Nội dung này người dân cả nước hết sức quan tâm, bởi khám, chữa bệnh (KCB) là nhu cầu đặc biệt cần thiết của mọi người. Dù ngành y tế nước nhà đã cố gắng, đạt nhiều thành tích trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân nhưng so với yêu cầu thì còn có nhiều yếu kém, bất cập, rất cần sự đột phá. Ngoài nguyên nhân từ chính nội tại ngành y còn có cả cơ chế, chính sách làm cho cái yếu kém đó có đất để tồn tại.
Thực tế là tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến trên; thiếu bác sĩ và trang thiết bị ở y tế tuyến dưới đã kéo dài nhiều năm nhưng chưa được khắc phục hiệu quả.
Thực tế là chất lượng KCB và khả năng tiếp cận dịch vụ y tế còn có sự chênh lệch lớn giữa các tuyến và các vùng miền. Nhiều người mắc bệnh không dám đi chữa vì không đủ tiền chi trả, các bệnh viện đều yêu cầu phải nộp tiền trước rồi mới được khám, chữa bệnh.
Thực tế là y đức ở nhiều nơi xuống cấp, không ít thầy thuốc “vòi phong bì” bệnh nhân...
Thực tế là tình trạng thiếu thuốc và trang thiết bị y tế diễn ra khá phổ biến nhưng vẫn chưa được giải quyết triệt để, khiến nhiều người bệnh có bảo hiểm y tế nhưng không được cấp đủ thuốc và không được làm các xét nghiệm cần thiết theo đúng quyền lợi được hưởng.
Thực tế là hiện tượng y, bác sĩ ở các bệnh viện công xin nghỉ việc tăng bất thường; nhiều cán bộ ngành y vướng vào lao lý vì "dính" tiêu cực; không ít bệnh viện quan tâm "móc ví" bệnh nhân hơn cả công tác chăm sóc, chữa trị vì phải tự chủ, tự lo "cơm áo" (như kéo dài thời gian điều trị và ghi đơn mua thuốc, thực phẩm chức năng không cần thiết; không cho chuyển viện; "kéo" bệnh nhân vào sử dụng giường, phòng tự nguyện, KCB dịch vụ để thu tiền)...
Thực trạng đáng buồn trên khiến người dân không khỏi lo lắng, thất vọng với ngành y!
Thiết nghĩ, những hạn chế, bất cập trong lĩnh vực y tế ở nước ta là vấn đề nghiêm trọng, cần tập trung khắc phục hiệu quả, bởi phát triển y tế là tiêu chí quan trọng hàng đầu thể hiện sự quan tâm chăm lo cho con người. Một đất nước giàu đến mấy mà y tế yếu kém, người dân không được chăm sóc sức khỏe chu đáo thì cũng không phải mục tiêu chúng ta hướng tới. Sức khỏe và tính mạng con người luôn là quan trọng nhất.
Hiến pháp năm 2013 đã quy định rõ: Mọi người có quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, bình đẳng trong việc sử dụng các dịch vụ y tế và có nghĩa vụ thực hiện các quy định về phòng bệnh, khám bệnh, chữa bệnh. Nhà nước, xã hội đầu tư phát triển sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của nhân dân, thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân, có chính sách ưu tiên chăm sóc sức khỏe cho đồng bào dân tộc thiểu số, ở miền núi, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn.
Luật Khám bệnh, chữa bệnh hiện hành cũng xác định nguyên tắc đầu tiên trong hành nghề KCB là "bình đẳng, công bằng và không kỳ thị, phân biệt đối xử đối với người bệnh". Ngày 20-9-2022 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 16/CT-TTg về nâng cao công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, trong đó yêu cầu: Tiếp tục đặt sức khỏe, tính mạng của người dân lên trên hết, trước hết; tiếp cận phát triển ngành y tế một cách tổng thể, toàn diện...
Quan điểm của Đảng, Nhà nước ta về công tác KCB, chăm sóc sức khỏe nhân dân rất rõ ràng, ưu việt. Tuy nhiên, để khắc phục được những yếu kém, bất cập của ngành y thì đòi hỏi cả hệ thống chính trị và toàn dân phải chung sức, cùng đề cao trách nhiệm, vào cuộc quyết liệt. Một mình sự cố gắng của ngành y tế là không đủ, không đạt mong muốn của người dân. Đặc biệt, Nhà nước cần ưu tiên nguồn lực phát triển y tế và có cơ chế, chính sách đột phá để bảo đảm y tế công lập thật sự là ngành phục vụ chứ không để bị "biến tướng" thành dịch vụ-thu tiền.
"Tạo điều kiện tối đa cho ngành y và không thực hiện cơ chế tự chủ bệnh viện công lập bằng mọi giá" là nguyện vọng của nhân dân, đồng thời cũng là quan điểm của nhiều chuyên gia y tế, vì tự chủ không hợp lý dễ dẫn đến "tư nhân hóa bệnh viện công", "thị trường hóa sức khỏe", ảnh hưởng rất lớn đến an sinh xã hội, nhất là người nghèo, kéo theo lòng dân không thuận... Vấn đề này cần được đặc biệt chú ý khi xem xét thông qua Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), bởi phải trên quan điểm đó thì mới có những quy định đúng để thúc đẩy y tế phát triển, thể hiện rõ sự ưu việt.
CÁT HUY QUANG