Thời kỳ đó, đồng chí Lê Đức Anh vừa là Tư lệnh Bộ tư lệnh (BTL) Quân tình nguyện, vừa là người lãnh đạo, chỉ huy cao nhất về tất cả các mặt chuyên gia giúp bạn. Riêng về công tác chính sách, chúng tôi luôn nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo của đồng chí trên hai lĩnh vực: Một là, nghiên cứu đề nghị ban hành chính sách sát đúng đối với cán bộ, chiến sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam. Hai là, chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc kiểm tra việc tổ chức thực hiện kịp thời, đầy đủ, chu đáo các chính sách đã ban hành, đặc biệt là chính sách đối với thương binh, liệt sĩ trong chiến đấu.

Khi tôi đảm nhiệm chức vụ Cục trưởng Cục Chính sách, TCCT, thì Đại tướng Lê Đức Anh trên cương vị Chủ tịch nước. Với tình cảm sâu nặng và trách nhiệm của mình, Đại tướng Lê Đức Anh thường xuyên quan tâm đến công tác chính sách. Nhiều lần, ông cho thư ký gọi tôi đến báo cáo tình hình công tác chính sách đối với quân đội và hậu phương quân đội (HPQĐ); cũng có khi ông yêu cầu tôi báo cáo về một chuyên đề hoặc một trường hợp chính sách cụ thể. Trong các lần được tiếp kiến với ông, tôi luôn nhận được những lời chỉ đạo sâu sắc, tâm huyết, ân cần, cùng những vấn đề cần quan tâm thực hiện trong công tác chính sách đối với quân đội và HPQĐ. Ông thường nêu lên nhiều câu hỏi, nhiều vấn đề quan tâm: Đời sống bộ đội ở biên giới, hải đảo thế nào, có chế độ gì động viên anh em yên tâm làm nhiệm vụ nơi xa xôi, đầu sóng ngọn gió? Quân nhân mất tin, mất tích trong chiến tranh chống Mỹ đã xác minh kết luận xong chưa? Gia đình anh em đã được hưởng đầy đủ quyền lợi chính sách chưa? Mộ liệt sĩ nơi địa bàn rừng núi và ở nước bạn Lào, Campuchia còn nhiều không, đến bao giờ thì đưa hết anh em về nước; những khó khăn, trở ngại trong việc triển khai? Đời sống các gia đình chính sách ra sao? Việc chính sách HPQĐ ở các địa phương có gì mới, nhất là trong cơ chế kinh tế thị trường? Những cán bộ được quân đội cấp đất làm nhà, chuyển vợ con đến sinh sống, làm việc ở các địa phương, nhất là ở các thành phố, các khu công nghiệp… việc đăng ký hộ khẩu có thuận lợi không, việc học hành của các cháu ra sao? Các đồng chí có thành tích trong chiến đấu, nhất là những cán bộ lăn lộn qua mấy chục năm trên các chiến trường trong chiến tranh, đã được khen thưởng thỏa đáng chưa?

leftcenterrightdel

Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh cùng các đại biểu Bà mẹ Việt Nam anh hùng được phong tặng đợt đầu, duyệt Đội Danh dự Quân đội nhân dân Việt Nam tại Phủ Chủ tịch, ngày 19-12-1994. Ảnh tư liệu.

Tôi biết rằng, các câu hỏi đó là những điều trăn trở thường trực trong suy tư, tình cảm của ông-người suốt cả cuộc đời đã hoạt động cách mạng phong phú, sôi nổi, với nhiều trọng trách.

Năm 1994, dưới sự chỉ đạo của TCCT, Cục Chính sách đã nghiên cứu khảo sát, xây dựng nội dung chính sách báo cáo cấp trên. Theo tờ trình của Đảng ủy Quân sự Trung ương-Bộ Quốc phòng, Ban Bí thư đã họp, xem xét quyết nghị và ngày 29-8-1994, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Pháp lệnh quy định danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”. Tiếp đó, ngày 10-9-1994, Chủ tịch nước Lê Đức Anh đã ký Lệnh công bố Pháp lệnh quy định danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”, tặng hoặc truy tặng những bà mẹ có nhiều cống hiến, hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo về Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế.

Danh hiệu cao quý “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” góp phần tôn vinh những giá trị thiêng liêng, truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Việc suy tôn, tri ân các Bà mẹ Việt Nam anh hùng là biểu thị lòng thủy chung, sự biết ơn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đối với các bà mẹ đã có những hy sinh thầm lặng, cao cả, đã cống hiến cho Tổ quốc những người con ưu tú. Ngay sau khi Nhà nước ban hành pháp lệnh, các địa phương, các ngành trong cả nước đã trân trọng đón nhận và kịp thời triển khai tổ chức thực hiện.

Ngày 17-12-1994, Chủ tịch nước Lê Đức Anh đã ký quyết định tặng và truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” đợt 1 cho 19.879 bà mẹ thuộc các tỉnh, thành phố trong cả nước. Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 5 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân, ngày 19-12-1994, Đảng, Nhà nước tổ chức trọng thể Lễ tuyên dương danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng lần thứ nhất tại Phủ Chủ tịch. 59 Bà mẹ Việt Nam anh hùng tiêu biểu của mọi miền đất nước, đại diện cho gần 2 vạn bà mẹ được phong tặng được mời về dự. Lễ đón các mẹ được tổ chức trọng thể tại Phủ Chủ tịch. Chủ tịch nước Lê Đức Anh ra tận xe mời các mẹ bước lên thảm đỏ duyệt Đội Danh dự Quân đội nhân dân Việt Nam và cùng các đồng chí lãnh đạo hướng dẫn các mẹ lên Phòng Đại lễ của Phủ Chủ tịch. Tại buổi lễ, thay mặt Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước Lê Đức Anh đọc lời tuyên dương công trạng lớn lao của Phụ nữ Việt Nam, của các Bà mẹ Việt Nam anh hùng mà công lao gắn liền với những trang sử vẻ vang của dân tộc, được nhân dân đời đời ghi nhớ. Hình ảnh diễn ra tại Phủ Chủ tịch ngày hôm đó thật cảm động, nghĩa tình, là biểu tượng cao quý, đẹp đẽ của sự hy sinh và lòng thủy chung nhân nghĩa.

Ngày 26-2-1997, Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống ngành chính sách quân đội (26-2-1947 / 26-2-1997) được tổ chức trọng thể tại Hà Nội, Chủ tịch nước Lê Đức Anh đã gửi thư chúc mừng, bức thư có đoạn: “Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và Bác Hồ kính yêu, được sự chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy Quân sự Trung ương và Bộ Quốc phòng, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam “Uống nước nhớ nguồn”, 50 năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ ngành chính sách quân đội đã đoàn kết chặt chẽ, tận tụy công tác, chủ động sáng tạo vượt qua thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Cùng với toàn dân, toàn quân, các cấp, các ngành tích cực thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và chính sách HPQĐ, góp phần tạo nên sức mạnh to lớn của dân tộc ta đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, làm tròn nghĩa vụ quốc tế vẻ vang. Nhân dịp này, thay mặt Đảng và Nhà nước, tôi nhiệt liệt biểu dương, khen ngợi những công lao, thành tích của ngành chính sách quân đội trong 50 năm qua. Mong các đồng chí tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng của Quân đội nhân dân Việt Nam, ra sức xây dựng ngành chính sách quân đội vững mạnh, góp phần xây dựng Quân đội ta chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII”.

Thư của Chủ tịch nước Lê Đức Anh vừa là sự ghi nhận đánh giá thành tích của ngành chính sách quân đội đối với sự nghiệp cách mạng; đồng thời, qua đó xác định yêu cầu, nhiệm vụ công tác chính sách trong thời gian tới. Đến nay, dù đã hơn 20 năm, nhưng những nội dung đó vẫn còn nguyên giá trị chỉ đạo.

Với trọng trách và tình cảm sâu nặng của mình, Đại tướng Lê Đức Anh luôn quan tâm sâu sắc đến công tác chính sách đối với quân đội và HPQĐ. Bởi theo ông, chính sách là một mặt công tác quan trọng kết hợp chặt chẽ với công tác tổ chức và công tác tư tưởng, góp phần xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội ta.

Trung tướng NGUYỄN MẠNH ĐẨU, nguyên Chính ủy Tổng cục Kỹ thuật, nguyên Cục trưởng Cục Chính sách, Tổng cục Chính trị

Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh cùng các đại biểu Bà mẹ Việt Nam anh hùng được phong tặng đợt đầu, duyệt Đội Danh dự Quân đội nhân dân Việt Nam tại Phủ Chủ tịch, ngày 19-12-1994. Ảnh tư liệu.