ảnh: SCMP.

Đây không phải lần đầu Yonhap dùng phóng viên robot để tác nghiệp bên cạnh phóng viên con người. Trước đó, Yonhap thử nghiệm hệ thống làm tin tự động về những trận đấu ở giải Ngoại hạng Anh (Premier League) mùa giải 2016-2017. Kể từ khi đưa vào thử nghiệm đến khi kết thúc, Soccerbot-tên phần mềm tự động được dùng viết tin đã sản xuất tổng cộng 380 tin, bài. Sự kiện này đánh dấu mốc quan trọng trong nỗ lực của Yonhap nhằm cải thiện khả năng đưa tin cũng như mở rộng hình thức sản xuất tin dựa trên công nghệ.

Không chỉ có Hãng thông tấn Yonhap, tờ nhật báo Washington Post của Mỹ cũng sớm nhận thấy công nghệ AI mang lại hiệu quả không nhỏ cho hoạt động làm báo. Theo Giám đốc phụ trách các sáng kiến chiến lược của tờ Washington PostJeremy Gilbert, bất kỳ công nghệ nào có thể giúp các nhà báo hoạt động hiệu quả hơn thì đều được hoan nghênh. Năm 2016, Washington Post bắt đầu sử dụng công nghệ AI có tên Heliograf để sản xuất khoảng 300 tin, bài xoay quanh sự kiện Thế vận hội Olympic Rio 2016 tại thành phố Rio de Janeiro (Brazil). Sau đó, Washington Post sử dụng Heliograf phục vụ đưa tin sự kiện bầu cử Tổng thống Mỹ và Giải bóng đá cấp trung học khu vực Washington D.C. Công nghệ Heliograf giúp Washington Post tung ra được 850 bài báo sau một năm đi vào hoạt động. “Các phóng viên-biên tập viên con người đóng vai trò quan trọng xác định xem những vấn đề nào nên đưa tin và cách viết ra sao. Heliograf sẽ hỗ trợ phóng viên, biên tập viên của Washington Post làm những việc như thêm số liệu phân tích, thêm góc nhìn từ bên ngoài hiện trường hay từ chính bên trong mỗi câu chuyện, theo cách mà trước đây chỉ họ mới có thể làm được”-ông Jeremy Gilbert nhấn mạnh.

Trong khi đó, Hãng tin AP của Mỹ sử dụng robot để tự động hóa việc đưa các tin tức về báo cáo tài chính quý của doanh nghiệp. Theo AP, AI giúp phóng viên tiết kiệm 20% thời gian để kiểm tra báo cáo tài chính doanh nghiệp, đồng thời nhờ có công nghệ này, việc phân tích các con số cũng trở nên chính xác hơn. Giám đốc chiến lược Francesco Marconi của AP cho biết: “Chỉ riêng trong chuyên mục tài chính của AP, tỷ lệ lỗi sai trong những mẩu tin được viết tự động giảm rất nhiều mặc dù tổng số lượng bài đăng tăng lên hơn 10 lần”. Công nghệ AI mà AP sử dụng là kết quả của sự hợp tác giữa hãng tin này và công ty chuyên về trí tuệ nhân tạo Automated Insights. Trước khi bắt tay với công ty Automated Insights, đội ngũ 65 phóng viên kinh tế của AP chỉ có thể viết khoảng 6% báo cáo hoạt động cho 5.300 công ty Mỹ niêm yết trên sàn chứng khoán. Sau hai năm ứng dụng công nghệ AI, AP có khả năng tạo ra 3.700 bài viết về hoạt động kinh doanh theo quý.

Năm ngoái, Google tuyên bố tài trợ 807.000USD cho dự án sử dụng AI để viết báo có tên Reporters and Data and Robots (RADAR) của Hãng thông tấn Anh Press Association. Biên tập viên Pete Clifton của Press Association cho rằng, các nhà báo có kinh nghiệm là nhân tố quan trọng trong dự án, còn AI chỉ là công cụ giúp khối lượng bài viết tăng lên.

 LÂM ANH