Nhóm G20 được thành lập năm 1999 sau cuộc khủng hoảng tài chính-tiền tệ châu Á 1997-1998. Thành viên G20 bao gồm nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) là Mỹ, Đức, Nhật Bản, Pháp, Anh, Italy, Canada cùng một số thành viên khác như Liên minh châu Âu (EU) và các quốc gia: Hàn Quốc, Argentina, Australia, Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Mexico, Nga, Saudi Arabia, Nam Phi và Thổ Nhĩ Kỳ. Quy mô của G20 chiếm 2/3 dân số thế giới, 90% GDP toàn cầu và 80% thương mại quốc tế.

Đến nay, G20 đã tổ chức 12 hội nghị thượng đỉnh để thảo luận hầu hết các vấn đề lớn của kinh tế toàn cầu và thông qua nhiều văn kiện, thỏa thuận quan trọng về chống khủng hoảng tài chính toàn cầu, thúc đẩy tăng trưởng, thương mại, đầu tư, đổi mới-sáng tạo, ứng phó biến đổi khí hậu, chống dịch bệnh…

Việt Nam được mời tham dự Hội nghị thượng định G20 lần đầu tiên vào năm 2010 với tư cách Chủ tịch ASEAN. Trên cương vị chủ nhà Năm APEC 2017, Việt Nam được mời tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 và các hoạt động liên quan trong năm Đức làm chủ tịch. Việt Nam đã tích cực tham dự và đóng góp có trách nhiệm tại Hội nghị thượng đỉnh G20 năm 2017 cũng như quá trình tham gia các hoạt động của G20, tạo được ấn tượng tốt đối với G20 và góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trong Năm APEC 2017. Nhiều ý kiến đóng góp của Việt Nam đã được G20 ghi nhận trong tuyên bố chung, như: Đề cao hợp tác quốc tế trong xử lý các vấn đề kinh tế toàn cầu, phát triển bao trùm và bền vững, nông nghiệp và an ninh nguồn nước, việc làm trong kinh tế số… Bên cạnh đó, Việt Nam cũng phối hợp thúc đẩy lợi ích và quan tâm chung của các nước đang phát triển trong nghị sự kinh tế toàn cầu, như thương mại-đầu tư quốc tế, chống biến đổi khí hậu, cải cách quản trị kinh tế-tài chính toàn cầu…

Năm nay, Nhật Bản mời Việt Nam tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 tổ chức từ ngày 28 đến 29-6 tại thành phố Osaka, với tư cách khách mời. Hội nghị thượng đỉnh G20 lần này dự kiến có 4 phiên thảo luận về kinh tế toàn cầu, thương mại, đầu tư; đổi mới sáng tạo và kinh tế số; phát triển bền vững, việc làm, phụ nữ, y tế; môi trường, năng lượng và biến đổi khí hậu.

Với tư cách khách mời, Việt Nam được mời tham dự các hội nghị và cuộc họp trong khuôn khổ G20 trong năm 2019; tham gia thảo luận tại tất cả các phiên họp của hội nghị thượng đỉnh và đóng góp ý kiến cho dự thảo Tuyên bố chung hội nghị.

Trong những năm gần đây, quan hệ Việt Nam và Nhật Bản phát triển nhanh chóng. Nhật Bản là nước thuộc nhóm G7 đầu tiên thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam vào năm 2009, nước thuộc G7 đầu tiên công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam (năm 2011) và cũng là nước thuộc G7 đầu tiên mời Việt Nam tham dự Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng (tháng 5-2016). Trong chuyến thăm cấp Nhà nước đến Nhật Bản của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang vào tháng 3-2014, hai nước đã nâng cấp quan hệ lên thành đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á. 

Thời gian qua, lãnh đạo cấp cao hai nước thường xuyên duy trì các chuyến thăm và tiếp xúc tại các diễn đàn quốc tế và khu vực. Hai bên hiện có các chế hợp tác quan trọng, như: Ủy ban Hợp tác Việt-Nhật do hai bộ trưởng ngoại giao làm đồng chủ tịch; đối thoại đối tác chiến lược Việt Nam-Nhật Bản về ngoại giao-an ninh-quốc phòng cấp thứ trưởng ngoại giao; đối thoại chính sách quốc phòng Việt Nam-Nhật Bản cấp thứ trưởng; đối thoại an ninh cấp thứ trưởng; ủy ban hỗn hợp về thương mại, năng lượng và công nghiệp; đối thoại nông nghiệp cấp bộ trưởng.

Trong lĩnh vực hợp tác kinh tế, tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước 5 tháng đầu năm 2019 đạt 15,28 tỷ USD (tăng 3,2% so với cùng kỳ năm 2018), trong đó xuất khẩu đạt 7,93 tỷ USD (tăng 7,8% so với cùng kỳ), nhập khẩu đạt 7,35 tỷ USD. Lũy kế đến tháng 5-2019, Nhật Bản có 4.149 dự án FDI còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư đăng ký 57,428 tỷ USD, đứng thứ hai trong tổng số 116 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam.

Ngoài ra, hai nước còn hợp tác trên nhiều lĩnh vực, như: Nông nghiệp, ứng phó với biến đổi khí hậu, hợp tác lao động, giáo dục, du lịch... Hợp tác giữa các địa phương hai nước cũng được thúc đẩy mạnh. Đến nay đã có hơn 40 cặp địa phương của Nhật Bản và Việt Nam ký văn bản hợp tác.

Chúng ta hoàn toàn tin tưởng rằng, chuyến tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 và thăm Nhật Bản của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ góp phần quan trọng vào việc khẳng định chủ trương, đường lối đối ngoại do Đại hội XII của Đảng đề ra, chủ động tham gia và phát huy vai trò tại các cơ chế đa phương, khẳng định sự đóng góp tích cực của Việt Nam trong giải quyết các vấn đề toàn cầu; đồng thời góp phần thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam-Nhật Bản ngày càng phát triển toàn diện và thực chất hơn.

QĐND