PTDS là lĩnh vực rộng lớn. Thực tế những năm qua, thiên tai, sự cố, dịch bệnh diễn biến phức tạp và ở mọi lúc, mọi nơi, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Nguyên tắc hoạt động PTDS là chuẩn bị từ sớm, từ xa, phòng là chính; thực hiện phương châm "4 tại chỗ" kết hợp với chi viện, hỗ trợ; kết hợp PTDS với bảo đảm quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế-xã hội, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhân dân...
 
 
 
 |  | 
 
 | Ảnh minh họa: qdnd.vn | 
 
Bởi vậy, vai trò của ban chỉ huy PTDS ở địa phương là hết sức quan trọng, nhất là trong trực tiếp chỉ đạo, điều hành tại chỗ các hoạt động PTDS, ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao nhận thức và kỹ năng tự bảo vệ, ứng phó khi có sự cố, thảm họa; xây dựng kế hoạch, phương án PTDS; tổ chức lực lượng cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả; đề xuất với trên khi tình huống vượt khả năng xử lý...
Để ban chỉ huy PTDS địa phương hoạt động hiệu quả, bên cạnh thường xuyên kiện toàn bảo đảm tinh, gọn, thống nhất, cần tăng cường tập huấn, bồi dưỡng, diễn tập, nâng cao trình độ, năng lực tham mưu, triển khai công tác PTDS cho các thành viên, phân định rõ trách nhiệm để tránh tình trạng "lơ mơ", lúng túng, nhất là các thành viên mới bổ sung, thay thế. Xây dựng quy chế hoạt động, cơ chế huy động, kế hoạch PTDS phải sát thực và theo phương thức: Cấp trên đóng vai trò điều phối, chỉ đạo, huy động và hỗ trợ nguồn lực; cấp dưới đảm nhiệm triển khai trực tiếp và phản ứng nhanh tại chỗ; tránh chồng chéo hoặc chung chung, bỏ sót nhiệm vụ.