Năm 1948, trong bối cảnh đất nước còn muôn vàn gian khó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc, xác định rõ mục tiêu trước mắt là diệt “giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm”. Nhưng giá trị trường tồn của lời kêu gọi ấy không chỉ nằm ở mục tiêu cụ thể, mà ở tư tưởng xuyên suốt: Thi đua để khơi dậy tinh thần tự giác, trách nhiệm công dân, để mỗi người dân là một chiến sĩ trên mặt trận xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tư tưởng của Người đến nay vẫn nguyên vẹn giá trị, tiếp tục soi sáng cho sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước.

Phát biểu tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục phát huy tinh thần thi đua yêu nước của Bác Hồ trong điều kiện mới, tập trung đấu tranh quyết liệt với tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, “diệt giặc nội xâm”, làm suy giảm nguồn lực phát triển, bào mòn đạo đức xã hội và xói mòn niềm tin của nhân dân. Đây không chỉ là yêu cầu về quản lý, mà là mệnh lệnh chính trị, một nội dung cốt lõi của thi đua yêu nước trong giai đoạn hiện nay.

Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI. Ảnh: VŨ PHONG 

Thi đua yêu nước, theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, không dừng lại ở hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ, mà hướng tới xây dựng con người và môi trường xã hội lành mạnh. Thi đua phải làm cho mỗi cá nhân, mỗi tập thể sống tốt hơn, có trách nhiệm hơn, nhân ái hơn; biết chia sẻ với người yếu thế, biết ứng xử văn minh, nhân văn; để việc tử tế được khuyến khích, điều tốt đẹp được lan tỏa; để phục vụ nhân dân, phục vụ cộng đồng trở thành trách nhiệm, danh dự; để làm việc tốt trở thành lẽ tự nhiên. Đó chính là chiều sâu tư tưởng và giá trị nhân văn của phong trào thi đua yêu nước.

Thực tiễn cho thấy, ở đâu thi đua gắn với nhiệm vụ chính trị trọng tâm, gắn với lợi ích thiết thân của nhân dân, ở đó phong trào phát triển bền vững, tạo được đồng thuận xã hội. Ngược lại, nếu thi đua sa vào hình thức hóa, chạy theo thành tích, nặng khen thưởng, nhẹ hiệu quả, sẽ làm mất đi ý nghĩa cao đẹp vốn có của thi đua, thậm chí phản tác dụng trong thi đua.

Từ tinh thần lịch sử và chỉ đạo của Tổng Bí thư, để phong trào thi đua yêu nước thực sự trở thành động lực phát triển đất nước trong giai đoạn mới, cần đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức tổ chức phong trào thi đua, bám sát nhiệm vụ chính trị trung tâm của từng ngành, từng địa phương; gắn thi đua với giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra, nhất là những khâu yếu, việc khó, vấn đề bức xúc trong đời sống nhân dân.

Đoàn đại biểu dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ảnh: VŨ PHONG 

Phải xây dựng văn hóa thi đua thực chất, lấy hiệu quả xã hội và sự hài lòng của nhân dân làm thước đo; coi trọng thi đua trong rèn luyện đạo đức công vụ, tinh thần trách nhiệm, liêm chính, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng. Đổi mới công tác khen thưởng theo hướng công khai, minh bạch, kịp thời, đúng người, đúng việc, khắc phục triệt để bệnh thành tích; khen thưởng phải có sức lan tỏa, cổ vũ cái đúng, cái tốt, tạo niềm tin và động lực phấn đấu.

Trong thi đua phải phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Thi đua chỉ thực sự có sức thuyết phục khi người lãnh đạo gương mẫu trong hành động, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, nói đi đôi với làm.

Thi đua yêu nước hôm nay không chỉ là tiếp nối lịch sử, mà là mệnh lệnh hành động nhằm xây dựng một xã hội kỷ cương, nhân văn, phát triển bền vững. Khi thi đua trở thành dòng chảy tự giác trong đời sống xã hội, nuôi dưỡng niềm tin, nhân lên tình thương và trách nhiệm, đó chính là lúc tư tưởng Hồ Chí Minh được hiện thực hóa sinh động, và mục tiêu xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc có nền tảng vững chắc để đi tới thành công.