Giai đoạn hiện nay đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với nhiệm vụ giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học của Học viện Chính trị. Do đó, đòi hỏi Học viện phải tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp đào tạo.

Trước hết, cần có một triết lý giáo dục chuẩn mực, nhất quán, thể hiện đúng quan điểm của Đảng, bám sát chức năng, nhiệm vụ của Học viện và phù hợp với xu thế phát triển của giáo dục đại học và giáo dục quân sự trong thời kỳ mới. Vì vậy, việc xác lập triết lý giáo dục “Tiên phong - Nhân văn - Mẫu mực - Đổi mới - Phát triển” giữ vai trò đặc biệt quan trọng, trở thành cơ sở cốt lõi định hướng sự phát triển của Học viện trong những năm tiếp theo.

 Thủ trưởng Tổng cục Chính trị thăm, động viên học viên Học viện Chính trị. Ảnh: qdnd.vn

“Tiên phong” thể hiện yêu cầu Học viện Chính trị phải giữ vai trò đi đầu trong tư tưởng, lý luận và trong toàn bộ hoạt động giáo dục, đào tạo. Trước hết là tiên phong trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; trong nghiên cứu, tổng kết và phát triển lý luận công tác Đảng, công tác chính trị; trong đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp và hình thức đào tạo, nhất là trong điều kiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ và xây dựng mô hình nhà trường thông minh.

Tính tiên phong trước hết là tiên phong về lý luận và tính Đảng. Lênin từng khẳng định: “Không có lý luận cách mạng thì cũng không thể có phong trào cách mạng” và “chỉ Đảng nào được một lý luận tiên phong hướng dẫn thì mới có khả năng làm tròn vai trò chiến sĩ tiên phong”, nhấn mạnh vai trò quyết định của giáo dục lý luận đối với việc giữ vững bản chất giai cấp của lực lượng cách mạng.

Bởi vậy, Học viện phải đi đầu trong nghiên cứu, phát triển lý luận chính trị - quân sự; kiên định bảo vệ sự trong sáng, bản chất khoa học, cách mạng của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng; chủ động phát hiện, phân tích và lý giải các vấn đề mới nảy sinh từ thực tiễn; đồng thời nâng cao chất lượng giảng dạy để góp phần giữ vững trận địa chính trị tư tưởng trong Quân đội.

 “Tiên phong” còn là yêu cầu đối với từng cán bộ, giảng viên, học viên trong giữ gìn phẩm chất đạo đức, tác phong, lối sống và phương pháp công tác. Tinh thần tiên phong phải trở thành động lực để Học viện không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Trung tướng, PGS, TS Đặng Sỹ Lộc, Giám đốc Học viện Chính trị phát biểu tại Lễ khai giảng đào tạo cao cấp lý luận chính trị, khóa 10, năm 2025. Ảnh: qdnd.vn

“Nhân văn” thể hiện cách tiếp cận giáo dục lấy con người làm trung tâm, coi con người vừa là chủ thể, vừa là mục tiêu của quá trình đào tạo. Đối với Học viện Chính trị, điều đó gắn liền với yêu cầu đào tạo những cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên”, không chỉ nắm vững lý luận, mà còn có phẩm chất đạo đức, lòng nhân ái, biết quý trọng nhân dân, tôn trọng đồng chí, đồng đội, sống có tình, có nghĩa.

Khẳng định chiều sâu nhân văn là thước đo bản chất của người cán bộ, trên tinh thần đó, triết lý “nhân văn” của Học viện đặt ra yêu cầu tôn trọng nhân cách người học, coi trọng tiềm năng, nhu cầu và động cơ học tập chính đáng của học viên; xây dựng môi trường giáo dục có kỷ luật quân sự chặt chẽ, nhưng đồng thời thấm đượm tình đồng chí, đồng đội, sự sẻ chia, giúp đỡ và tin cậy lẫn nhau.

“Mẫu mực” là yêu cầu tự thân của một cơ sở đào tạo cán bộ chính trị, bởi Học viện chỉ có thể hoàn thành sứ mạng của mình khi xây dựng được đội ngũ cán bộ, giảng viên và cán bộ quản lý thật sự mẫu mực về phẩm chất đạo đức, về kiến thức và năng lực chuyên môn, về phương pháp và tác phong công tác; đồng thời duy trì một môi trường sư phạm quân sự trong sáng, kỷ luật, văn minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước”, khẳng định rằng nêu gương là yêu cầu hàng đầu đối với người cán bộ.

Trên tinh thần đó, triết lý “mẫu mực” đòi hỏi mỗi cán bộ, giảng viên của Học viện phải là tấm gương về bản lĩnh chính trị, đạo đức lối sống, trình độ chuyên môn, phương pháp làm việc khoa học và phong cách ứng xử; mỗi học viên phải rèn luyện ngay từ trong nhà trường tác phong sâu sát, chuẩn mực, tôn trọng tổ chức, chấp hành nghiêm kỷ luật Quân đội. Xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu” chính là sự cụ thể hóa triết lý này trong thực tiễn, làm cho sự mẫu mực trở thành chuẩn mực văn hóa và giá trị bền vững của nhà trường.

 Hội nghị nghiên cứu thực tiễn phục vụ giảng dạy năm học 2025-2026 của Học viện Chính trị tại Lữ đoàn Pháo binh 16 (Quân khu 4). Ảnh: qdnd.vn

“Đổi mới” là yêu cầu khách quan của sự phát triển và là động lực để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo của Học viện Chính trị. Triết lý “đổi mới” được đặt trên nền tảng kiên định Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối và quan điểm của Đảng; kiên định nhưng không bảo thủ, đổi mới nhưng không xa rời nguyên tắc, bảo đảm sự thống nhất giữa tính khoa học, tính cách mạng và tính thực tiễn trong toàn bộ hoạt động đào tạo. Tinh thần đổi mới thể hiện trong thiết kế chương trình, biên soạn giáo trình, đổi mới phương pháp dạy học, phương thức kiểm tra, đánh giá; khuyến khích tư duy mở, không dập khuôn máy móc, cập nhật kịp thời tri thức mới về chính trị, quân sự, khoa học - công nghệ, kinh tế, văn hóa, xã hội.

Trong điều kiện chuyển đổi số, Học viện chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, học liệu số, nhằm tạo môi trường học tập hiện đại, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Đồng thời, coi trọng đổi mới tư duy nghiên cứu khoa học, gắn chặt nghiên cứu với tổng kết thực tiễn, tập trung vào những vấn đề thiết thực của công tác Đảng, công tác chính trị trong Quân đội, qua đó làm giàu thêm nền tảng lý luận và nâng cao năng lực đào tạo đội ngũ cán bộ chính trị đáp ứng yêu cầu của tình hình mới.

“Phát triển” là yêu cầu mang tính lâu dài đối với Học viện cũng như đối với từng cán bộ, giảng viên và học viên. Triết lý “phát triển” nhấn mạnh việc không ngừng nâng cao chất lượng mọi mặt hoạt động của Học viện; xây dựng đội ngũ giảng viên, nhà khoa học có trình độ cao, đủ năng lực tham gia luận chứng, phát triển đường lối quân sự, quốc phòng và công tác Đảng, công tác chính trị; hoàn thiện hệ thống các ngành, chuyên ngành, lĩnh vực chuyên sâu về khoa học xã hội và nhân văn quân sự; mở rộng hợp tác, trao đổi học thuật với các cơ sở nghiên cứu, đào tạo trong và ngoài Quân đội, trong nước và quốc tế.

Đồng thời, “phát triển” còn là yêu cầu trực tiếp đối với người học: học viên không chỉ đạt chuẩn đầu ra tại thời điểm tốt nghiệp, mà phải hình thành năng lực tự học, tự nghiên cứu, tự bồi dưỡng, có khả năng thích ứng và sẵn sàng đảm nhiệm những cương vị, trọng trách cao hơn trong tương lai. Mục tiêu xây dựng Học viện trở thành trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị và nghiên cứu khoa học xã hội, nhân văn quân sự hàng đầu của Quân đội và quốc gia, có uy tín trong khu vực và trên thế giới, chính là sự cụ thể hóa triết lý “Phát triển” trong chiến lược phát triển lâu dài của Học viện.