Đổi mới trên cơ sở ổn định, có lợi cho thí sinh

Trong khi đó, khối các trường quân đội gần như giữ nguyên phương án tuyển sinh do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) quy định. Các học viện, nhà trường quân sự sử dụng kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) của thí sinh để xét tuyển.

Thay đổi có lợi cho thí sinh

Một trong những thay đổi được chú ý nhiều nhất trong kỳ tuyển sinh năm nay là thí sinh được đăng ký nguyện vọng xét tuyển theo hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến. Đây được coi là thay đổi phù hợp với việc chuyển đổi số của ngành, giúp công tác tuyển sinh nhanh, hiệu quả, đặc biệt với những em ở vùng sâu, vùng xa, tránh quên, sót thông tin tuyển sinh. Tuy nhiên, theo ông Phạm Văn Đại, Phó giám đốc Phụ trách Sở GD-ĐT TP Hà Nội, hiện nay, thông tin mã ngành, mã tổ hợp xét tuyển của một số trường không thống nhất với cổng thông tin tuyển sinh của Bộ GD-ĐT, cần sớm được điều chỉnh.

Quyết định giảm 5.000 đồng/nguyện vọng lệ phí xét tuyển cũng là một thay đổi đáng lưu ý. TS Phạm Như Nghệ, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ GD-ĐT) đề nghị các trường cân nhắc giảm lệ phí tuyển sinh từ 30.000 đồng/nguyện vọng xuống 25.000 đồng/nguyện vọng. Hầu hết ý kiến này được các trường đồng thuận cao. Nếu để riêng lẻ số tiền này không đáng kể, nhưng nếu tính trên con số 650.000 thí sinh đăng ký xét tuyển đại học, cao đẳng sư phạm của năm 2020 thì đây không phải là con số nhỏ. Điều này thể hiện sự chia sẻ của ngành giáo dục với xã hội, nhất là trong bối cảnh cả nước gặp khó khăn do dịch Covid-19, tạo hiệu ứng tốt với thí sinh.

Ban Tuyển sinh quân sự Bộ Quốc phòng tư vấn tuyển sinh năm 2021 tại Trường THPT Ngọc Hà (TP Hà Giang, tỉnh Hà Giang). Ảnh: NGỌC HÂN.

Điểm nhận được sự quan tâm nhiều nhất là việc năm 2020 quy định thí sinh chỉ được điều chỉnh nguyện vọng 1 lần sau khi có kết quả thi. Năm nay, để “rộng đường” cho thí sinh, loại trừ những khả năng nhầm lẫn gây nên thiệt thòi không đáng có, Bộ GD-ĐT dự kiến cho phép thí sinh được điều chỉnh nguyện vọng 3 lần. Tuy nhiên, con số này gây băn khoăn vì có thể làm kéo dài thời gian tuyển sinh của các trường. Ngoài ra, có thể kể đến quy định về điểm trúng tuyển theo yêu cầu đặt hàng để đào tạo lao động cho các cơ quan, tổ chức doanh nghiệp thuộc các địa phương vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ. PGS, TS Nguyễn Hữu Công, Phó giám đốc ĐH Thái Nguyên đề xuất: “Nhân lực các địa phương này rất thiếu, trong khi điều kiện về thời gian cư trú, học tập tại địa phương... đã khá chặt chẽ. Nếu chỉ giảm 1 điểm so với điểm trúng tuyển chung của chương trình, ngành đào tạo thì khả năng vẫn không đủ số lượng người học. Do đó, đề nghị xem xét giảm 2 điểm và học dự bị một học kỳ”. Về những băn khoăn này, PGS, TS Hoàng Minh Sơn, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT cho rằng, bộ giải quyết theo hướng cân đối lợi ích của tất cả các thí sinh.

Bên cạnh đó, còn có thay đổi về việc sử dụng phiếu kết quả thi THPT để xác nhận nhập học, thống nhất cơ chế phối hợp, hỗ trợ trong quá trình đăng ký xét tuyển, đăng ký nguyện vọng... Những thay đổi này bên cạnh xu hướng giữ ổn định công tác tuyển sinh năm 2021 được các chuyên gia đánh giá là thể hiện tinh thần chung tạo điều kiện tối đa, mang lại lợi ích tốt nhất cho thí sinh.

Tập huấn tốt để khắc phục sai sót, nhầm lẫn không đáng có

Năm 2020, cả nước có 900.066 thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT, trong đó có 643.271 thí sinh đăng ký xét tuyển vào ĐH và cao đẳng sư phạm, chiếm 71,47% số thí sinh đăng ký dự thi. Đáng chú ý, có 541.301 tổng chỉ tiêu xét tuyển ĐH, cao đẳng sư phạm thì có 43,23% chỉ tiêu xét học bạ, 56,77% xét kết quả thi THPT. Số liệu trên cho thấy, xu thế các trường vẫn lấy kết quả thi THPT làm tiêu chí chung vẫn chiếm ưu thế. Theo GS, TS Nguyễn Hữu Tú, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Y Hà Nội: “Kỳ thi này cần thực hiện nghiêm túc, khách quan, công bằng hơn nữa ở khâu ra đề thi, coi thi và chấm thi; nhất là khâu ra đề cần đảm bảo yếu tố phân hóa”.

Bên cạnh đó, các phương thức xét tuyển khác cũng dần được sử dụng nhiều hơn, báo hiệu xu hướng tuyển sinh mới. Ông Phạm Văn Đại cho rằng: "Các trường xét tuyển bằng nhiều phương thức để thuận lợi cho học sinh. Như vậy, chúng ta cũng có điều kiện để có những thí sinh tốt”. Cùng với đó, PGS, TS Bùi Đức Triệu, Trưởng phòng Đào tạo, Trường ĐH Kinh tế quốc dân nhận định: “Chúng ta vừa ổn định, vừa điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn hơn. Bởi theo xu thế, các trường sẽ ngày càng chủ động trong tuyển sinh, với nhiều phương thức khác nhau và sẽ được hoàn thiện từng bước”.

Những sĩ tử của mùa tuyển sinh năm 2020 vừa bước ra từ phòng thi tốt nghiệp THPT. (Ảnh chụp tại trường THPT Đống Đa, Hà Nội).

Từ những nhận định này, để đưa ra dự báo tình hình, phương hướng, giải pháp cho công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng sư phạm năm 2021, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh: “Trước tiên cần giữ ổn định về quy chế, về phương thức tổ chức, phối hợp giữa các đơn vị, giữa các trường với sở, với bộ”. Ngoài ra, để chuẩn bị tốt công tác tuyển sinh năm nay, PGS, TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học lưu ý: “Các cơ sở GD-ĐT nên tổ chức để thí sinh thử nghiệm phần mềm đăng ký trực tuyến và điều chỉnh nguyện vọng đăng ký xét tuyển; tổ chức hướng dẫn thí sinh đăng ký nguyện vọng xét tuyển trực tuyến, điều chỉnh nguyện vọng đăng ký xét tuyển trực tuyến kỹ lưỡng. Chỉ cần sai một bước là phải qua nhiều bước điều chỉnh lại vì thế thí sinh cần làm tốt ngay từ đầu”. Thực tế cũng cho thấy, nhiều thí sinh lao đao vì những sai lầm quen thuộc khi ghi nguyện vọng như sai mã ngành, mã trường, sai email và số điện thoại, nhầm lẫn khu vực tuyển sinh... Năm 2020, một số thí sinh vì không đọc kỹ đề án tuyển sinh của các trường nên đỗ bằng điểm thi THPT nhưng trượt vì học bạ như trường hợp thí sinh ở Trường THPT Yên Hòa (Hà Nội). Nữ sinh này đã nhận giấy báo trúng tuyển của Trường Đại học Dược Hà Nội nhưng khi đến nhập học, nhà trường hậu kiểm phần học bạ thì không đủ điều kiện trúng tuyển. Tình trạng này diễn ra với nhiều thí sinh của các trường khác như: ĐH Bách khoa Hà Nội, Ngoại thương...

Các trường quân đội chỉ xét tuyển thí sinh đăng ký nguyện vọng cao nhất

Ngay từ đầu năm 2021, công tác hướng nghiệp và thông tin đến thí sinh đã được Ban tuyển sinh quân sự (TSQS) Bộ Quốc phòng triển khai. Thời điểm hiện tại, quá trình sơ tuyển đang diễn ra tại các đơn vị, địa phương đối với thí sinh đăng ký thi vào các trường trong quân đội (từ ngày 1-3 đến 25-4). Theo Trung tướng, GS, TS Trần Hữu Phúc, Cục trưởng Cục Nhà trường (Bộ Tổng Tham mưu), Phó trưởng ban TSQS Bộ Quốc phòng, kỳ tuyển sinh năm nay vẫn tiếp tục kế thừa thành công của năm 2020. Khối các trường quân đội gần như giữ nguyên phương án tuyển sinh do Bộ GD-ĐT quy định. Các học viện, nhà trường quân sự sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT của thí sinh để xét tuyển.

Theo quy định của Ban TSQS Bộ Quốc phòng, năm 2021, thí sinh đăng ký xét tuyển sẽ làm hai bộ hồ sơ riêng biệt. Một bộ hồ sơ đăng ký sơ tuyển do Ban TSQS Bộ Quốc phòng phát hành và một bộ hồ sơ đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT do Bộ GD-ĐT phát hành. Thí sinh là thanh niên ngoài quân đội đăng ký sơ tuyển tại ban tuyển sinh quân sự cấp quận, huyện, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh. Còn đối với thí sinh là quân nhân tại ngũ sẽ đăng ký sơ tuyển ngay tại đơn vị cấp trung đoàn hoặc tương đương. Theo quy định của Ban TSQS Bộ Quốc phòng thì hồ sơ sơ tuyển của thí sinh tuyệt đối không được tẩy xóa. Trường hợp có sửa chữa phải có chữ ký xác nhận và dấu của cơ quan có thẩm quyền.

Thí sinh đăng ký thi vào các trường quân đội phải đăng ký nguyện vọng 1 (nguyện vọng cao nhất) vào trường đã nộp hồ sơ sơ tuyển hoặc nhóm trường thí sinh được điều chỉnh nguyện vọng. Còn các nguyện vọng khác, thí sinh được đăng ký vào các trường ngoài quân đội. Một điều được Ban TSQS Bộ Quốc phòng lưu ý đối với thí sinh đó là: Các trường quân đội chỉ xét tuyển thí sinh đăng ký nguyện vọng cao nhất.

Cũng như các thí sinh thi vào các trường ngoài quân đội, thí sinh được phép điều chỉnh nguyện vọng đăng ký xét tuyển theo quy định của Bộ GD-ĐT sau khi có kết quả thi tốt nghiệp THPT. Việc điều chỉnh đăng ký xét tuyển vào các trường quân đội chỉ được thực hiện theo các nhóm trường. Nhóm 1 bao gồm: Các học viện: Hậu cần, Hải quân, Biên phòng, Phòng không-Không quân (hệ chỉ huy tham mưu) và các trường sĩ quan: Lục quân 1, Lục quân 2, Chính trị, Đặc công, Pháo binh, Tăng thiết giáp, Phòng hóa, Thông tin, Công binh. Nhóm 2 bao gồm các học viện: Kỹ thuật quân sự, Quân y, Khoa học quân sự, Phòng không-Không quân (hệ kỹ sư hàng không).

Độ tuổi đăng ký xét tuyển cũng là thông tin cần được các thí sinh lưu ý. Theo Đại tá Vũ Xuân Tiến, Trưởng ban Thư ký, Ban TSQS Bộ Quốc phòng thì, độ tuổi của thí sinh đăng ký xét tuyển vào các trường quân sự chỉ tính theo năm sinh (không tính đến tháng sinh). Đối với kỳ tuyển sinh năm 2021, thanh niên ngoài quân đội có năm sinh từ 2000 đến 2004 (từ 17 đến 21 tuổi) đủ điều kiện dự tuyển. Thí sinh tham gia xét tuyển là nam quân nhân có năm sinh từ 1998 đến 2003 (từ 18 đến 23 tuổi) sẽ đủ điều kiện tham gia dự tuyển.

Thể lực cũng là điều được Ban TSQS Bộ Quốc phòng lưu ý đến thí sinh. Theo đó, thí sinh phải đạt yêu cầu theo quy định về việc khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự trên các tiêu chí: Thể lực, mắt, tai-mũi-họng, răng-hàm-mặt, nội khoa, thần kinh, ngoại khóa, da liễu và sản phụ khoa (đối với nữ). Các trường đào tạo sĩ quan chỉ huy, chính trị, hậu cần yêu cầu thể lực thí sinh phải đạt tiêu chí, cao từ 1,65m trở lên, cân nặng từ 50kg trở lên. Không tuyển thí sinh mắc tật khúc xạ cận thị. Riêng các trường đào tạo sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, thí sinh nam phải đạt chiều cao từ 1,63m trở lên. Đối với thí sinh nữ (nếu có tuyển) phải đạt chiều cao từ 1,54m trở lên. Về mắt, tật khúc xạ cận thị đối với cả nam và nữ không quá 3 đi-ốp.

MINH NHÃ - DUY VĂN