"Con đường thống nhất Bắc - Nam trong thời kỳ mới"

Thảo luận tại phiên họp tại kỳ họp bất thường chiều 10-1, các đại biểu đều thống nhất cho rằng, công trình đường bộ cao tốc Bắc-Nam là dự án mang tính cấp thiết, đặc biệt quan trọng của đất nước. Việc đầu tư tuyến cao tốc Bắc - Nam sẽ hạn chế được tình trạng ùn tắc, quá tải, giảm được chi phí vận tải cao, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển kinh tế - xã hội của hai đầu đất nước; tạo điều kiện rất thuận lợi cho các địa phương có dự án đi qua.

Ví von “việc xây dựng trục đường cao tốc cũng có nghĩa như con đường thống nhất Bắc - Nam trong thời kỳ mới”, đại biểu Vũ Tiến Lộc (Đoàn TP Hà Nội) nhấn mạnh việc xây dựng tuyến đường cao tốc Bắc - Nam sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Đại biểu nhấn mạnh, để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam thì việc phát triển cơ sở hạ tầng về giao thông, đặc biệt là cơ sở hạ tầng về giao thông đường bộ là một mũi đột phá quan trọng cần phải được ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phân bổ nguồn lực quốc gia.

 Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể khẳng định, sẽ làm cao tốc Bắc – Nam bảo đảm đúng quy định và tiết kiệm nhất. Ảnh: VPQH

Cân nhắc tổng mức đầu tư

Tuy nhiên, nhiều đại biểu cho rằng một số điểm cần phải cân nhắc, tính toán thêm. Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn TP Hà Nội) quan tâm đến tổng mức đầu tư của dự án.

Dự kiến tổng mức đầu tư của dự án là 147.000 tỷ, suất đầu tư như vậy tính ra là 201 tỷ đồng/km, tính cả phóng mặt bằng và không giải phóng mặt bằng là 175 tỷ đồng.

Trong khi đó, theo đại biểu, cùng là các tuyến cao tốc đã hoàn thành như: Vĩnh Hảo- Phan Thiết thì suất đầu tư chỉ có 107,5 tỷ đồng hoặc Cam Lâm - Vĩnh Hảo 122,6 tỷ đồng, Phan Thiết - Dầu Giây 125,7 tỷ đồng.

“Kiểm toán nhà nước cũng chỉ ra rằng dự kiến nếu như tính toán lại chỉ khoảng 130.000 tỷ đồng”, đại biểu nói và nhấn mạnh: “Rõ ràng chúng ta thấy suất đầu tư và tổng mức đầu tư ở đây rất cần phải cân nhắc lại, nhất là trong đề án về phục hồi kinh tế chúng ta có đề nghị là chỉ định thầu cho các dự án này”.

Từ đó, đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị thiết kế lại và phải thực hiện công khai, minh bạch trong quá trình thực hiện các dự án, đặc biệt là khi chúng ta thực hiện chỉ định thầu.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc (Đoàn TP Hà Nội) phát biểu tại phiên họp. Ảnh: VPQH

Làm cao tốc đúng quy định và tiết kiệm nhất

Sau đó, giải trình về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, Bộ đã tính toán suất đầu tư của từng cây cầu, từng ki-lô-mét hầm, cái cống, kể cả địa chất thủy văn... của dự án này. 

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, để tiến tới đấu thầu hoặc chỉ định thầu còn phải thuê tư vấn, lập dự án, lúc đó sẽ xác định cụ thể hướng tuyến, xác định cụ thể các công trình. Sau khi phê duyệt thiết kế, dự toán thì mới chỉ định thầu hoặc đấu thầu…

“Trong quá trình làm chúng tôi sẽ hết sức thận trọng để làm sao bảo đảm đúng quy định và tiết kiệm nhất”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh.

Trong vấn đề tái định cư, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định sẽ tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, tính toán để làm sao phù hợp với điều kiện thực tiễn, tránh tình trạng xây dựng những khu tái định cư rộng hoặc nhiều, dẫn đến lãng phí và cũng tăng suất đầu tư.

Bộ trưởng cho biết, việc giải phóng mặt bằng được thực hiện trong 1,5 năm, đến cuối năm 2023 phải xong hết toàn bộ và Chính phủ sẽ họp giao ban để kiểm tra, chỉ đạo việc này.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng cho rằng, các cơ chế đặc thù là rất cần thiết, nếu không có cơ chế đặc thù, nhất là chỉ định thầu tư vấn, chỉ định thầu xây lắp thì sẽ mất rất nhiều thời gian.

“Nếu Quốc hội ủng hộ, mỗi một bước đấu thầu là khoảng 2 tháng sẽ tiết kiệm ít nhất 6-9 tháng, như vậy sẽ tạo điều kiện để đẩy nhanh tiến độ”, Bộ trưởng nói.

Về việc công khai, minh bạch, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết “sẽ rút kinh nghiệm bài học của giai đoạn 1, cơ quan chức năng như công an, thanh tra, kiểm toán sẽ tham gia từ đầu và sắp tới có thêm Kiểm toán nữa là rất tốt.”

Về các vấn đề khác, như thời gian thực hiện dự án, các vấn đề tồn tại BOT, vấn đề điểm cuối của đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông…., Bộ trưởng cho biết sẽ tiếp thu một cách chi tiết nhất.

HẰNG PHƯƠNG