QĐND -  Tháng 1-1978, các đơn vị quân đội ta trừng trị quân Pôn Pốt ở sâu trong đất Cam-pu-chia rồi rút về. Khi ta rút về, nhân dân Cam-pu-chia ở các tỉnh Xoài Riêng, Công-pông Chàm, Prây Veng... chạy theo xin tị nạn ở Việt Nam. Rất nhiều xe bò, xe trâu chở con cái, đồ đạc, người đi bộ gồng gánh kéo theo bộ đội Việt Nam. Những ngày sau đó, ta thống kê được số dân nước bạn chạy sang tị nạn là hơn 4 vạn người.

Người xin tị nạn kể lại rằng, bọn Pôn Pốt rất dã man. Chúng bắt dân bỏ thủ đô, thị xã, bắt dân về nông thôn cuốc đất, cày ruộng, ai không làm được thì bắn bỏ. Chúng bỏ chợ búa, trường học, tiền nong..., ai không nghe lệnh “Ăng-ka” thì giết chết. Chúng bắt ở chung, ăn chung, đám cưới tập thể, giết hàng loạt, chôn người tập thể… Chúng không còn coi đạo Phật là quốc đạo của nước Cam-pu-chia mà chủ trương bãi bỏ hoàn toàn chùa chiền, sư sãi. Gặp ai mặc áo cà sa là chúng bắn chết ngay.

Lực lượng vũ trang đoàn kết cứu nước Cam-pu-chia ra đời ngày 12-5-1978. Ảnh tư liệu.

Dân Cam-pu-chia tị nạn sang Việt Nam được ta làm lán trại cho ở theo từng gia đình, tổ chức sản xuất ở vùng Tân Châu, Bến Sắn (tỉnh Tây Ninh)… Ta tổ chức cho nhân dân bạn tố cáo tội ác của bọn Pôn Pốt. Cuộc cách mạng dân chủ nhân dân ở Cam-pu-chia dường như phải làm lại từ đầu. Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân Việt Nam một lần nữa lại phải ra tay giúp đỡ cách mạng của nước bạn với tinh thần quốc tế cao cả như trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, kháng chiến chống Mỹ, cứu nước trước đây.

Tháng 3-1978, khi những đảng viên chân chính Đảng Nhân dân Cách mạng Cam-pu-chia bày tỏ nguyện vọng muốn xây dựng lực lượng vũ trang trên đất Việt Nam để về giải phóng đất nước khỏi chế độ Pôn Pốt, Đảng ta bày tỏ quan điểm ủng hộ, giao cho Quân đội thực hiện. Quân ủy Trung ương ra nghị quyết lấy người Cam-pu-chia chạy sang lánh nạn ở Việt Nam để xây dựng lực lượng cách mạng cho bạn; đồng chí Trần Văn Quang được giao nhiệm vụ chỉ huy và Đoàn 478 là đơn vị phụ trách việc này.

Tháng 4-1978, Thượng tướng Trần Văn Trà, Tư lệnh Quân khu 7, gặp ông Hun Xen và ông Mê-a Huôn tại Bộ tư lệnh Quân khu 7. Hai bên thống nhất sẽ giúp đỡ các đồng chí Cam-pu-chia tổ chức xây dựng lực lượng vũ trang để giải phóng đất nước, Việt Nam sẽ giúp đỡ huấn luyện quân sự, cung cấp vũ khí và hậu cần, còn vấn đề chỉ đạo về mặt chính trị là do phía các đồng chí Cam-pu-chia chịu trách nhiệm. Nội dung làm việc của Thượng tướng Trần Văn Trà đáp ứng nguyện vọng tha thiết của toàn thể nhân dân Cam-pu-chia, cho phép nhân dân Cam-pu-chia được tị nạn ở Việt Nam, tạo điều kiện cho các phong trào đấu tranh của những người đang tị nạn ở Việt Nam xây dựng và củng cố để tiến hành cuộc đấu tranh giải phóng đất nước thoát khỏi chế độ Pôn Pốt. Lực lượng vũ trang đoàn kết cứu nước Cam-pu-chia đã chính thức ra đời ngày 12-5-1978 và thành lập Ban chỉ huy 578 vào tháng 5-1978, trong đó ông Hun Xen là Chỉ huy quân sự và chính trị, ông Núc Thon làm Phó phụ trách chính trị, ông Hem Xa-min làm Phó phụ trách hậu cần-tài chính, sau đó tiến tới thành lập đơn vị đầu tiên là đơn vị 125 (12-5-1978). Đơn vị này có hơn 200 chiến sĩ do ông Nhất Huôn chỉ huy.

Ngày 15-10-1978, ta liên lạc được với đoàn của đồng chí Chia Xim ở phía Lò Gò (Tây Ninh). Trong đoàn này có đồng chí Chum, Ủy viên Thường vụ vùng 20. Đồng chí Chia Xim cho biết, vùng 20 đã có người lên vùng 21 để liên lạc với anh Kôn Van gồm: Anh Hêng Xom-rin, Sư đoàn trưởng Sư đoàn 4, Quân khu ủy viên cũ; anh Pô (Rô Chia), Phó bí thư vùng 20; anh Dôl (Át), Phó bí thư vùng 22; anh Xa Mun, Trưởng ban nông nghiệp khu 203. Ta đón đoàn này về TP Hồ Chí Minh.

Những tháng cuối năm 1978, tình hình cách mạng Cam-pu-chia chuyển biến mau lẹ. Nhân dân Cam-pu-chia sau hơn 3 năm sống dưới ách kìm kẹp của bọn Pôn Pốt - Iêng Xa-ri, đã hiểu chính sách diệt chủng của chế độ Khơ-me Đỏ, lòng căm thù chúng đã dâng lên đến cao độ, mong muốn lực lượng cách mạng chân chính về giải phóng cho mình. Số người tị nạn sang Việt Nam ngày càng đông đảo, số cán bộ Cam-pu-chia sang Việt Nam từ sau ngày ký kết Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, sang trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, đã sẵn sàng về nước tham gia chiến đấu lật đổ chế độ Khơ-me Đỏ. Đến tháng 11-1978, ta đã giúp đỡ bạn xây dựng 21 tiểu đoàn và 100 đội vũ trang công tác.

Sau khi có đảng, có lực lượng vũ trang, có mặt trận, bạn nhờ ta cùng liên minh diệt trừ họa diệt chủng do bọn Pôn Pốt - Iêng Xa-ri gây nên cho nhân dân Cam-pu-chia và đập tan cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam ở vùng biên giới Tây Nam nước ta do bọn chúng gây ra.

(còn nữa)

Kỳ 1: Những kẻ phản bội

Kỳ 2: Tức nước vỡ bờ

LÊ LIÊN