Ngay trước thềm năm học mới, phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Bùi Văn Linh, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Giáo dục chính trị và công tác học sinh, sinh viên, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) về vấn đề này.

leftcenterrightdel
TS Bùi Văn Linh.

Phóng viên (PV): Thưa ông, được biết trong năm học này, Bộ GD&ĐT sẽ đưa vào thực tiễn bộ quy tắc ứng xử trong trường học. Nhiệm vụ này sẽ được triển khai như thế nào?

TS Bùi Văn Linh: Bộ GD&ĐT đã triển khai các thông tư, hướng dẫn về xây dựng bộ quy tắc ứng xử trong các cơ sở giáo dục từ mầm non đến phổ thông và thường xuyên. Đây là lần đầu tiên, các quy định về văn hóa ứng xử đối với cán bộ, quản lý, nhà giáo, học sinh và nhân viên, học sinh và khách đến làm việc các trường học được quy định dưới dạng quy phạm pháp luật. Bộ quy tắc sẽ quy về hành vi, trang phục, ngôn ngữ cho tất cả những người liên quan đến môi trường học đường, từ ban giám hiệu đến giáo viên, nhân viên, phụ huynh và học sinh. Ví dụ, về ngôn ngữ phải bảo đảm sự thân thiện và phù hợp với tâm lý lứa tuổi. Đối với thầy cô giáo phải kính trọng. Trang phục của học sinh cần phù hợp với điều kiện kinh tế của gia đình, vùng miền sạch sẽ và gọn gàng, phù hợp với hoạt động giáo dục mà học sinh tham gia. Hành vi, khuyến khích học sinh có tinh thần bảo vệ môi trường xung quanh, hỗ trợ, giúp đỡ bạn bè khi gặp khó khăn. Những vấn đề đối với cha mẹ, ông bà phải kính trọng lễ phép, đối với nhân viên bảo vệ phải đúng mực...

Bộ GD&ĐT sẽ ban hành một bộ quy tắc khung để trên cơ sở đó tất cả các cơ sở giáo dục cụ thể hóa thành những nội dung phù hợp với phong tục tập quán, văn hóa tại các vùng miền. Quá trình triển khai cụ thể hóa, các nhà trường sẽ nghiên cứu và lấy ý kiến rộng rãi đối với tất cả các chủ thể liên quan và được sự đồng thuận của đa số. Quyết tâm của ngành giáo dục đến tháng 10-2019, tất cả các cơ sở giáo dục phải hình thành và đưa vào thực tiễn bộ quy tắc ứng xử trong trường học.

PV: Ngoài những điểm quy định về về hành vi, ngôn ngữ, bộ quy tắc ứng xử đưa ra những yêu cầu về vấn đề trang phục của học sinh như thế nào thưa ông?

TS Bùi Văn Linh: Trang phục là một trong ba nội dung được quy định rõ đối với không chỉ học sinh mà còn cán bộ nhà trường trong bộ quy tắc ứng xử. Trang phục học sinh là nội dung quan trọng, thể hiện hình ảnh của học sinh trong các nhà trường. Khi học sinh mặc đồng phục sẽ nhận được sự chú ý, bảo vệ tốt hơn từ người lớn và xã hội. Đồng thời, khi ra ngoài khuôn viên, học sinh sẽ tự hào khi khoác đồng phục và có sự giữ gìn hành vi, lời nói. Ngoài việc tạo ra môi trường đúng với hoạt động giáo dục thì trang phục học sinh phải thể hiện được tính đồng đẳng. Đây là điều quan trọng. Môi trường giáo dục khi tạo nên tâm thế tốt cho các thành viên, không có sự phân biệt, phân hóa giàu nghèo, mất dân chủ sẽ là môi trường giáo dục toàn diện nhất.

Trong những thời điểm chuẩn bị năm học mới, Bộ GD&ĐT cũng đã có các chỉ đạo liên quan đến đồng phục học sinh để tránh việc lạm dụng, gây tốn kém cho phụ huynh học sinh, gây ra phản ứng từ xã hội. Ví dụ như cấm việc yêu cầu đóng góp kinh phí để may mua đồng phục đắt tiền, không phù hợp với điều kiện mặt bằng kinh tế chung của địa phương. Việc tổ chức may mặc đồng phục phải được triển khai bảo đảm các yêu cầu, thiết thực.

PV: Chúng ta sẽ có những chế tài thế nào để bộ quy tắc ứng xử trong nhà trường đi vào thực tế đạt hiệu quả?

TS Bùi Văn Linh: Trong thông tư hướng dẫn thực hiện bộ quy tắc ứng xử trong trường học không đặt nặng đến các chế tài. Tuy nhiên, điều đó đã được quy định cụ thể trong các văn bản khác, ví dụ: điều lệ, quy chế hoạt động của nhà trường và các điều chỉnh hành vi của pháp luật. Bên cạnh đó, việc thực hiện bộ quy tắc ứng xử cũng sẽ được đưa vào tiêu chí thi đua, khen thưởng của tập thể, cá nhân trong nhà trường để khuyến khích các tập thể, cá nhân tích cực thực hiện.

Ngành giáo dục cũng sẽ yêu cầu các cơ sở tăng cường tuyên truyền, hiểu biết pháp luật, hiểu rõ các nội dung của quy tắc ứng cử đối với người quản lý, cán bộ, giáo viên và học sinh. Các lực lượng giáo dục trong nhà trường đều có những ràng buộc, quy định trong ngôn ngữ, trang phục và hành vi. Trong từng lĩnh vực sẽ có định hướng những việc nên làm, được làm, khuyến khích những giá trị tốt đẹp.

leftcenterrightdel
Xây dựng văn hóa học đường nhằm tạo ra môi trường để hoạt động giáo dục được tổ chức tốt hơn.

PV: Đối với phụ huynh học sinh việc quy định thực hiện bộ quy tắc ứng xử sẽ áp dụng ra sao?

TS Bùi Văn Linh: Chúng ta đang vận dụng cơ chế nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục. Phụ huynh là đại diện cho gia đình trước nhà trường và các hoạt động giáo dục. Vì thế, quy tắc ứng xử trong nhà trường cũng có những quy định cụ thể, đối với phụ huynh. Ban đại diện cha mẹ học sinh, Ban giám hiệu nhà trường sẽ chịu trách nhiệm tuyên truyền đến phụ huynh bảo đảm các quy tắc ứng xử khi tham gia vào các hoạt động giáo dục và hoạt động ở môi trường học đường. Để khuyến khích phụ huynh làm tốt vai trò của mình khi thực hiện bộ quy tắc ứng xử, Bộ GD&ĐT sẽ chỉ đạo các Sở GD&ĐT, các cơ sở giáo dục trực thuộc tổ chức ký cam kết giữa phụ huynh với nhà trường trong việc đồng thuận với các biện pháp giáo dục của nhà trường trong tất cả các hoạt động.

PV: Trong năm học này, ngành giáo dục sẽ thực hiện những giải pháp nào để xây dựng văn hóa học đường và quy định về ứng xử văn hóa trong các trường học thưa ông?

TS Bùi Văn Linh: Về phía Bộ GD&ĐT trước hết cần tích cực triển khai đưa vào thực tiễn các quyết định về văn hóa ứng xử. Trên cơ sở đó, các nhà trường sẽ thể hiện tốt vai trò quản lý nhà nước của mình, cập nhật tất cả các văn bản chỉ đạo của cấp trên, ban hành, triển khai trong tất cả các thầy cô giáo, học sinh. Nếu làm tốt, thì đây sẽ là mắt xích quan trọng để tất cả các chủ trương sẽ được phổ biến, quán triệt đến cán bộ giáo viên và học sinh trong các cơ sở giáo dục để thực hiện.

Bên cạnh đó, cần nâng cao vai trò, trách nhiệm nêu gương của Ban giám hiệu, cán bộ quản lý, giáo viên, cán bộ trong các cơ sở giáo dục. Đây là nội dung quan trọng trong tổ chức các hoạt động văn hóa ứng xử hiệu quả trong nhà trường. Giáo viên, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm cũng cần có trách nhiệm cao trong việc giúp nhà trường nắm bắt tâm lý học sinh từ đó phối hợp với gia đình, nhà trường để quản lý và định hướng hoạt động của các em.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!

MINH ANH (thực hiện)