Tự hào truyền thống La Tiến

Phần thứ nhất: Lịch sử hình thành, các đặc trưng về văn hóa – xã hội, truyền thống yêu nước của nhân dân huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên nói chung và xã Nguyên Hòa nói riêng. Trong phần này trưng bày khái quát các tư liệu, hiện vật lịch sử về vùng đất, con người ở đây từ lúc hình thành đến năm 1945.

Phần thứ hai: Đây là phần trọng tâm của Nhà trưng bày, bố trí khoảng 55% đến 60% diện tích trưng bày. Phần này trưng bày tài liệu, hiện vật lịch sử thể hiện sự tàn ác, thâm độc, tội ác dã man của thực dân Pháp đối với cán bộ, nhân dân trong vùng mà khốc liệt nhất là các sự kiện diễn ra ngay tại gốc đa La Tiến; Tập trung trưng bày các tài liệu, hiện vật lịch sử thể hiện lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, dũng cảm, ý chí sắt đá không sợ gian khổ, hy sinh của cán bộ, nhân dân trên địa bàn trong cuộc kháng chiến chống thực dân pháp xâm lược; Các tài liệu, hiện vật lịch sử thể hiện sự lãnh đạo của Đảng bộ, nỗ lực của cán bộ và nhân dân xã Nguyên Hòa, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên để vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh để lập nên những chiến công vang dội trên mảnh đất quê hương, góp phần cùng nhân dân cả nước chiến đấu đánh thắng thực dân Pháp xâm lược, giành lại độc lập tự do cho Tổ quốc.

Phần thứ ba: Trưng bày tài liệu, hiện vật lịch sử thể hiện tinh thần phát huy truyền thống quê hương của nhân dân xã Nguyên Hòa, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên tiếp tục xây dựng kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương, sát cánh cùng nhân dân cả nước kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược giành thắng lợi cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN sau năm 1975.

Tuy nhiên, trong quá trình tôn tạo, xây dựng cần đặc biệt chú ý bởi việc xây dựng một công trình kiến trúc mới tại di tích làm sao không để ảnh hưởng đến tổng thể quy hoạch, cảnh quan của di tích cũ đã đi sâu vào tiềm thức của nhân dân. MINH LONG (lược ghi)

* Nhà sử học Dương Trung Quốc, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam: Giá trị truyền thống uống nước nhớ nguồn

Con số 1.145 chiến sĩ, đồng bào ngã xuống tại bốt La Tiến là con số gây ấn tượng to lớn, nó vừa nói lên tội ác dã man của quân xâm lược, nhưng cũng thấy được ý chí anh hùng của những người chiến sĩ cách mạng. Và điều quan trọng hơn là nó trao truyền cho thế hệ sau một giá trị truyền thống uống nước nhớ nguồn, rằng sự nghiệp hôm nay, giang sơn hôm nay chính là nhờ công sức của những người đi trước, trong đó có những người đã ngã xuống. 

Tuy sự kiện chỉ diễn ra tại một địa phương, nhưng với bối cảnh xã hội phát triển ngày nay nó sẽ phát huy thành giá trị rộng lớn hơn rất nhiều. Vì thế, chúng ta khai thác góc độ này chính là mang lại lợi ích cho tương lai. Trong bối cảnh hiện nay, khi chúng ta có hòa bình, xây dựng đất nước, đồng thời chúng ta cũng nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của giáo dục và trao truyền những giá trị của quá khứ ấy thì việc phải quan tâm phát huy, trên cơ sở chúng ta xây dựng những cơ sở vật chất đồng thời có những chính sách, chủ trương để làm sao không những giữ gìn và phát huy giá trị ấy, là một trách nhiệm chính trị, nhưng đồng thời cũng là một ý thức bồi đắp văn hóa. Do vậy, những gì mong muốn của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hưng Yên muốn đầu tư nhiều hơn nữa, nâng cấp cao hơn và phát huy mạnh mẽ hơn nữa giá trị của di tích này, tôi cho là điều hết sức chính đáng và cần thiết. BÍCH TRANG (lược ghi)

* Thiếu tướng ĐẶNG QUỐC KHÁNH, nguyên Chính ủy Cục Quân y, Bộ Quốc phòng: Chúng tôi tự hào lớn lên dưới bóng đa này

Bố tôi rời làng lên Hà Nội học nghề từ những đầu năm 30 của thế kỷ trước. Anh chị em tôi đều sinh ra ở Hà Nội. Ngày tôi sinh, cuộc kháng chiến chống Pháp đã kết thúc vài năm. Những tưởng chiến tranh với tôi chỉ còn trên những trang sách, ở bàn chân mất ngón cái của anh họ Phạm Văn Tiến hay cơn tức ngực khi thời tiết thay đổi của chú tôi-ông Đặng Đình Chướng do bị thương trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Không ngờ, chiến tranh lại đến...

Chiến tranh đã lan ra đến Hà Nội, nơi cha mẹ tôi lựa chọn để yên tâm gửi anh em tôi về sơ tán là làng La Tiến, quê nội của chúng tôi. Tôi có hai năm học lớp một và lớp hai ở làng. Lớp một tôi học thầy Chanh, chúng tôi còn học chung với những lớp khác ở đình làng bây giờ. Sang lớp hai, Mỹ ném bom mở rộng khắp miền Bắc, các lớp học được phân tán ra nhiều nơi. Lớp chúng tôi do thầy Lịch dạy, được ông bà Sơn cho mượn nhà làm phòng học. Mặc dù các lớp đã phân tán nhưng ngay gần các lớp học, các anh chị lớn vẫn đào hầm chữ A, và các dãy hào thông với nhau. Lớp chúng tôi chỉ đào những hố cá nhân nhỏ cho mỗi người. Ai cũng tự đào hố cho mình. Nắp hố được che bằng những nùn rơm đan như đan bùi nhùi rồi cuốn lại. Khi đi học, nùn rơm đeo trên lưng. Khi cần đưa lên che đầu tránh mảnh đạn.

Nhiều trò chơi của thế hệ chúng tôi như: lấy đất sét nặn thành bi, nhặt hạt na, hạt thầu dầu tía làm đồ chơi... bây giờ không còn nữa. Nhưng một trong những nơi luôn được chọn khi có dịp là ra gốc đa chơi. Thời gian này, cây đa gần trạm bơm La Tiến và gần chợ là những nơi máy bay Mỹ hay chọn để ném bom nên lũ trẻ con chúng tôi được nhắc hạn chế đến gần. Vì thế mỗi khi có dịp đến cây đa là chúng tôi tranh thủ nhặt những lá đa và những vỏ búp đa về làm đồ chơi.

Sông Luộc chảy quanh co, để báo luồng cho tàu chạy trên bờ có nhiều cột đèn tiêu. Vụng Quạ cũng có vài cột đèn tiêu như thế. Mấy anh nhà bác tôi nhận châm đèn vào chiều tối và tắt đi vào sáng hôm sau. Khi đó thi thoảng cũng có xác chết đuối dạt vào. Bác tôi kể: Hồi kháng chiến chống Pháp, Vụng Quạ nhiều xác chết lắm. Có xác còn nguyên vẹn, nhưng cũng nhiều người không có tay chân, thậm chí không có cả đầu. Người dân trong làng cũng liều ra vớt một số xác đem về chôn nhưng có những hôm nhiều quá vớt không hết. Cỏ ở triền đê quanh nơi này dường như xanh hơn nơi khác. Anh em tôi hay đem trâu ra chăn ở đây. Cỏ mọc dày, trâu thích ăn. Có những hôm trời sắp mưa con trâu vẫn mải ăn không muốn về, tôi kéo bật cả nút thừng mũi mà không ăn thua. May có chú Thược, cụ thân sinh Thiếu tướng Trần Sơn Hà (Thiếu tướng Trần Sơn Hà hiện là Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an) giúp, nó mới chịu theo tôi về chuồng.

Những năm tiếp theo, cuộc sống đưa tôi đến nhiều vùng đất khác. Được học tập, rèn luyện và tham gia bộ đội... Hơn 50 năm qua, mỗi khi về đến quê trong tôi lại trào lên cảm xúc khó tả. Quê hương với truyền thống anh hùng bất khuất luôn nâng chúng tôi bước tiếp trên những đoạn đường dài. QUANG HÙNG (lược ghi)

* Đồng chí HÀ ĐĂNG, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Trưởng ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương: Hưng Yên-đất và người tự hào biết mấy!

Trong kháng chiến chống Pháp ở Hưng Yên, La Tiến là một trong những địa danh lịch sử. Nhìn từ góc độ tội ác giặc, La Tiến thật sự là một trang bi thương. Nhưng với chiến công oanh liệt diệt ác trừ gian, La Tiến lại là biểu tượng sáng ngời của lòng yêu nước, chí quật cường và chủ nghĩa anh hùng cách mạng.

Trong suốt quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước, vùng đất Hưng Yên có rất nhiều nhân tài mà sử sách còn ghi. Và biết bao anh hùng liệt sĩ, những người con ưu tú của mảnh đất này.

20 năm tái lập tỉnh (1997-2017) cũng là 20 năm Hưng Yên tiến mạnh trên con đường Đổi mới. Những thành tựu đạt được là quan trọng, làm thay đổi khá nhiều bộ mặt tỉnh nhà. Tỉnh đã xây dựng được một nền tảng kinh tế-xã hội tương đối đồng bộ. Kinh tế hằng năm tăng trưởng cao hơn bình quân chung của cả nước. Giá trị sản xuất công nghiệp tăng gấp 89 lần, thu ngân sách tăng gấp hơn 100 lần, thu nhập bình quân đầu người tăng gấp 10 lần so với khi tái lập tỉnh. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh đạt khoảng 32%. Thành phố Hưng Yên cơ bản đạt chuẩn đô thị loại II.

Quả thật là những con số đầy ấn tượng. Nhưng Hưng Yên không dừng bước.

Mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII đề ra cho 5 năm 2015-2020 là: Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, phát huy mọi nguồn lực và sức mạnh toàn dân, phấn đấu tạo nền tảng cơ bản để Hưng Yên sớm trở thành tỉnh công nghiệp. Tăng bình quân năm từ 7,5-8%. Đến năm 2020, tỷ trọng cơ cấu kinh tế sẽ là: công nghiệp, xây dựng 55%, dịch vụ 37%, nông nghiệp 8%. GDP bình quân đầu người là 75 triệu đồng (so với tỷ giá hiện hành là gần 3.400USD). Tỷ lệ đô thị hóa đạt 40,5%; thành phố Hưng Yên đạt chuẩn đô thị loại II, huyện Mỹ Hào trở thành thị xã Mỹ Hào đạt đô thị loại III.

Tôi bày tỏ lòng mến phục và chúc mừng những thành tựu Hưng Yên đạt được, dẫu biết rằng để thực sự vươn tới cái đích hưng thịnh, yên bình, chúng ta còn phải đi một chặng đường xa.

Tôi mong muốn rằng lớp trẻ của tỉnh nhà biết trân trọng và quý mến những gì cha ông và lớp người trước đạt được để từ đó, biết tự hào một cách chính đáng về truyền thống quê hương, nền móng văn hóa – tinh thần, để vươn lên trong giai đoạn mới. VIỆT HUY (lược ghi)

* Đại tá, TS Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam: Chiến thắng bốt La Tiến, giá trị và ý nghĩa lịch sử sâu sắc

Đêm 31-1-1954, Trung đoàn 42 cùng với bộ đội địa phương huyện Phù Cừ và lực lượng du kích xã Nguyên Hòa tiến công tiêu diệt bốt La Tiến.

Thắng lợi trận công kiên bốt La Tiến đã để lại những kinh nghiệm về phát động quần chúng nhân dân; xây dựng địa bàn; tinh thần chủ động tiến công; phối hợp lực lượng…. Đó là những kinh nghiệm cần được tiếp tục nghiên cứu, vận dụng cho sự nghiệp xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân, nền quốc phòng toàn dân trên địa bàn trong giai đoạn hiện nay. VIỆT HIẾU (lược ghi)

 

*  Đại tá, TS Nguyễn Văn Lượng, Trưởng phòng Quản lý khoa học, Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam: Tiêu diệt bốt La Tiến, góp phần giam chân địch

Thực hiện chủ trương đẩy mạnh tác chiến, kìm giữ lực lượng cơ động của địch, phối hợp với các chiến trường trong cả nước của Khu ủy Tả Ngạn, Trung đoàn 42 quyết định xóa sổ bốt La Tiến, vị trí duy nhất còn lại giữa căn cứ du kích liên huyện, liên tỉnh Hải Dương - Hưng Yên - Thái Bình, tạo điều kiện củng cố căn cứ du kích, cung cấp sức người, sức của cho Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Đêm 30-1-1954, từ căn cứ du kích Thanh Miện (Hải Dương), các đơn vị của Trung đoàn 42 tham gia trận đánh bí mật hành quân vào vị trí tập kết, trong khi đó, lực lượng trinh sát đã gỡ mìn, tạo hành lang an toàn cho bộ đội, du kích tiếp cận bốt. Vào lúc 4 giờ ngày 31-1-1954, tiếng bộc phá làm hiệu lệnh tiến công đã làm rung chuyển cả khu vực. Sau gần 20 phút chiến đấu, bốt La Tiến đã bị xóa sổ. Thừa thắng, nhân dân xã Nguyên Hòa, Tống Trân đã phá hủy, san bằng bốt.

Thắng lợi của trận tiến công bốt La Tiến đã tạo điều kiện cho dân quân Phù Cừ, Hưng Yên đẩy mạnh tác chiến giam chân địch, không cho chúng tập trung quân chi viện cho tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Thắng lợi đó đã nối thông các khu căn cứ du kích trung tâm Tả Ngạn, để cho quân dân trên địa bàn có điều kiện tiếp tục đóng góp sức người, sức của cho tiền tuyến, giành thắng lợi trong trận quyết chiến chiến lược Điện Biên Phủ.

Đã hơn 60 năm kể từ khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược giành thắng lợi, độ lùi thời gian cho chúng ta thấy rõ chiến công lớn lao của dân tộc qua cuộc chiến đấu trường kỳ đầy gian khó, hy sinh. Trong đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Huyện ủy Phù Cừ, Chi bộ Nguyên Hòa, nhân dân và dân quân du kích xã đã bất chấp sự khủng bố của địch, vượt qua khó khăn, xây dựng cơ sở, xây dựng LLVT, tạo nên thế trận chiến tranh nhân dân trên địa bàn, anh dũng đấu tranh chống lại quân xâm lược, lập nên những chiến công góp phần vào thắng lợi của cuộc “kháng chiến thần thánh” của dân tộc. LÊ DUY (lược ghi)

* Thiếu tướng, TS, NGND NGUYỄN THIỆN MINH, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Quốc phòng-an ninh, Bộ Giáo dục và Đào tạo: Hưng Yên xứng đáng miền quê anh hùng

Hưng Yên, mảnh đất “địa linh, nhân kiệt”, nơi đây, mỗi tấc đất, mỗi làng quê, mỗi người dân, đều sáng ngời tinh thần yêu nước, yêu quê hương, cũng chính là nơi các thế lực thù địch không từ bất cứ thủ đoạn nào để tìm diệt được ý chí cách mạng, lòng yêu nước, đất nước, quê hương. Lịch sử đã chứng minh: càng khó khăn, càng bị tàn sát dã man, ý chí người Hưng Yên càng kiên định mạnh mẽ. Người Hưng Yên tri thức, mưu lược trong chiến đấu, chủ động sáng tạo trong đổi mới phát triển kinh tế - xã hội.

Hưng Yên có tiềm lực phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng và an ninh mạnh mẽ nhờ có truyền thống trung dũng, kiên cường trong chiến đấu, năng động, sáng tạo trong xây dựng phát triển kinh tế xã hội của nhân dân qua các thời kỳ cách mạng. Lòng dân Hưng Yên luôn hướng về cách mạng, đấu tranh cho một tỉnh nhà phát triển mạnh mẽ về kinh tế, xã hội, của dân tộc. Đó là thuận lợi, sức mạnh to lớn giúp Đảng bộ, chính quyền Hưng Yên tin tưởng, phát huy dân chủ, xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh; tập trung thực hiện các giải pháp đột phá, tạo bước ngoặt quan trọng phát triển kinh tế xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh của Tỉnh như Đại hội Đảng bộ Tỉnh Hưng Yên lần thứ XVIII nhiệm kỳ 2015 - 2020 xác định: Thực hiện công tác cán bộ có tâm, có tài, đức, trí, dũng, liêm. Thu hút đầu tư công nghệ cao; xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và đô thị, giao thông. Phấn đấu tăng trưởng bình quân GDP 7,5%- 8%; kim ngạch xuất khẩu đạt 5 tỷ USD; GDP bình quân đầu người 75 triệu đồng /năm... nhân dân làm gốc, cán bộ giỏi, phát huy dân chủ, đoàn kết, trí tuệ và đổi mới. Nhất định Hưng Yên sẽ tiếp tục phát triển thành một trong những điểm sáng về phát triển kinh tế, xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh của đất nước trong thời kỳ mới. HỒ THU (lược ghi)

* PGS,TS TRẦN TRỌNG THƠ, Viện Lịch sử Đảng - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Chiến thắng La Tiến-một minh chứng cho sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng

Chiến thắng La Tiến là kết quả trực tiếp của những phấn đấu, hy sinh, kiên cường kháng chiến của quân và dân Tả Ngạn, quân và dân Hưng Yên, bắt nguồn từ sự lãnh đạo của Đảng, thể hiện ở đường lối kháng chiến đúng đắn và sáng tạo, thể hiện ở sự chỉ đạo và phương pháp tiến hành chiến tranh nhân dân tài tình dựa trên việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thể hiện trên bình diện cả nước cũng như tại các địa phương khu tả ngạn sông Hồng.

Đường lối Kháng chiến Toàn dân - Toàn diện - Lâu dài - Dựa vào sức mình là chính của Đảng đã mở ra tính chủ động, linh hoạt trong điều hành chiến tranh, thúc đẩy những cách đánh sáng tạo độc đáo trên cơ sở vừa kháng chiến vừa kiến quốc, vừa đánh vừa xây dựng và phát triển thực lực, càng đánh càng mạnh.

Trên cơ sở đường lối kháng chiến đó, Đảng chủ trương đánh thắng địch ở cả tiền tuyến, hậu phương, hết sức coi trọng vai trò to lớn của công tác vùng tạm bị chiếm.

Trung ương Đảng và Bác Hồ trước sau coi trọng vị trí chiến lược của vùng Đồng bằng Bắc Bộ nói chung cũng như các tỉnh tả ngạn sông Hồng nói riêng. Ngay từ những ngày đầu Toàn quốc kháng chiến, quân và dân Hưng Yên đã thực hiện tích cực đường lối kháng chiến của Đảng, đứng dậy chống quân xâm lược bằng tất cả vũ khí có trong tay, bằng tất cả khả năng chiến đấu và phục vụ chiến đấu… Khi trở thành vùng bị tạm chiếm, quân và dân Hưng Yên đã chung lưng đấu cật, đồng cam cộng khổ, vượt qua khó khăn, tiến hành chiến tranh du kích, chống càn, chống bắt lính, chống cướp bóc và đàn áp, chống dồn làng, đuổi dân, xây dựng và bảo vệ làng chiến đấu… Khi cuộc kháng chiến phát triển lên thế tấn công và phản công, quân và dân trong tỉnh phối hợp với các địa phương bạn và với chiến trường toàn quốc, phối hợp với quân chủ lực tấn công địch, bao vây, tiêu diệt địch.

Đường lối kháng chiến, đường lối quân sự và sự chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, Bác Hồ đã làm cho lực lượng vũ trang Tả Ngạn, lực lượng vũ trang Hưng Yên ra đời và lớn mạnh. Chiến thắng La Tiến chính là hệ quả của quá trình xây dựng lực lượng, là sự phối hợp tác chiến của lực lượng vũ trang ba thứ quân; sự phối hợp giữa hoạt động quân sự và sự điều hành của chính quyền địa phương trong tấn công tiêu diệt địch và giải quyết chiến trường. Chiến thắng La Tiến cũng là biểu hiện sinh động của việc phát huy những kinh nghiệm, những mưu trí, sáng tạo trong cách đánh để giải quyết nhanh gọn mục tiêu, kịp thời cơ động lực lượng chủ lực sau trận đánh đề phòng sự tấn công của kẻ thù.

Có thể thấy, dưới sự lãnh đạo của Đảng, thế trận chiến tranh nhân dân chống chiến tranh xâm lược, thế trận lòng dân từng bước hình thành, phát triển và phát huy sức mạnh đưa cuộc chiến đấu của nhân dân trong tỉnh hòa nhịp và phối hợp hiệu quả với chiến trường cả nước; làm bệ đỡ cho những chiến thắng vang dội như chiến thắng La Tiến - Phù Cừ.

Chiến thắng La Tiến không tách rời vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng ở Hưng Yên, ở Phù Cừ. Đại đa số các tổ chức đảng, các đảng viên đã quán triệt đường lối kháng chiến của Đảng, cụ thể hóa bằng phương thức lãnh đạo “Sáu nắm một di” (nắm dân, nắm đất, nắm địch, nắm đường lối, nắm cán bộ, nắm lực lượng vũ trang, di động nhanh chóng) để lãnh đạo phong trào toàn dân kháng chiến. VIỆT HIẾU (lược ghi)

* Thượng tá PHẠM QUANG MINH, nguyên Chánh văn phòng Bộ tư lệnh Quân khu 3, nguyên chiến sĩ Trung đội 20, Đại đội 24 huyện Phù Cừ: Những ngày lịch sử đánh bốt la tiến, giải phóng quê hương

Ngày đó, tôi đang là chiến sĩ Trung đội 20, Đại đội 24 huyện Phù Cừ. Chiều tối 30-1-1954, sau khi ăn cơm xong, anh em trong tiểu đội còn đang ngồi trò chuyện thì Đại đội trưởng Hoàng Thái Thuận yêu cầu Trung đội trưởng Nguyễn Văn Măng triệu tập toàn trung đội và thông báo chuẩn bị hành quân. Do thời điểm này trên địa bàn huyện Phù Cừ còn một số vị trí địch vẫn chiếm đóng như: La Tiến, Cầu Tràng, Cao Xá... nên đơn vị phải cơ động đi vòng trên đoạn đường dài hơn mới đến được điểm tập kết. Cuối đông, tiết trời còn rất lạnh, cán bộ, chiến sĩ chúng tôi chỉ có bộ quần áo nâu, đầu trần, chân đất, mò mẫm trong đêm tối, bì bõm lội qua những cánh đồng mới đổ ải rét buốt. Vượt qua chặng đường khoảng 20km, nửa đêm thì đến làng Lấp Xá, xã Tiền Phong, huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. Lúc này, trong sân đình làng Lấp Xá đã đông nghịt nhân dân và bộ đội.

Đến giờ đã định, các đơn vị tập trung thành hàng ngũ chỉnh tề trước sân đình nghe phổ biến nhiệm vụ. Sau khi nghe kế hoạch và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các lực lượng tham gia đánh bốt, đồng chí Nguyễn Văn Cang-Chiến sĩ thi đua toàn quân đại diện cho các đơn vị lên hứa hẹn: “Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng tôi cũng quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ đáp lại sự mong mỏi của nhân dân…”. Đến khoảng 2 giờ sáng 31-1-1954, các đơn vị được lệnh xuất phát. Tôi vẫn không sao quên được hình ảnh đoàn quân hăm hở tiến về phía trước ngoái lại phía sau vẫn thấy rất đông bà con lưu luyến tiễn chân lên tận bờ đê sông Luộc. Trong đêm khuya thanh vắng, chúng tôi lặng lẽ hành quân theo đội hình “đầu nhọn, đuôi dài” để tránh những thương vong do mìn của địch gài dày đặc. Một bộ phận trinh sát của ta trước đó đã bí mật bò vào khóa mìn, cắt dây thép gai, rải bẹ chuối hai bên thành lối rộng khoảng 50cm dẫn đường cho bộ đội vào chiếm lĩnh trận địa.

Khoảng 4 giờ sáng, tiểu đội bộc phá do đồng chí Lê Văn Nổ chỉ huy mở màn trận đánh bằng một quả bộc phá làm rung chuyển cả khu vực quanh bốt, khói bụi mù mịt, đột phá khẩu phía đông bị phá tan. Các loạt bộc phá tiếp theo mở đường cho quân ta tiến vào. Chòi gác của địch bị hất tung, rơi xuống ruộng ven đê phía bờ sông. Đại đội phó Nguyễn Văn Năng trực tiếp chỉ huy đánh mở cửa đầu cầu để tiểu đội bộc phá của đồng chí Lê Văn Nổ và Đại đội xung kích thuộc Tiểu đoàn 664 xông lên. Tiếp theo là bộ đội địa phương huyện Phù Cừ chúng tôi ào ào băng qua cửa mở, tiến thẳng vào khu chỉ huy của địch ở phía tây. Các lực lượng theo kế hoạch tác chiến xông thẳng vào các dãy nhà nơi sĩ quan và binh lính của địch ở, các vị trí canh gác. Bị tấn công bất ngờ, quân địch không kịp trở tay, nhiều tên hốt hoảng giơ tay xin hàng, một số ít ngoan cố chống trả đều nhanh chóng bị tiêu diệt. Trong đêm tối, tiếng bộc phá liên hồi bung ra những quầng lửa đỏ cùng với tiếng nổ của lựu đạn và súng bộ binh không ngớt, lửa đạn bay chéo cầu vồng làm rực sáng cả một góc trời. Hai khối bộc phá lớn của quân ta đã làm sập hai lô cốt và một dãy nhà ở của địch. Toàn bộ khu vực bốt La Tiến ngập chìm trong khói bụi đổ nát. 

Sau gần nửa giờ chiến đấu, hàng chục tên địch ngoan cố bị tiêu diệt, những tên bị bắt sống được đưa bằng thuyền qua sông Luộc sang căn cứ của ta ở Thái Bình. Kết thúc trận đánh, ta thu 8 súng cối; 1 khẩu 12,7mm; 4 trung liên; hơn 100 khẩu tiểu liên và súng trường; 10 tấn đạn cùng nhiều đồ quân dụng của địch. MINH LONG (lược ghi)

* Đồng chí Bùi Huy Cường, Bí thư tỉnh Đoàn Hưng Yên: Di tích là nơi giáo dục truyền thống cho tuổi trẻ

Di tích lịch sử Cây đa và Đền La Tiến là một trong những địa chỉ đỏ có giá trị hết sức quý giá. Từ thực tiễn công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ Hưng Yên thông qua các địa chỉ đỏ và di tích lịch sử, nhằm đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống cách mạng của quê hương cho tuổi trẻ Hưng Yên, tại hội thảo hôm nay, tôi xin đưa ra một số đề xuất như sau: Thứ nhất: Đưa nội dung truyên truyền về truyền thống cách mạng và lịch sử Cây đa và Đền La Tiến vào chương trình giáo dục bắt buộc đối với học sinh các cấp trong toàn tỉnh, cũng như tăng cường các hoạt động ngoại khóa để cho đoàn viên, thanh niên, học sinh được đến tham quan, tìm hiểu về địa chỉ Cây đa và Đền La Tiến. Thông qua đó nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống cách mạng bất khuất của quê hương Hưng Yên. Thứ hai: Cần quan tâm quy hoạch, đầu tư phát triển Di tích quốc gia Cây đa và Đền La Tiến trở thành một Khu di tích ngang tầm với giá trị lịch sử, cách mạng và văn hóa để thế hệ trẻ không chỉ đến dâng hương, giáo dục truyền thống mà còn trở thành khu du lịch tâm linh có quy mô khu vực và quốc gia. Thứ ba: Đề nghị các nhà khoa học, các văn nghệ sĩ dành tâm huyết và tài năng để có thêm nhiều các công trình nghiên cứu, các tác phẩm văn hóa nghệ thuật ca ngợi giá trị lịch sử, cách mạng và văn hóa của Cây đa và Đền La Tiến để thế hệ trẻ được tiếp cận học tập, nghiên cứu trao đổi kinh nghiệm và thể hiện cảm xúc của mình thông qua các tác phẩm. Thứ tư: Các cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức xã hội quan tâm phối hợp và tạo điều kiện để tổ chức Đoàn phát huy vai trò của mình trong việc tổ chức các hoạt động“Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”, các hoạt động hành trình giáo dục truyền thống cho các đại biểu thanh niên, tìm về địa chỉ đỏ để giáo dục thế hệ trẻ. QUANG HÙNG (lược ghi)

* NGƯT, Tiến sĩ NGUYỄN KHẮC HÀO, nguyên Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy Hưng Yên: Nén tâm nhang tri ân người đã khuất

Quê tôi, xã Minh Hoàng, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên. Vùng quê xưa rất nghèo, xa trung tâm huyện, nhưng cũng là nơi vào đầu năm 1940 chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên được thành lập.

Gia đình tôi theo kháng chiến từ sớm. Bố là bộ đội chống Pháp, cán bộ tiền khởi nghĩa; mẹ tôi là du kích Hoàng Ngân; bà nội tôi nuôi giấu cán bộ; bà ngoại tôi là Bà mẹ Việt Nam anh hùng có hai con là liệt sĩ chống Pháp.

Tôi sinh ra sau hòa bình lập lại, năm 1955. Những giờ học ngoại khóa lịch sử địa phương, ấn tượng nhất là lần nhà trường cho học sinh chúng tôi "hành quân" về cắm trại qua đêm tại khu vực đê sông Luộc và cây đa La Tiến, được nghe kể về di tích này.