Bài 2: Phải có những con người “mũi nhọn” trong công nghệ

Chính vì đã và đang làm rất tốt điều này, nhiều năm qua, đội ngũ những người lính quân giới đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ xây dựng phát triển CNQP...

Chất lượng con người quyết định chất lượng sản phẩm

Tới thăm những dây chuyền sản xuất hiện đại của Nhà máy Z111, Z195, Z175... hay được trao đổi với các kỹ sư của Viện Công nghệ, Nhà máy Z181..., chúng tôi thấy rõ khí thế thi đua theo những cách thức sáng tạo khi mỗi cơ quan, đơn vị này luôn biết cách đổi mới tư duy, có đột phá của riêng mình để kịp thời huy động hiệu quả sự tham gia của khoa học-công nghệ. Việc ở các nhà máy nhanh chóng thích ứng với cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật đang giúp toàn ngành CNQP làm ra nhiều sản phẩm chất lượng cao với hàm lượng chất xám ngày càng lớn, có tính đột phá về khoa học công nghệ. Trình độ của cán bộ, kỹ sư, công nhân ngày càng được nâng cao giúp năng lực sản xuất, sửa chữa các sản phẩm CNQP như các sản phẩm hóa nổ, vũ khí phòng thủ, tấn công tầm xa, đóng tàu quân sự, cơ khí chính xác, súng, điện tử viễn thông... phát triển mạnh, đáp ứng thực tiễn huấn luyện sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

Chỉ huy Viện Thuốc phóng, thuốc nổ bàn bạc về sáng kiến của Thiếu tá Vũ Tiến Công.

Để làm tốt nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và Chính phủ giao phó, lãnh đạo Tổng cục CNQP đã xác định rất rõ, trước những thay đổi nhanh chóng của tình hình thế giới, khu vực cũng như cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhiệm vụ xây dựng phát triển CNQP ngày càng nặng nề, đòi hỏi phải triệt để đổi mới tư duy và có giải pháp đột phá về năng lực nghiên cứu, sản xuất các sản phẩm CNQP. Các dự án đầu tư phát triển CNQP, nhất là các dự án trọng điểm, công nghệ cao được triển khai quyết liệt, đúng định hướng và đã đưa vào khai thác, sử dụng phát huy hiệu quả; năng lực nghiên cứu, thiết kế, sản xuất, sửa chữa vũ khí, trang bị kỹ thuật của CNQP chuyển biến rõ nét và có bước đột phá; từng bước làm chủ công nghệ sản xuất, sửa chữa, cải tiến, số hóa nhiều loại vũ khí, trang thiết bị kỹ thuật thế hệ mới, công nghệ cao, hiện đại mang thương hiệu Việt Nam, đáp ứng một phần nhu cầu vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT) cho toàn quân, nổi bật như: Tàu quân sự, súng bộ binh thế hệ mới, khí tài quan sát ngắm bắn đêm, đạn pháo cho hải quân, cơ bản tự chủ được thuốc phóng, thuốc nổ, vật tư kim loại cho sản xuất đạn... Đồng thời nghiên cứu, sản xuất được nhiều mặt hàng kinh tế chất lượng cao, tạo được thương hiệu, uy tín, có sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và xuất khẩu, tạo niềm tin đối với người sử dụng.

Công nhân kỹ thuật vận hành máy móc tại Nhà máy Z195.

Để có được thành tích đáng tự hào như vậy, suốt nhiều năm qua, việc đầu tư cho con người luôn được đặt lên hàng đầu với rất nhiều biện pháp, hình thức đổi mới, sáng tạo, kết quả của việc đầu tư cho con người giúp cho công tác nghiên cứu khoa học (NCKH) công nghệ, phát triển sản phẩm mới được quan tâm sát sao, triển khai có trọng tâm trọng điểm và đạt kết quả đáng tự hào. Chỉ trong vòng 5 năm, toàn tổng cục đã thực hiện 296 đề tài NCKH các cấp, hoàn thành 197 đề tài, trong đó 176/197 đề tài (đạt 90%) bảo đảm điều kiện áp dụng cho sản xuất loạt. Thông qua đầu tư đổi mới, chuyển giao công nghệ và NCKH, năng lực nghiên cứu thiết kế và làm chủ công nghệ chế tạo sản xuất một số loại VKTBKT mới, hiện đại của CNQP ngày càng được khẳng định.

Đột phá vào khoa học

Chia sẻ với phóng viên Báo Quân đội nhân dân khi chúng tôi tới thực tế tại Viện Công nghệ; Viện Vũ khí; Nhà máy Z181; Nhà máy Z175; Nhà máy Z111; Viện Thiết kế tàu quân sự; Nhà máy Z195 hay Viện Thuốc phóng thuốc nổ... về nguyên nhân đã làm nên thành công, những kỹ sư đầu ngành về ngành hóa nổ, đóng tàu quân sự, thiết kế máy móc hay những "con chim đầu đàn" về sáng kiến cải tiến kỹ thuật, vận hành quy trình sản xuất an toàn, khoa học... ở các đơn vị trên đã chỉ cho chúng tôi bí quyết đó chính là đầu tư tối đa cho con người, cho khoa học.

Cán bộ Nhà máy Z181 đang tiến hành khâu tạo phôi cho một sản phẩm.

Qua những câu chuyện với lãnh đạo các cơ quan, nhà máy, viện nghiên cứu trên..., nhóm phóng viên chúng tôi hiểu rõ rằng, ở nơi nào biết phát huy truyền thống chủ động sáng tạo, huy động sức mạnh, trí tuệ tập thể trong nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến, sáng chế; các kỹ sư, công nhân biết phát huy tinh thần sáng tạo trong lắp ráp, chế tạo mới ở các dây chuyền, thiết bị sản xuất; biết cách tiếp cận công nghệ hiện đại, nơi đó nhất định sản xuất được nhiều loại vũ khí, trang bị tiên tiến không thua kém gì so với trình độ của nước ngoài. Qua các đợt kiểm tra, tổ chức bắn trình diễn sản phẩm vũ khí trang bị mới do CNQP nghiên cứu, sản xuất, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, QUTW, BQP đã có đánh giá cao. Trong số nhiều sản phẩm nổi tiếng của CNQP đã được tặng thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học kỹ thuật (đợt 1 năm 2012); công trình sản phẩm đạt giải thưởng KHCN cấp nhà nước; hàng chục công trình đạt giải thưởng VIFOTECH và hàng trăm công trình, đề tài khoa học đạt giải Tuổi trẻ sáng tạo trong quân đội. Từ những sáng kiến giá trị ấy, toàn Tổng cục CNQP đã thực hiện thành công nhiều dự án quan trọng, góp phần nâng cao năng lực, trình độ và hiện đại  hóa CNQP quốc gia, từng bước đáp ứng yêu cầu huấn luyện SSCĐ và đánh trả của LLVT khi có chiến tranh công nghệ cao.

Bắn kiểm tra chất lượng đạn tăng do Nhà máy Z195 sản xuất.

Lĩnh vực CNQP là lĩnh vực có nhiều sản phẩm thuộc loại "mật" nên khi tiếp cận với quy trình làm ra các sản phẩm là các loại trang thiết bị, vũ khí..., ai nấy đều bày tỏ sự khâm phục các anh. Chỉ trong mấy năm, từ chương trình đầu tư phát triển CNQP, nhiều sản phẩm VKTB do CNQP Việt Nam sản xuất đã đạt  trình độ KHCN mang tầm khu vực và thế giới, được cán bộ, chiến sĩ trong quân đội và bạn bè quốc tế đánh giá cao. Tiêu biểu như súng bộ binh thế hệ mới (Galil) (Nhà máy Z111); khí tài ngắm bắn thế hệ 2+ (Nhà máy Z181); ra đa thế hệ mới; tàu pháo, tàu tên lửa tấn công nhanh đến 500 tấn; tàu Cảnh sát biển, tàu kiểm ngư, tàu tìm kiếm cứu nạn tàu ngầm đa năng và các tàu chuyên dụng, bổ trợ hiện đại đến 2.000 tấn (Viện thiết kế tàu quân sự); thuốc nổ mạnh TNT, hecxogen, thuốc phóng hỏa thuật; đạn pháo chiến dịch, pháo cao xạ, pháo hải quân, đạn xe tăng T54B (Nhà máy Z195 và Viện thuốc phóng, thuốc nổ)...

Trò chuyện với "cây sáng kiến" Vũ Tiến Công, trợ lý nghiên cứu thuộc Viện Thuốc phóng thuốc nổ, chúng tôi được biết chỉ trong vài năm, anh đã có tới 8 sáng kiến, trong đó có cả sáng kiến cấp Bộ Quốc phòng, Tổng cục và cấp viện. Mới đây nhất Công vừa thành công trong sáng kiến nghiên cứu cải tiến kính hiển vi quang học và thiết kế phần mềm xử lý ảnh kỹ thuật số nhằm nâng cao hiệu quả và độ chính xác của phép đo kích thước hình học thuốc phóng. Áp dụng sáng kiến này tại điều kiện hiện có, nâng cao hiệu quả đo đạc mà có thể tiết kiệm chi phí đầu tư lên đến 3.000USD. Ngoài lợi ích kinh tế khi tiết kiệm ngân sách nhà nước, về kỹ thuật giúp nâng cao độ chính xác của phép đo kích thước hình học thuốc phóng; nâng cao năng suất đo đạc, giảm công sức cho kiểm định viên; lưu giữ hình ảnh kết quả đo đạc, đảm bảo tính khách quan của kết quả đo, phục vụ truy cập lại sau này; thuận tiện khi có thể chuyển giao cho đơn vị khác với chi phí thấp. Cũng trong chuyến đi thực tế vừa qua chúng tôi mới biết, những sáng kiến như của các kỹ sư ở Viện thuốc phóng thuốc nổ hay các nhà máy khác trong toàn Tổng cục CNQP còn rất nhiều. Đơn cử như ở Nhà máy Z175, chỉ từ tháng 3-2020 đến tháng 5-2020, cả nhà máy đã khen thưởng 86 sáng kiến cải tiến kỹ thuật; còn trong 3 tháng trước đó, con số này cũng là 56 sáng kiến, chủ yếu là của cán bộ kỹ thuật và công nhân sản xuất trực tiếp.

Bài và ảnh: NGUYỄN HÒA