Nhu cầu nội tại của sinh viên 

Nguyễn Thị Nhung, sinh viên năm thứ 4, Viện Kỹ thuật hóa học, Trường ĐHBKHN nhớ lại những ngày đầu mới vào trường, bên cạnh những buổi nói chuyện chuyên đề, thăm nhà truyền thống, các tân sinh viên còn hết sức bất ngờ và xúc động khi được dự lễ chào cờ đặc biệt như thế. “Giây phút tưởng nhớ những sinh viên, giảng viên đã mang theo trí tuệ Bách khoa ra trận, góp phần cùng dân tộc chiến thắng kẻ thù, chính là lúc chúng em cảm nhận rõ trách nhiệm của mình với Tổ quốc; thầm nhủ sẽ phải sống và học tập sao cho xứng đáng, tạo ra những công trình khoa học, góp phần tô đậm thêm trí tuệ, trái tim, lòng dũng cảm của con người Bách khoa”, Nhung bày tỏ.

Chia sẻ về các mô hình giáo dục truyền thống mà Trường ĐHBKHN thực hiện hiệu quả từ nhiều năm nay, PGS, TS Đinh Văn Hải, Trưởng phòng Công tác chính trị và Công tác sinh viên nhà trường cho biết: “Vào sáng thứ hai và thứ sáu hằng tuần, hơn 35.000 sinh viên Trường ĐHBKHN luân phiên thực hiện nghi thức thiêng liêng này. Mục tiêu chung là hướng sinh viên đến các giá trị đạo đức, lý tưởng cách mạng. Giáo dục truyền thống, đạo đức phải kết hợp nhiều hình thức nhưng quan trọng nhất là xuất phát từ chính nhu cầu nội tại của sinh viên. Trước đây, theo phương pháp truyền thống, tổ chức những buổi nói chuyện, sinh viên đến nghe xong thì về, không tiếp thu được bao nhiêu. Nay trường kết hợp cả nghe và thi. Các cuộc thi tìm hiểu về Đảng, về lịch sử, tình hình biển đảo, an ninh mạng, hay Luật Giao thông đường bộ bằng hình thức trực tuyến, thu hút gần 20.000 sinh viên tham gia”.

Sinh viên Trường Đại học Bách khoa Hà Nội tìm hiểu về lịch sử cách mạng tại nhà truyền thống của trường. 

Cũng chung quan điểm với Trường ĐHBKHN, nhưng mỗi trường đại học lại có cách làm sáng tạo để giúp sinh viên bồi đắp lý tưởng, hoài bão, sống có đạo đức và tự giác rèn luyện trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 phát triển mạnh mẽ. Nhiều năm qua, Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) tập trung triển khai đa dạng các hoạt động với nhiều nội dung, hình thức phong phú. Chị Hứa Thanh Hoa, Phó bí thư Đoàn Thanh niên, Chủ tịch Hội Sinh viên ĐHQGHN cho biết: “Trước yêu cầu của tình hình mới, Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên ĐHQGHN luôn phải nâng cao chất lượng các hình thức tuyên truyền theo hướng trẻ hóa, gần gũi, phù hợp với thanh niên và được lồng ghép trong các chương trình ngoại khóa, biểu diễn nghệ thuật, các cuộc thi, sân chơi của sinh viên. Bên cạnh đó, các nội dung hướng đến giáo dục sinh viên lối sống có trách nhiệm với cộng đồng, xã hội". Lê Thị Thu Uyên, Phó bí thư Liên chi đoàn Khoa Sư phạm Tiếng Anh, ĐHQGHN nhớ lại kỷ niệm về những ngày tham gia công tác phòng, chống dịch Covid-19 ở Cảng hàng không quốc tế Nội Bài vào tháng 3-2020. Uyên tâm sự: “Có mặt ở tuyến đầu đón những hành khách, du học sinh nước ngoài về trong thời điểm dịch Covid-19 đang diễn ra phức tạp, được nghe nhiều câu chuyện, được giúp đỡ mọi người khiến em cảm thấy rất vinh dự vì góp phần xây dựng hình ảnh sinh viên ĐHQGHN không chỉ giỏi chuyên môn mà còn năng động, có ý thức trách nhiệm với cộng đồng”.

Với đặc thù là trường đại học công lập hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và CHLB Đức, Trường Đại học Việt Đức luôn quan tâm tới công tác giáo dục đạo đức, lý tưởng cách mạng cho sinh viên. Một trong những giải pháp nhằm tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác này là phát triển các hoạt động đội, nhóm thông qua hình thức các câu lạc bộ (CLB) sinh viên. Anh Nguyễn Minh Trí, Chủ tịch Hội Sinh viên Trường Đại học Việt Đức cho biết: “Hiện tại, trường có 18 CLB hoạt động trên các lĩnh vực văn hóa, thể thao và học thuật. Thông qua các CLB này, sinh viên phát huy được tinh thần chủ động, sáng tạo; thi đua học tập và rèn luyện đạo đức, lối sống, thể hiện nhiệt huyết và trách nhiệm của tuổi trẻ trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Dạy chữ đi đôi với dạy người

Trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam, Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam cho biết: “Những năm qua, việc tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức nghề nghiệp, lối sống văn hóa cho học sinh, sinh viên đã được triển khai bài bản, đồng bộ với nhiều cách làm mới, sáng tạo, kiên trì, quyết liệt, xác định nội dung, hình thức phù hợp với từng đối tượng thanh thiếu nhi, gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị”.

Theo thống kê của Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, qua nửa nhiệm kỳ (giai đoạn 2018-2020) triển khai các phong trào, toàn Đoàn đã thực hiện hơn 369.700 công trình, phần việc thanh niên với tổng trị giá hơn 2.600 tỷ đồng. Cổng thông tin Ngân hàng Ý tưởng sáng tạo thanh niên Việt Nam đã đăng tải hơn 646.700 ý tưởng, sáng kiến trên tổng số 2,2 triệu ý tưởng, sáng kiến được đoàn viên, thanh thiếu nhi đề xuất, trong đó, hơn 74.800 ý tưởng, sáng kiến đã được tổ chức đoàn các cấp hỗ trợ để hiện thực hóa...

Thực hiện chủ trương dạy chữ đi đôi với dạy người, ông Doãn Hồng Hà, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục chính trị và Công tác học sinh sinh viên, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cho biết: “Tại nhiều tỉnh, thành phố, các cơ sở giáo dục đã ban hành kế hoạch riêng hoặc lồng ghép với kế hoạch chung của đơn vị, trong đó chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin; khuyến khích cán bộ, nhà giáo, học sinh, sinh viên xây dựng các bài giảng, video clip, hình ảnh, bài viết về giáo dục đạo đức, lối sống phù hợp với từng cấp học, trình độ đào tạo; tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức nghề nghiệp, lối sống văn hóa cho học sinh, sinh viên gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; xây dựng và nhân rộng mô hình tốt, điển hình tiêu biểu trong giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên”.

Trước những yêu cầu của tình tình mới, ông Doãn Hồng Hà cho biết: “Trong thời gian tới, Bộ GD&ĐT sẽ rà soát, hoàn thiện các chính sách, quy định về giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên. Bên cạnh đó, tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục đạo đức, lối sống; xây dựng văn hóa học đường, bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện. Đồng thời, nâng cao năng lực, phẩm chất đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; chất lượng, hiệu quả hoạt động Đoàn, Hội, Đội”.

KHÁNH HÀ - NGUYỄN HOÀI