Lợi bất cập hại

Trước tiên, cần có cái nhìn tổng thể, thực chất để hiểu rõ hơn về loại hình tour này. Về lịch sử, tour giá rẻ, tour 0 đồng không phải xuất hiện ở Việt Nam đầu tiên mà đã được thực hiện ở nhiều nơi trên thế giới như một tất yếu trong bối cảnh cạnh tranh du lịch ngày càng gay gắt. Ngày càng nhiều du khách đến Việt Nam từ một số thị trường thông qua tour du lịch giá rẻ. Do đó, việc tổ chức, quảng bá, bán các tour này thường chỉ áp dụng được cho một số phân khúc thị trường.

Về bản chất, tour du lịch giá rẻ là hình thức cạnh tranh bằng giá theo cơ chế thị trường. Tour 0 đồng thực chất là sự biến tướng của tour giá rẻ. Ông Nguyễn Quý Phương, Vụ trưởng Vụ Lữ hành, Tổng cục Du lịch giải thích: "Tour du lịch giá rẻ là cách thức bán hàng với giá tour cơ bản thấp, bao gồm dịch vụ tối thiểu tại điểm đến. Tuy nhiên, khách du lịch sẽ được khuyến khích sử dụng nhiều dịch vụ khác, như: Mua sắm, tham quan, vui chơi giải trí… Việc liên kết, tái phân bổ lợi nhuận giữa các công ty lữ hành, các hãng hàng không và các cơ sở dịch vụ tại điểm đến sẽ bảo đảm lợi ích của các bên tham gia chuỗi giá trị phục vụ khách du lịch. Tour giá rẻ thường diễn ra với các hình thức điển hình, như: Tổ chức gom khách thành đoàn lớn để được hưởng chính sách ưu đãi về giá và các hỗ trợ khác; thuê nguyên chuyến bay và như vậy chỗ trên máy bay đã được mua trước trọn gói nếu không bán được thì cũng không lưu trữ được; cắt giảm chương trình tour, ép khách phải vào các điểm mua sắm khép kín chỉ phục vụ riêng khách đi tour giá rẻ với hàng hóa chất lượng thấp, giá cao; công ty lữ hành nước bạn vẫn thu tiền của khách nhưng bán lại khách cho công ty du lịch hoặc hướng dẫn viên Việt Nam với giá rẻ...".

Vẻ đẹp yên bình của Hội An sẽ bị phá hủy nhanh chóng nếu quá nhiều khách đi tour giá rẻ đến đây.

Bên cạnh những mặt tiêu cực, hầu hết các chuyên gia đều cho rằng, thực tế, khách đi tour giá rẻ vẫn phải chi trả các dịch vụ tại điểm đến nên vẫn tạo ra doanh thu, việc làm, khuyến khích sản xuất, thúc đẩy tiêu thụ dịch vụ và hàng hóa. Tour giá rẻ cũng có tác dụng là đòn bẩy tăng khả năng thu hút, duy trì sự ổn định đối với các hãng hàng không, giảm tính mùa vụ của du lịch… Tuy nhiên, từ thực tế của Thái Lan cho thấy: Sau thời gian mở ồ ạt tour giá rẻ và giờ đây đã để lại rất nhiều hậu quả, nhất là đánh mất hình ảnh, giá trị thương hiệu đất nước. Bên cạnh làm xấu hình ảnh điểm đến, loại hình tour này còn khó kiểm soát doanh số, dễ gây thất thu thuế, vi phạm pháp luật về quản lý và thanh toán ngoại tệ tại Việt Nam.

Kiểm soát tour giá rẻ bằng cách nào?

Theo các chuyên gia, các cơ quan chức năng, thực ra chúng ta có thể kiểm soát được những mặt tiêu cực của tour giá rẻ. Trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, ông Nguyễn Hồng Đài, Chủ tịch Câu lạc bộ Du lịch Thủ đô, Tổng giám đốc Công ty TNHH Du lịch châu Á Thái Bình Dương APT Travel, cho biết: "Để khắc phục những ảnh hưởng xấu của tour 0 đồng, tour giá rẻ, trước tiên vấn đề truyền thông cần được đặt lên hàng đầu. Du khách cần hiểu rằng khi bước chân ra khỏi nhà đi du lịch thì không thể có chuyện không mất chi phí để tránh bị lừa đảo, bị lợi dụng. Bên cạnh đó, các bên liên quan cần thông tin cho du khách về những điểm bán hàng đúng chất lượng, giá cả… tại các điểm du lịch. Tôi cho rằng, đã đến lúc cơ quan Nhà nước đưa ra quy định cụ thể hạn chế hoạt động của các tour giá rẻ, thậm chí cấm hẳn những tour 0 đồng. Ngoài ra, chúng ta cũng cần những chế tài xử phạt thật nặng đối với những đơn vị, cá nhân vi phạm". 

Khẳng định thời gian qua một số địa phương như: Quảng Ninh, Khánh Hòa, Đà Nẵng… khi chính quyền và các ngành chức năng vào cuộc quyết liệt thì vấn nạn tour giá rẻ dường như không diễn ra, nhưng nếu buông lỏng quản lý thì hoạt động này lại nổi lên. Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Văn Tuấn: Tour giá rẻ không phải là không có những mặt tích cực. Tuy nhiên, để xảy ra những điểm hạn chế từ loại hình du lịch này, điểm mấu chốt chính là sự tồn tại của các cửa hàng kinh doanh khép kín mang tính lừa đảo và sự tiếp tay, đồng lõa của công ty lữ hành và hướng dẫn viên Việt Nam. Để xử lý, ngăn chặn mặt tiêu cực, phát huy mặt tích cực của tour giá rẻ, cần tập trung nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương, tăng cường kiểm soát đối với các cửa hàng hoạt động kinh doanh khép kín mang tính lừa đảo; kiên quyết xử phạt và rút giấy phép hoạt động đối với những doanh nghiệp lữ hành, hướng dẫn viên vi phạm pháp luật.

 

LAN DỊU