Ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ Giáo dục và Đào tạo) đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, đưa ra những giải pháp khắc phục tình trạng này.
Phóng viên (PV): Thưa ông, thiếu giáo viên đang là vấn đề nóng ở nhiều địa phương. Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã khảo sát tình trạng này ra sao?
Ông Vũ Minh Đức: Từ năm 2018, Bộ GD&ĐT đã xây dựng và vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu ngành trên nền tảng công nghệ thông tin. Theo đó, các số liệu về hệ thống giáo dục như số trường, lớp, học sinh và đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục được cập nhật thường xuyên, cụ thể đến từng trường, từng môn học. Trên cơ sở phân tích số lượng giáo viên có mặt tại thời điểm cập nhật và tính toán định mức giáo viên theo quy định, Bộ GD&ĐT xác định được số lượng giáo viên còn thiếu cho các môn học, của trường, của từng địa phương và toàn quốc.
PV: Bộ Chính trị đã quyết định bổ sung gần 66.000 biên chế giáo viên cho các địa phương trong giai đoạn 2022-2026, trong đó năm học 2022-2023 bổ sung 28.750 biên chế giáo viên mầm non, phổ thông. Tuy nhiên, chỉ tiêu biên chế có nhưng lại khan hiếm nguồn tuyển, thực trạng này phản ánh điều gì?
Ông Vũ Minh Đức: Ngày 2-8-2022, Bộ GD&ĐT đã có công văn đề nghị các địa phương khẩn trương tuyển dụng hết số biên chế giáo viên đã được giao trước đây và số biên chế được bổ sung theo quyết định của Bộ Chính trị. Nhiều địa phương đã tích cực thực hiện việc bổ sung đội ngũ giáo viên để triển khai Chương trình GDPT 2018. Một số địa phương tăng cường phân cấp cho các cơ sở giáo dục trong việc tuyển dụng giáo viên, bảo đảm số lượng và cơ cấu hợp lý, có nhiều giải pháp khắc phục tình trạng thiếu giáo viên. Tuy nhiên, một số địa phương (nhất là các địa phương thuộc vùng sâu, vùng xa) gặp nhiều khó khăn trong nguồn tuyển, đặc biệt là các môn học mới, môn học đặc thù (ngoại ngữ, tin học, nghệ thuật).
    |
 |
Giáo viên các trường tại thị xã Sa Pa (tỉnh Lào Cai) tham gia lớp tập huấn về chương trình giáo dục phổ thông. Ảnh: KHÁNH HÀ.
|
Nguyên nhân của việc thiếu nguồn tuyển là do một bộ phận sinh viên tốt nghiệp các trường sư phạm chưa sẵn sàng đến công tác ở những vùng điều kiện kinh tế-xã hội còn nhiều khó khăn; một số người được đào tạo về tin học, tiếng Anh có thể dễ dàng tìm được các công việc có thu nhập cao hơn so với làm giáo viên. Việc tuyển sinh và năng lực đào tạo của một số trường sư phạm đối với các môn đặc thù, đòi hỏi có năng khiếu như mỹ thuật, âm nhạc còn hạn chế.
PV: Có ý kiến cho rằng, nâng cao cơ chế, chính sách đãi ngộ thu hút giáo viên là việc phải làm, tuy nhiên đòi hỏi nguồn kinh phí rất lớn và khó thực hiện ngay. Ông cho biết quan điểm về vấn đề này?
Ông Vũ Minh Đức: Chính sách đãi ngộ (tiền lương, phụ cấp ưu đãi) đối với giáo viên là một động lực quan trọng để thu hút người giỏi vào học sư phạm và trở thành giáo viên. Bên cạnh đó, các chính sách địa phương như hỗ trợ về nhà công vụ, kinh phí, điều kiện làm việc... cũng là những điều kiện quan trọng giúp giáo viên yên tâm gắn bó và cống hiến cho sự nghiệp giáo dục.
Mặc dù tại thời điểm này, tình trạng thiếu giáo viên vẫn diễn ra, nhưng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, chắc chắn trong thời gian tới, việc này sẽ được giải quyết một cách cơ bản.
PV: Vậy, đâu là giải pháp mà Bộ GD&ĐT sẽ tiến hành trong thời gian tới?
Ông Vũ Minh Đức: Để giải quyết một cách căn cơ tình trạng thiếu giáo viên, theo tôi cần thực hiện một số giải pháp trước mắt và lâu dài. Trước hết, cần quán triệt tinh thần: Việc giải quyết tình trạng thiếu giáo viên phải đồng bộ từ Trung ương tới địa phương, đồng bộ giữa các bộ, ngành liên quan; làm rõ trách nhiệm của các đơn vị, địa phương trong việc giải quyết tình trạng thiếu giáo viên.
Thứ hai, tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật để nâng cao vị thế, thu nhập của nhà giáo như xây dựng, trình Quốc hội ban hành Luật Nhà giáo để tạo hành lang pháp lý cho việc xây dựng, ban hành các chính sách... phù hợp với đặc thù lao động của nhà giáo. Thực hiện chính sách tiền lương mới theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế: “Lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp và có thêm phụ cấp tùy theo tính chất công việc, theo vùng”; tạo sự thu hút và động lực cho đội ngũ nhà giáo yên tâm công tác.
Thứ ba, tiếp tục rà soát về số lượng và cơ cấu giáo viên ở tất cả cấp học, môn học, xác định cụ thể số lượng giáo viên còn thiếu, đặc biệt là các địa phương thiếu nhiều do chính sách trước năm 2015 để có giải pháp bổ sung biên chế phù hợp; tập trung ưu tiên bổ sung biên chế cho giáo dục vùng khó khăn, nơi dân số tăng, các khu công nghiệp...; rà soát, sắp xếp, chuyển những trường phổ thông có quy mô nhỏ thành trường có nhiều cấp học.
Thứ tư, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên; nâng cao năng lực và chất lượng đào tạo của các cơ sở đào tạo giáo viên, mở các ngành đào tạo phù hợp với các môn học theo Chương trình GDPT 2018; tăng cường đào tạo văn bằng thứ hai, đào tạo liên thông hoặc bồi dưỡng chuyển đổi môn học để bổ sung giáo viên cho những môn học còn thiếu, môn học đặc thù.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
THU HÀ (thực hiện)