Nguyên nhân nào dẫn tới sự chậm chạp này? Hàng chục nghìn người dân sống trong những căn nhà tập thể xuống cấp, cũ nát, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn còn phải kéo dài đến bao giờ?

Thực tế cho thấy, đa phần người dân đều muốn được cải tạo hay chuyển đổi nơi ở mới, nhưng lại chưa chấp nhận mức đền bù nhà ở cũ; chưa thống nhất được chủ trương chung. Doanh nghiệp muốn vào cuộc cũng không thể đặt lợi ích của mình phía sau. Chính quyền địa phương thì vẫn loay hoay với không ít bài toán về cơ chế, chính sách... Hiện nay, nhiều gia đình ở các khu chung cư cũ diện tích thực tế lớn hơn nhiều diện tích trên giấy chứng nhận quyền sở hữu do cơi nới (qua nhiều năm, nhiều đời chủ sở hữu). Tuy nhiên, khi thống nhất diện tích đền bù thì cả người dân, doanh nghiệp, nhà quản lý đều chưa tìm được tiếng nói chung. Mặt khác, mức giá nhà-đất mỗi ngày, mỗi nơi một khác; sự đồng thuận của cả khu dân cư, của người tầng cao, người tầng thấp, "người ở trong, kẻ ở ngoài" là những vấn đề nan giải không dễ giải quyết trong một sớm, một chiều. Vì thế mà chung cư cũ, nhà tập thể xuống cấp trầm trọng vẫn... “trơ gan cùng tuế nguyệt”.

Nhiều chung cư cũ tại Hà Nội xuống cấp nghiêm trọng. Ảnh: baotinuc.vn 

Muốn tháo nút thắt phải tìm người buộc dây! Nhìn thấy vấn đề, nhận thức rõ chủ thể sự việc mới có thể giải quyết được triệt để. Trước hết, các cơ quan chức năng phải vào cuộc rốt ráo, quyết liệt, đặt việc bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân lên trên hết; phải thực hiện nghiêm những quy định về sử dụng nhà chung cư, nhà tập thể. Cùng với đó, cần có những cơ chế, chính sách thu hút, tạo động lực để các doanh nghiệp tham gia trên cơ sở hài hòa lợi ích.

Đồng thời, cần làm tốt công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho nhân dân nói chung, cư dân các khu chung cư, nhà tập thể cũ nói riêng. Công việc này đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, của cả hệ thống chính trị. Phải kiên trì trong tuyên truyền, vận động để nhân dân thấy rõ lợi ích gia đình, lợi ích xã hội, từ đó đồng thuận trong triển khai thực hiện.

Đối với quy hoạch thành phố nói chung, nghiên cứu cấp phép xây dựng các khu chung cư nói riêng, chính quyền thành phố và các cơ quan chức năng cần bảo đảm giãn dân khu trung tâm, giảm mật độ trong nội đô. Các khu chung cư xây mới cần lựa chọn địa điểm phù hợp, bảo đảm điều kiện cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân... Tiến hành đồng bộ, hiệu quả các nội dung đó sẽ góp phần vào giải quyết bài toán cải tạo nhà chung cư, nhà tập thể cũ xuống cấp hiện nay.

DUY VĂN