Bài 5: Để Đảng ta mạnh từ mỗi tế bào

(tiếp theo và hết)

Sớm khắc phục bất cập về chế độ tiền lương, phụ cấp cho cán bộ, công chức cơ sở

Trong bộ máy hệ thống chính trị ở nước ta, cấp xã, phường, thị trấn là cấp chính quyền cơ sở gần dân nhất, nơi triển khai và tổ chức mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên, qua tìm hiểu thực tế tại các tỉnh Yên Bái, Bắc Ninh, Ninh Thuận và Hậu Giang, chúng tôi nhận thấy hệ thống chính trị cơ sở xã, phường, thị trấn hiện có “2 cái nhất” đáng chú ý. Đó là nơi có nhiều công việc nhất, nhưng cán bộ, công chức cơ sở lại hưởng chế độ lương và phụ cấp thấp nhất.

Đến xã Hòa An, một trong hai xã khó khăn nhất của huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang, qua tìm hiểu, chúng tôi mới thấy “2 cái nhất” trên thể hiện khá rõ nét. Với diện tích 4.883ha, số dân gần 16.400 người, chia thành 14 ấp, Hòa An là một trong số những xã lớn nhất, đông dân nhất và cũng là 1 trong 2 xã khó khăn nhất của huyện Phụng Hiệp.   

Trò chuyện với chúng tôi, đồng chí Hồ Văn Sơn, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Hòa An chia sẻ: “Là người lãnh đạo cao nhất xã, hằng ngày tôi phải giải quyết biết bao công việc. Không chỉ tiếp nhận, đọc công văn, tài liệu, chỉ thị, hướng dẫn của cấp ủy, HĐND cấp trên mà tôi còn phải tham gia cùng Ban Thường vụ Đảng ủy xã, Thường trực HĐND xã xử lý đủ thứ việc liên quan đến kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế, xây dựng nông thôn mới, an ninh, trật tự xã hội… Đấy là chưa kể thời gian tham gia nhiều công việc khác như tiếp xúc cử tri, hay chỉ đạo xử lý các vấn đề “nóng” liên quan đến khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai, tệ nạn xã hội… trên địa bàn”.

Đồng chí Sơn kể, có ngày phải đi xe máy từ đầu xã đến cuối xã để thị sát, nắm tình hình đời sống, sản xuất của dân cũng đã "toát mồ hôi", vì chiều dài của xã gần 20km, lớn hơn cả chiều dài của thị xã Ngã Bảy (tỉnh Hậu Giang). “Vậy mỗi tháng, đồng chí được bao nhiêu tiền lương?”. Người đứng đầu cấp ủy xã Hòa An ở độ tuổi ngũ tuần cười hiền, nói giọng đặc sệt miền sông nước Hậu Giang: “Ồ, lương à, cũng tạm đủ xài mà. Tính cả tiền lương và phụ cấp chức vụ, mỗi tháng tui được khoảng 5,5 triệu đồng, cao nhất xã đó”.

Không riêng gì xã Hòa An, nhiều xã khác như: Nhơn Hải (huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận), Ngũ Thái (huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh), Vị Thủy (huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang), Đông Cuông (huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) cũng là những xã có diện tích rộng, số lượng dân cư lớn (từ 9.000 đến 15.000 người). Trong khi đó, biết bao việc của tỉnh, của huyện, của địa phương “dồn” về đội ngũ lãnh đạo, địa bàn lại rộng và dân số đông gây khó khăn cho công tác quản lý, vì vậy hầu hết cán bộ xã phải “gồng” hết mình mới có thể đảm đương được chức trách, nhiệm vụ được giao. Thế nhưng, theo Nghị định số 92/2009/NĐ-CP của Chính phủ, với bậc lương 2,35 - 2,85 và 0,3 hệ số phụ cấp, mức lương bình quân mỗi tháng của bí thư đảng ủy xã chỉ từ 3,4 đến 4,1 triệu đồng. Mức thu nhập này chưa thật sự tương xứng với tính chất, mức độ, cường độ lao động của bí thư đảng ủy xã. Đấy là chưa kể chức danh phó bí thư kiêm chủ tịch UBND xã thấp hơn từ 300 đến 400 nghìn đồng.

Một buổi sinh hoạt ra nghị quyết của Chi bộ thôn 2, xã Đào Thịnh (huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái). 

Tiền lương là một trong những động lực căn bản thúc đẩy cán bộ, công chức hành động vì dân, vì nước. Muốn xây dựng bộ máy cơ sở tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả thì nhất thiết phải có cơ chế, chính sách đãi ngộ xứng đáng với công sức của họ. Nhưng đang có một nghịch lý xảy ra. Cán bộ cơ sở phải làm rất nhiều việc, trong khi thu nhập của họ lại ở mức thấp. Nếu không sớm cải cách chế độ tiền lương, nâng hệ số lương và hệ số phụ cấp chức vụ cho cán bộ, công chức xã thì con đường hướng tới một nền hành chính chuyên nghiệp, liêm chính, minh bạch, phục vụ nhân dân ở cơ sở sẽ còn nhiều “ghập ghềnh”, từ đó việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng cũng thêm phần khó khăn. Khi cán bộ, công chức cơ sở có chế độ đãi ngộ phù hợp, tiền lương cơ bản đủ trang trải cho cuộc sống gia đình thì họ sẽ yên tâm công tác, phục vụ nhân dân tốt hơn, từ đó cũng bớt đi tệ nạn phiền hà, nhũng nhiễu người dân vốn dễ xảy ra đối với cán bộ, công chức ở cơ sở.

“Tôi đề nghị tăng mức phụ cấp kiêm nhiệm đối với chức danh kiêm nhiệm từ 20% lên 30% kể cả cán bộ, công chức cấp xã và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố nhằm đạt mục tiêu vừa tinh gọn tổ chức bộ máy, vừa nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy cấp xã”, đồng chí Hà Đức Hoan, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Yên Bái đề xuất.

Nâng cao trình độ, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức

Nhận thức rõ “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, những năm gần đây, nhiều địa phương đã nỗ lực trong việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ, công chức cơ sở. Ví như ở tỉnh Hậu Giang, nếu như năm 2011 có gần 29% cán bộ, công chức xã chưa qua đào tạo thì đến cuối năm 2016, tỷ lệ này giảm xuống 4,75%. Hay như ở tỉnh Yên Bái, đã có gần 87% số cán bộ và 97% số công chức xã trong toàn tỉnh có trình độ trung cấp trở lên.

Tuy nhiên, qua tìm hiểu thực tế chúng tôi nhận thấy, tuy số lượng cán bộ, công chức xã được đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn có tăng lên đáng kể theo từng năm, nhưng cơ cấu ngành học so với nhu cầu vị trí công việc thực tế lại có độ “vênh” nhất định. Ngoại trừ chức danh chỉ huy trưởng quân sự và trưởng công an xã là đào tạo đúng chuyên ngành, nhiều xã vẫn chưa chuẩn hóa chức danh công chức văn phòng - thống kê, địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trường - tư pháp - hộ tịch. Trong khi đó, số lượng công chức tốt nghiệp ngành tài chính - kế toán ở nhiều nơi lại dư thừa khiến chức danh này bị xếp chồng, xếp ghép. Thực tế cho thấy, trong khi cán bộ, công chức ở các xã hằng ngày phải tiếp cận, giải quyết rất nhiều công việc đòi hỏi trình độ chuyên môn cao như: Kỹ thuật trồng trọt và chăn nuôi theo công nghệ mới, pháp luật, thuế, tài nguyên, môi trường, địa chính… nhưng phần lớn chỉ có trình độ trung cấp, cao đẳng. Ví như trong số 1.784 cán bộ và 1.934 công chức xã của toàn tỉnh Yên Bái, thì tỷ lệ đào tạo qua đại học chiếm lần lượt là 32% và 40%. Tỉnh Bắc Ninh có điều kiện kinh tế-xã hội phát triển cao hơn, nhưng tỷ lệ tốt nghiệp đại học của cán bộ, công chức xã cũng chỉ đạt khoảng 51%.

Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng cán bộ, công chức xã là một trong những yếu tố căn bản để thúc đẩy công việc của xã, phường, thị trấn đi vào nền nếp, hoạt động có chất lượng, hiệu quả và qua đó cũng góp phần nâng cao hiệu lực lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng. Nhưng để làm được việc này, ngoài sự quan tâm của cấp ủy cấp trên, theo ông Hồ Văn Sơn, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Hòa An (huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang): Đã đến lúc cấp xã cũng phải tổ chức thi tuyển đầu vào một cách công khai, minh bạch, từ đó mới có thể thu hút người giỏi, người tài về phục vụ cơ sở, tránh đưa nhiều thành phần “con ông cháu cha” vào hệ thống chính trị xã, dễ làm “tê liệt” bộ máy. Đây cũng là quan điểm của đồng chí Nguyễn Minh Trứ, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Ninh Thuận: “Sức sống của Đảng phải bắt đầu từ Đảng bộ cơ sở, do đó phải ưu tiên chăm lo đào tạo, bồi dưỡng và có chính sách đãi ngộ hợp lý hợp tình cho cán bộ, công chức ở cơ sở, tăng cường thu hút sinh viên tốt nghiệp các trường đại học về công tác tại xã, phường, thị trấn”.

Cụ thể hơn, Bí thư Đảng ủy xã Đào Thịnh (huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái) Đỗ Văn Thức đề xuất: “Hiện nay có nhiều cán bộ, công chức và những người hoạt động bán chuyên trách ở xã có nhu cầu đi học nhằm cập nhật kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ở cơ sở. Tôi mong Nhà nước tăng thêm phần hỗ trợ kinh phí để giảm bớt khó khăn cho các đối tượng này, nhất là ở các xã miền núi, vùng sâu, vùng xa”. 

Công chức xã Nhơn Hải (huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận) tận tình trong việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. 

Đổi mới lề lối, tác phong công tác, vì nhân dân phục vụ

Đảng ta là đảng cầm quyền, thực hiện sự lãnh đạo của mình thông qua bộ máy chính quyền. Hiệu lực lãnh đạo của Đảng ở cơ sở được biểu hiện cụ thể ở cơ chế vận hành, hoạt động của cấp ủy và chính quyền xã, phường, thị trấn. Nhưng hiệu lực lãnh đạo của Đảng ở cơ sở có phát huy được hay không lại phụ thuộc chủ yếu vào đội ngũ cán bộ, công chức, đảng viên. Tìm hiểu tại các địa phương, chúng tôi nhận thấy những năm gần đây, phần lớn cán bộ, công chức cấp xã thực hiện tốt hơn các chế độ, kỷ cương, kỷ luật hành chính, nhất là việc chấp hành chế độ giờ giấc, lễ tiết tác phong làm việc tại công sở ngày càng chính quy, thái độ phục vụ nhân dân tận tình, trách nhiệm hơn.

Đến làm việc tại trụ sở xã miền núi Đông Cuông (huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái), xã ven biển Nhơn Hải (huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận), xã miệt vườn Vị Thắng (huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang)… chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng bởi công sở khá khang trang, quy củ không khác mấy ở khu vực đô thị. Nhiều cán bộ, công chức xã không chỉ mang mặc gọn gàng, lịch sự mà còn đeo biển tên trước ngực. Đồng chí Nguyễn Tất Đắc, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Đông Cuông cho biết: “Là xã nông thôn miền núi nhưng chúng tôi luôn chú trọng giáo dục, rèn luyện cán bộ, công chức xã có tác phong chuẩn mực, lề lối làm việc đúng giờ, khoa học, thân thiện trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp”.

Tuy nhiên, thực tế vẫn còn một bộ phận cán bộ, công chức cấp xã có tác phong làm việc chưa khoa học, thậm chí bảo thủ, trì trệ, giải quyết công việc chưa nhanh gọn, hiệu quả. Trong khi đó khả năng, trình độ, lề lối làm việc của một số cấp ủy, cán bộ lãnh đạo cấp xã còn hạn chế. Ví như ở huyện Phụng Hiệp (tỉnh Hậu Giang), có tới 248 đảng viên đi làm ăn xa, trong đó có tới 53 đảng viên bỏ sinh hoạt Đảng buộc phải xóa tên trong Đảng. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, theo đồng chí Lê Văn Hòa, Phó bí thư thường trực Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Phụng Hiệp, đó là do cấp ủy, cán bộ lãnh đạo xã thiếu tác phong sâu sát, chưa kịp thời nắm bắt tâm tư nguyện vọng, động viên và giải quyết những khó khăn, giúp đỡ về tinh thần, vật chất cho đối tượng đảng viên nói trên. Hay như một bộ phận cán bộ, công chức xã Ngũ Thái (huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) cũng do thái độ, ý thức phục vụ nhân dân chưa tốt, lại có tác phong làm việc quan liêu, thiếu sâu sát cơ sở nên để xảy ra nhiều vi phạm về quản lý đất đai, xây dựng ở cấp thôn, khiến hàng loạt cán bộ, đảng viên bị kỷ luật. 

Như vậy, cùng với việc tháo gỡ những bất cập từ cơ chế, chính sách và cùng với sự quan tâm của cấp trên, muốn nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác lãnh đạo, đòi hỏi cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, công chức, đảng viên ở cơ sở phải tích cực đổi mới lề lối, tác phong công tác, thích ứng với nhịp sống sôi động, phức tạp ở cơ sở, đồng thời đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ lãnh đạo ngày càng cao trong tình hình mới.

Lời kết

Từ Cương lĩnh, Điều lệ Đảng đến các Nghị quyết Đại hội của Đảng ta đều xác định: Tổ chức cơ sở đảng (chi bộ cơ sở, đảng bộ cơ sở) là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở.

Gốc rễ có lành lặn, vững chắc thì cây cành mới xanh tươi. Cơ sở đảng có vững mạnh thì Đảng ta mới tràn đầy sức sống, trường tồn. Đối với cơ sở đảng ở xã, phường, thị trấn, đây chính là một phần máu thịt của Đảng gắn liền với máu thịt của nhân dân ở khắp phố phường, làng quê trên mọi miền Tổ quốc. Vì vậy, chăm lo củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng ở xã, phường, thị trấn vững mạnh chính là làm cho mỗi tế bào, mỗi hồng cầu trong cơ thể Đảng luôn dồi dào sức sống, khỏe khoắn, đủ khả năng đề kháng, ngăn ngừa mọi "vi-rút" làm tổn hại đến nền tảng của Đảng ở cơ sở. Lịch sử đã chứng minh như vậy. Hiện tại cũng đang chứng tỏ như vậy. Tương lai càng phải làm như vậy.

Đổi mới, củng cố tổ chức cơ sở Đảng phải là một quá trình nghiên cứu, khảo sát kỹ lưỡng, đồng bộ, thống nhất, dân chủ, hết lòng vì Đảng, vì dân. Tổ chức cơ sở Đảng và tổ chức chính quyền, các đoàn thể ở cơ sở gắn bó chặt chẽ với nhau, vì vậy đổi mới đồng bộ, giữ vững và phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng ở cơ sở là việc hệ trọng. Cơ sở đang lên tiếng cần đổi mới; cơ sở cũng đang lên tiếng về những đặc thù, khó khăn của mình. Chắc chắn, với bản chất cách mạng, khoa học, dân chủ như Đảng ta, công cuộc đổi mới nói chung, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng ở các tổ chức cơ sở Đảng nói riêng sẽ thành công, uy lực lãnh đạo của Đảng được giữ vững và tăng cường, Đảng ta mãi xứng đáng là Đảng cầm quyền, là người lãnh đạo, người đầy tớ trung thành của nhân dân.

Bài và ảnh: NHÓM PV