Chứng chỉ chức danh nghề nghiệp cần thực chất

Các thông tư này có nhiều điểm mới, trong đó yêu cầu về chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp trong việc xếp hạng giáo viên của Bộ GD&ĐT. Các thông tư này đang nhận được sự quan tâm của toàn xã hội, đặc biệt là đội ngũ giáo viên. Về vấn đề này, phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã có cuộc trao đổi với GS, TS Phạm Tất Dong, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Khuyến học Việt Nam.

GS, TS Phạm Tất Dong.

Phóng viên (PV): Là người công tác trong ngành giáo dục, nhiều năm dạy học bậc phổ thông, ông đánh giá như thế nào về các thông tư trên của Bộ GD&ĐT?

GS, TS Phạm Tất Dong: Trước hết, tôi cho rằng việc Bộ GD&ĐT ban hành các thông tư mới quy định về mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm xếp lương giáo viên ở các bậc học là chủ trương tốt. Những điều chỉnh đó mang lại nhiều điểm tích cực cho giáo viên, như: Bỏ tiêu chuẩn về chứng chỉ tin học và ngoại ngữ, lương của giáo viên sẽ được nâng lên theo xếp hạng của quy định mới. Hơn nữa, các tiêu chuẩn về chức danh nghề nghiệp trong các thông tư mới đồng nghĩa với việc trình độ chuyên môn, kỹ năng sư phạm của đội ngũ giáo viên sẽ được nâng lên.

Một tiết học của cô và trò Trường Tiểu học Ba Đình (Hà Nội). Ảnh: UYÊN NHI.

PV: Sau khi các thông tư mới này được ban hành, nhiều giáo viên “đổ xô” đi học các lớp bồi dưỡng để lấy chứng chỉ theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp, làm căn cứ được “nâng hạng”. Theo ông, đây có phải là điểm bất cập của các thông tư này?

GS, TS Phạm Tất Dong: Phải khẳng định, bất cứ người được bổ nhiệm chức danh nghề nghiệp nào cũng phải có đủ tiêu chuẩn của chức danh nghề nghiệp đó. Điều này đã được Quốc hội quy định tại Luật Viên chức số 58/2010/QH12, ban hành năm 2010 (Luật Viên chức 2010). Đối với đội ngũ giáo viên, chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp là vừa để đáp ứng yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước, vừa đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đội ngũ. Tuy nhiên, sau khi các thông tư trên của Bộ GD&ĐT được ban hành, tôi cũng thấy rằng, yêu cầu về chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp trong việc xếp hạng giáo viên đang khiến đội ngũ giáo viên có nhiều tâm tư, bản thân tôi cũng vậy. Một thực tế là có những thầy cô đăng ký học các lớp bồi dưỡng lấy chứng chỉ không phải vì mục đích nâng cao trình độ chuyên môn mà vì lo khi bị xếp hạng II, hạng III thì sẽ ảnh hưởng tới thu nhập. Như vậy, việc học các lớp bồi dưỡng để lấy chứng chỉ sẽ không hiệu quả mà lại gây lãng phí.

PV: Quan điểm của ông thế nào trước luồng ý kiến cho rằng nên bãi bỏ chứng chỉ chức danh nghề nghiệp đối với giáo viên?

GS, TS Phạm Tất Dong: Nếu chứng chỉ phục vụ đúng mục đích để nâng cao trình độ, kỹ năng sư phạm thì chúng ta không nên nghĩ đến việc bỏ chứng chỉ nào. Tuy nhiên, các yêu cầu về chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp trong việc xếp hạng giáo viên phải xuất phát từ thực tiễn. Tôi cho rằng, chủ trương mới của Bộ GD&ĐT là hợp lý nhưng đang tồn tại một số rào cản về mặt quy định, tài chính và tâm lý.

Không riêng nghề giáo mà tất cả các ngành nghề đều đòi hỏi người lao động phải nâng cao tay nghề, từ lúc mới vào nghề cho đến lúc về hưu họ phải đạt được trình độ tay nghề cao nhất. Đó là yêu cầu cơ bản của người lao động. Điều này đồng nghĩa với nghĩa vụ của người lao động là học tập suốt đời và luôn phải thăng tiến. Sự thăng tiến ấy giúp cho người lao động có năng lực, đóng góp nhiều cho xã hội. Vì vậy, việc cần làm của Bộ GD&ĐT là làm sao thúc đẩy đội ngũ giáo viên tự học, tự nâng cao năng lực chuyên môn, đáp ứng yêu cầu cần thiết của giáo viên đứng trên bục giảng và hơn hết là đáp ứng yêu cầu của thời đại chuyển đổi số chứ không phải học để đạt mục đích trang bị chứng chỉ chức danh nghề nghiệp.

PV: Vậy theo ông, Bộ GD&ĐT cần phải làm gì để tháo gỡ một số bất cập nêu trên?

GS, TS Phạm Tất Dong: Tôi cho rằng, Bộ GD&ĐT nên lắng nghe ý kiến của người dân, đặc biệt là đội ngũ giáo viên-đối tượng chịu tác động trực tiếp của các thông tư này. Là cơ quan ban hành thông tư thì Bộ GD&ĐT phải chủ động rà soát, nghiên cứu, xem xét lại để đưa ra hướng điều chỉnh, tháo gỡ hợp lý; tránh gây áp lực cho giáo viên để họ yên tâm giảng dạy, đạt hiệu quả cao nhất.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

NGUYỄN HOÀI (thực hiện)