Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Phòng thủ dân sự

Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng và Trung tướng Nguyễn Trọng Bình, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam dự phiên họp.

Cùng dự còn có đại diện Bộ Công an, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng...

Báo cáo về một số nội dung của dự thảo Luật Phòng thủ dân sự, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, tại Kỳ họp thứ tư, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Phòng thủ dân sự. 

Sau kỳ họp, theo chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã phối hợp với Ban soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật. 

Quang cảnh phiên họp.

Trong phòng thủ dân sự, không thể có cách thức, tiêu chí đánh giá chung về mức độ rủi ro cho tất cả các loại thảm họa, sự cố

Trước đó, trong quá trình thảo luận, có một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị quy định rõ thủ tục, nội dung đánh giá mức độ rủi ro về thảm họa, sự cố hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết; kế thừa cách phân loại, đánh giá mức độ ảnh hưởng rủi ro cho thống nhất với các luật chuyên ngành.

Nhiều ý kiến đề nghị xác định cấp độ phòng thủ dân sự cần căn cứ vào tính chất, quy mô, mức độ nghiêm trọng xảy ra để có các biện pháp ứng phó, khắc phục tương ứng; quy định tiêu chí để đánh giá chính xác mức độ rủi ro, tách riêng cấp độ sự cố và cấp độ thảm họa...

Các đại biểu dự phiên họp.

Làm rõ vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới nhấn mạnh: Do đặc điểm, tính chất các loại sự cố nên cách thức, tiêu chí phân loại, đánh giá mức độ rủi ro do các loại sự cố cũng khác nhau.

Với đặc thù đó, việc phân loại cấp độ sự cố cho các loại rủi ro cũng khác nhau, không thể có cách thức, tiêu chí đánh giá chung về mức độ rủi ro cho tất cả các loại thảm họa, sự cố trong phòng thủ dân sự.

Do đó, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội thống nhất với cơ quan soạn thảo, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho bỏ quy định về đánh giá mức độ rủi ro tại khoản 1 Điều 6.

Đối với quy định về cấp độ phòng thủ dân sự, tiếp thu ý kiến các vị đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa theo hướng: Hoạt động phòng thủ dân sự được chia thành 3 cấp độ; với cách thức xác định này, việc phân định cấp độ phòng thủ dân sự đã bảo đảm cả về tính chất, mức độ và địa bàn, địa giới hành chính, tạo căn cứ chặt chẽ cho các cấp chính quyền “kích hoạt” và áp dụng các biện pháp phòng thủ dân sự phù hợp.

Bộ Quốc phòng là cơ quan Thường trực của Ban chỉ đạo quốc gia phòng thủ dân sự

Đáng chú ý, trong quá trình thảo luận, cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng thủ dân sự (Điều 37) là nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm, cho ý kiến.

Theo đó, các ý kiến bày tỏ băn khoăn về việc hợp nhất 3 ban chỉ đạo như dự thảo luật; đề nghị đánh giá rõ về việc tổ chức, hoạt động của các cơ quan này để có phương thức tổ chức, hoạt động, mô hình Ban chỉ đạo, chỉ huy phòng thủ dân sự phù hợp.

Nói rõ về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới nêu thực tế: Hiện nay, hệ thống tổ chức, chỉ đạo, chỉ huy phòng thủ dân sự ở Trung ương và các bộ, ngành, địa phương chưa thống nhất, nên công tác chỉ đạo, chỉ huy phòng thủ dân sự khó thông suốt, lúng túng trong quá trình triển khai thực hiện.

"Do đó, việc hợp nhất các Ban chỉ đạo, Ban chỉ huy là cần thiết, nhằm thu gọn đầu mối và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan này. Nội dung này cũng nhằm thể chế hóa nhiệm vụ đã được nêu trong Nghị quyết số 22 của Bộ chính trị về công tác lãnh đạo, chỉ đạo trong phòng thủ dân sự", Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới phát biểu tại phiên họp.

Trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho bổ sung quy định: “Bộ Quốc phòng là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo quốc gia phòng thủ dân sự” để phù hợp với thực tiễn và tạo cơ sở pháp lý cao hơn cho Bộ Quốc phòng trong hoạt động phòng thủ dân sự, đáp ứng kịp thời yêu cầu của công tác phòng thủ dân sự.

Có nên duy trì Quỹ phòng thủ dân sự?

Ngoài ra, một số ý kiến đại biểu Quốc hội cũng đề nghị cân nhắc không quy định Quỹ phòng thủ dân sự hay hợp nhất các quỹ, vì dễ trùng lắp nguồn thu, chồng chéo với các quỹ đã có trong luật chuyên ngành.

Về vấn đề này, theo Chủ nhiệm Lê Tấn Tới, có hai loại ý kiến.

Loại ý kiến thứ nhất, đề nghị cho giữ như dự thảo luật Chính phủ trình, vì cho rằng, hoạt động phòng thủ dân sự có phạm vi rất rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực đời sống xã hội, xử lý những vấn đề quan trọng tầm quốc gia liên quan đến phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh; phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh; bảo vệ nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân.

Quỹ thực hiện trên nguyên tắc tự nguyện, không bắt buộc; được sử dụng trong điều kiện nguồn ngân sách Nhà nước không đáp ứng kịp thời, trong khi yêu cầu tài chính, nguồn lực khi có sự cố, thảm họa xảy ra là rất lớn, cấp thiết để góp phần hạn chế ảnh hưởng của sự cố, thảm họa; hiện nay có nhiều dạng sự cố hiện không có nguồn quỹ để sử dụng khi xảy ra.

Toàn cảnh phiên họp.

Loại ý kiến thứ hai, đề nghị bỏ quy định này với lý do: Hằng năm ngân sách thường xuyên đã bố trí gồm cả nguồn dự toán ngân sách và nguồn dự phòng để thực hiện các nhiệm vụ chi cho phòng, chống thiên tai, dịch bệnh. Mặt khác, nhiệm vụ chi của Quỹ phòng thủ dân sự trong một số trường hợp có thể trùng với nhiệm vụ chi của ngân sách Nhà nước....

Cơ quan soạn thảo tán thành với loại ý kiến thứ nhất và đề nghị giữ quy định như dự thảo Chính phủ trình, có chỉnh lý một số nội dung. Theo đó, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị không quy định Quỹ phòng thủ dân sự mà thiết kế phương án hình thành quỹ trong trường hợp thật sự cần thiết.

Theo đó, dự luật quy định phương án là "trong trường hợp cấp bách, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập quỹ theo quy định của pháp luật để quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ, đóng tự nguyện bằng tiền, tài sản của các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước và các nguồn hợp pháp khác cho hoạt động phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố”.

Việc chỉnh sửa này xuất phát từ kinh nghiệm của việc thành lập Quỹ Vắc xin thời gian qua, thể hiện sự linh hoạt trong huy động kịp thời nguồn lực cho các tình huống đặc biệt cấp bách.

THẢO PHƯƠNG