Sáng 29-10, tiếp tục chương trình làm việc, Quốc hội thảo luận trực tuyến về dự án Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi). 

Tại phiên họp, qua thảo luận, các đại biểu đều khẳng định, trong bối cảnh hiện nay, việc sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm là yêu cầu cấp thiết nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng; khắc phục những hạn chế, bất cập sau hơn 20 năm thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2000; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, tính tương thích với các cam kết quốc tế có liên quan; tạo hành lang pháp lý vững chắc để phát triển thị trường bảo hiểm an toàn, minh bạch, bền vững, hiệu quả, tiệm cận với các thông lệ quốc tế...

 Các đại biểu dự phiên họp tại Hội trường Diên Hồng. Ảnh: Trọng Hải

Một số đại biểu lưu ý tình trạng lợi dụng các loại hình kinh doanh bảo hiểm để huy động vốn, nhất là huy động vốn đa cấp.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Đoàn Thái Bình) cho rằng, người mua trở thành đại lý ảo, đại lý không chính thức rồi quay lại tìm kiếm, lôi kéo những người mua cấp thấp hơn, từ đấy hình thành đường dây đa cấp, dẫn đến việc rủi ro, đổ vỡ.

Dù dự thảo luật quy định khá rõ tiêu chuẩn đại lý, yêu cầu bảo hiểm phải có hợp đồng quy rõ trách nhiệm bên bán, bên mua, thế nhưng hiện nay có loại hợp đồng chung, hợp đồng giao kết điện tử trên không gian mạng.

“Đây chính là kẽ hở để các đối tượng kinh doanh đa cấp có thể lợi dụng”, đại biểu nói.

Theo đại biểu, ban soạn thảo cần cân nhắc, bổ sung quy định chặt chẽ hơn hoặc nêu rõ trách nhiệm của cơ quan Nhà nước để tăng cường quản lý và chế tài đối với các vấn đề nảy sinh nêu trên.

 Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung phát biểu từ điểm cầu tỉnh Thái Bình. Ảnh: VPQH

Còn đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) đánh giá: Đây là dự án Luật có tính chuyên môn sâu, cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, bảo đảm tương thích đối với thị trường kinh doanh bảo hiểm quốc tế, nhất là thị trường bảo hiểm Việt Nam, 100% doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, 19/31 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ có vốn đầu tư nước ngoài.

Quan tâm về hợp đồng bảo hiểm, đại biểu cho rằng, bản chất đây là sự thỏa thuận của các bên, tuy nhiên, tùy tính chất, mức độ ảnh hưởng, đặc điểm của mỗi loại hợp đồng có khung pháp lý điều chỉnh cho phù hợp và hiệu quả.

Hợp đồng Bảo hiểm có tính chất đặc trưng của quan hệ dân sự, là sự thỏa thuận ký kết thương lượng giữa bên bán và bên mua. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy trong hợp đồng bảo hiểm, lợi thế thường thuộc về doanh nghiệp bảo hiểm - bên bán chủ động, nắm chắc các quy định của pháp luật.

"Còn bên mua (là khách hàng cá nhân chiếm số lượng lớn) thường thụ động trong tìm hiểu đầy đủ nội dung các điều khoản, thường rơi vào yếu thế khi thực hiện hợp đồng. Vì vậy, trong dự thảo Luật sửa đổi cần quy định rõ hơn, cụ thể hơn cơ chế bảo vệ người được bảo hiểm", đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà nói. 

Từ đó, đại biểu đề nghị, dự thảo Luật cần quy định cụ thể, rõ ràng nghĩa vụ cung cấp thông tin của doanh nghiệp bảo hiểm có trách nhiệm giải thích với bên mua bảo hiểm về quyền lợi bảo hiểm, các điều khoản loại trừ trách nhiệm và quyền, nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm khi giao kết hợp đồng bảo hiểm.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà cũng nêu thực tế thời gian qua, đã xảy ra các vụ trục lợi, gian lận bảo hiểm với quy mô, số tiền trục lợi ngày càng lớn, tính chất ngày càng tinh vi phức tạp, tình trạng trục lợi xảy ra ở hầu hết các công đoạn trong chu trình bảo hiểm từ khai thác, giao kết hợp đồng, giám định, khiếu nại bồi thường và giải quyết bồi thường.

Vì vậy, đại biểu nhấn mạnh, cần nhận diện đầy đủ các tổn thất, các hình thức gian lận và các đối tượng của các hành vi gian lận để có chế tài trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm.

Đồng thời, phải xây dựng các quy định mang tính toàn diện hơn, không chỉ phòng chống gian lận của các đối tượng bảo hiểm mà kể cả các doanh nghiệp bảo hiểm, các đại lý bảo hiểm, môi giới bảo hiểm và các cộng tác viên bảo hiểm.

 Đại biểu Trần Chí Cường phát biểu từ điểm cầu TP Đà Nẵng. Ảnh: VPQH

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Chí Cường (Đoàn TP Đà Nẵng) nhấn mạnh việc cần bảo đảm cân bằng quyền lợi giữa bên mua và bán bảo hiểm. Đại biểu cho rằng, hiện nay hợp đồng còn nặng về bảo vệ lợi ích và rủi ro cho doanh nghiệp bảo hiểm trong khi quyền lợi của người thụ hưởng, người mua bảo hiểm chưa được chú trọng đúng mức.

Trên thực tế, một số loại hình bảo hiểm có tình trạng người mua được cung cấp hợp đồng mà các điều khoản hầu hết có lợi cho bên bán.

"Do đó cần quy định trong dự thảo luật bảo đảm cân bằng lợi ích giữa bên bán và bên mua, bảo đảm tính bình đẳng, minh bạch, công khai, chặt chẽ", đại biểu đề nghị.

HẰNG PHƯƠNG