Vượt qua gian khó
Nhiều lần theo chân Đội quy tập HCLS (Đội quy tập) Bộ CHQS tỉnh Nghệ An làm nhiệm vụ trên đất bạn Lào, chúng tôi được nghe và chứng kiến biết bao sự hy sinh, vất vả, nhọc nhằn của cán bộ, nhân viên Đội quy tập. Các đợt tìm kiếm, quy tập HCLS đều diễn ra vào mùa khô, thời tiết khắc nghiệt, nắng nóng, gió Lào bỏng rát, khô hanh. Bước chân cán bộ, nhân viên Đội quy tập vẫn không ngừng nghỉ, thầm lặng có mặt ở các bản làng, nơi rừng sâu, núi cao, vực thẳm của nước bạn Lào để tìm kiếm, cất bốc, hồi hương HCLS, đưa các anh trở về với đất mẹ.
Trung tá Chế Ngọc Hà, Đội trưởng Đội quy tập cho biết, Đội quy tập có nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập HCLS trên địa bàn tỉnh Nghệ An và 3 tỉnh: Xiangkhouang, Viang Chan, Xaisomboun (Lào). Quá trình thực hiện nhiệm vụ, khó khăn nhất là nguồn thông tin ít. Các nhân chứng hầu hết tuổi cao, sức yếu, trí nhớ giảm, khó khăn trong hỗ trợ thông tin và tìm kiếm tại thực địa. Các phần mộ liệt sĩ chủ yếu nằm ở vùng núi cao, rừng sâu, địa hình hiểm trở. Nhiều nơi anh em phải hành quân bộ, vừa đi vừa mở đường; đối diện nguy hiểm do bom, mìn sót lại trong chiến tranh. Nhưng bằng trách nhiệm người lính, cán bộ, nhân viên Đội quy tập đã đào hàng trăm mét khối đất đá; rà phá hàng trăm vật liệu nổ để tìm đồng đội.
 |
| Cán bộ, nhân viên Đội quy tập Bộ CHQS tỉnh Nghệ An quy tập hài cốt liệt sĩ trên đất bạn Lào. |
Xác định tìm kiếm, quy tập HCLS là trách nhiệm thiêng liêng, cán bộ, nhân viên Ðội quy tập vừa tích cực tìm kiếm, quy tập, vừa làm tốt công tác dân vận, thu thập, xử lý thông tin từ người dân địa phương để mở rộng địa bàn. Thượng úy QNCN Nguyễn Minh Huy, nhân viên trinh sát chia sẻ: “Dù có thông tin, song qua nhiều năm, địa hình thay đổi. Vì thế, có những đợt tìm kiếm kéo dài cả tháng. Có lúc cao điểm kiên trì trong hai tháng, đội đã tìm được 8 HCLS có họ tên tại khu vực núi Phu Phả Đen ở bản Thèn Phùn (huyện Muang Khoune, tỉnh Xiangkhouang). Những lúc đó, lương thực, thực phẩm, nước uống cạn kiệt, cả đội lại động viên nhau, khắc phục mọi khó khăn, quyết tâm tìm kiếm để sớm đưa các liệt sĩ trở về với quê hương, gia đình”.
Gần 5 năm nay, Thiếu tá QNCN Nguyễn Trung Vương, nhân viên cơ yếu, quê ở Diễn Châu, Nghệ An, hầu hết thời gian sống xa nhà. Ngoài việc đảm nhận nhiệm vụ bảo đảm thông suốt thông tin liên lạc cho Đội quy tập, anh còn tham gia nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc, hương khói và lập hồ sơ các HCLS tìm thấy, bàn giao cho cơ quan chức năng. Với anh, Lào như quê hương thứ hai và anh luôn xem công việc của mình là trách nhiệm thiêng liêng.
Vất vả là thế nhưng theo anh Vương: "Cán bộ, nhân viên đội luôn có ý thức, trách nhiệm rất cao, yêu thương, đoàn kết, động viên, giúp đỡ nhau vượt qua khó khăn. Có đồng chí bị thương, bị sốt rét, nhưng khi bình phục lại xung phong lên đường tìm kiếm đồng đội. Bởi hơn ai hết, chúng tôi thấu hiểu những đau thương, mất mát của gia đình, thân nhân các liệt sĩ. Phải nhanh chóng đưa các anh về với đất mẹ là động lực, mệnh lệnh không lời thôi thúc toàn đội hoàn thành tốt nhiệm vụ".
Cao cả nghĩa cử tri ân
Có anh trai là liệt sĩ Đặng Huy Hoa được Đội quy tập tìm kiếm, cất bốc, di chuyển về nước mùa khô năm 2020-2021, ông Đặng Huy Quả ở xã Cộng Hòa (Nam Sách, Hải Dương) xúc động chia sẻ: "Anh trai tôi hy sinh 53 năm nay, gia đình đã liên hệ với các cơ quan chức năng nỗ lực tìm kiếm nhưng chưa có tung tích. Đang lúc tuyệt vọng nhất thì nhận được thông tin Đội quy tập đã tìm thấy anh tôi khiến ai cũng xúc động”. Được biết, với quyết tâm cao, giai đoạn 2013-2020, Đội quy tập đã tìm kiếm, quy tập được 588 HCLS hy sinh trên đất bạn Lào. Riêng mùa khô 2021-2022, Đội quy tập tìm kiếm, quy tập được 103 HCLS tại Lào (so với chỉ tiêu đặt ra là 80 HCLS), tổ chức truy điệu, an táng HCLS trang trọng, chu đáo.
Theo Thượng tá Nguyễn Trọng Ngân, Chính trị viên Đội quy tập, mấu chốt để đội luôn hoàn thành nhiệm vụ là nhờ có nghị quyết, kế hoạch chặt chẽ, sát, đúng. Đội còn chăm lo giáo dục chính trị tư tưởng, xây dựng quyết tâm; huấn luyện nâng cao trình độ, kinh nghiệm, phương pháp vận động quần chúng, tìm kiếm, quy tập HCLS cho cán bộ, nhân viên. Tổ chức học tiếng Lào và tìm hiểu phong tục, tập quán địa phương, tiến hành tốt công tác tuyên truyền, vận động quần chúng.
Đồng thời phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, lực lượng vũ trang, nhân dân địa phương và Ban công tác đặc biệt 3 tỉnh Xiangkhouang, Viang Chan, Xaisomboun để thực hiện nhiệm vụ. Đại tá Phạm Văn Đông, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Nghệ An, Phó trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo 515 tỉnh Nghệ An nhấn mạnh: “Chúng tôi ghi nhận, đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, nhân viên Đội quy tập. Những việc làm, nghĩa cử cao đẹp đó thể hiện tấm lòng tri ân với những người đã ngã xuống vì nghĩa vụ quốc tế cao cả, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, góp phần thực hiện tốt Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” của cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh Nghệ An”.
Bài và ảnh: HOÀNG THÁI