Bằng tinh thần quyết tâm san bằng mọi gian khó “không kém gì các chiến sĩ ngoài mặt trận”, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Nam Cường đã vinh dự được đón Bác Hồ về thăm vào ngày 26 tháng 3 năm 1962. Gần 60 năm qua, thực hiện những lời căn dặn của Bác khi về thăm, các thế hệ cán bộ, đảng viên và nhân dân xã Nam Cường luôn đoàn kết, đồng sức đồng lòng thi đua lao động sản xuất đã biến một vùng đất mặn trở thành nơi “bờ xôi ruộng mật”, xứng danh “xã điển hình” của tỉnh trong thời kỳ đổi mới.

Khắc sâu lời Bác Hồ dạy

Trong số những người có được niềm vinh dự tham gia sự kiện đón Bác Hồ về thăm xã Nam Cường vào ngày 26-3-1962, mới đây chúng tôi đã gặp gỡ, trò truyện được với hai nhân chứng. Đó là ông Nguyễn Văn Vị, năm nay 87 tuổi và bà Trần Thị Du, 78 tuổi, hiện đang sinh sống ở thôn Chí Cường. Càng thú vị hơn khi chúng tôi được biết, ông Vị và bà Du là đôi vợ chồng trẻ duy nhất ngày ấy được cấp trên phân công tham gia trong “thành phần cứng” đoàn cán bộ xã trực tiếp ra đón Bác về thăm. Dù đã ở cái tuổi “xưa nay hiếm”, thế nhưng khi được chúng tôi gợi nhắc về kỷ niệm “có một không hai” trong cuộc đời mình cách đây đã hơn nửa thế kỷ, họ đều rưng rưng một nỗi niềm xúc động.

Vợ chồng ông Nguyễn Văn Vị kể chuyện được gặp Bác Hồ ngày 26-3-1962.

Nhớ lại những giây phút thiêng liêng được gặp vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc mà rất đỗi giản dị, gần gũi nhân dân, ánh mắt ông Nguyễn Văn Vị như sáng hẳn lên. Ông kể rành rọt từng chi tiết, nhắc lại từng lời căn dặn của Bác đối với cán bộ và nhân dân trong xã, đặc biệt là tình cảm, sự quan tâm ân cần thăm hỏi của Người đối với những cán bộ, dân quân ở Tiểu đoàn khai hoang đang trực tiếp hằng ngày, hằng giờ nỗ lực “một nắng hai sương” tiến quân ra biển theo chủ trương của Huyện ủy Tiền Hải năm 1960, đó là “Đẩy sóng lùi xa, kéo chân trời gần lại”.  

“Hôm đó, vào lúc 6 giờ 58 phút sáng ngày 26-3-1962, chiếc máy bay trực thăng chở Bác Hồ đáp xuống một bãi đất rộng. Bước xuống từ bậc thang máy bay, Bác Hồ râu tóc bạc phơ, tươi cười vẫy cả hai cánh tay chào bà con. Thế rồi, Bác bước rất nhanh đến hàng người đang đứng ngay ngắn để bắt tay từng cán bộ, hỏi han từng đồng chí. Tôi nhớ, Bác dừng lại khá lâu khi bắt tay đồng chí Ngô Đăng Ký, Bí thư Đảng ủy, kiêm tổng chỉ huy Tiểu đoàn khai hoang. Người cũng hỏi han anh Ký nhiều vấn đề, mà vấn đề nào tôi cũng thấy Bác hỏi rất cụ thể. Thấm thía và xúc động lắm!”- ông Vị mở đầu câu chuyện được gặp Bác Hồ ngày ấy với chúng tôi như vậy. Vợ ông, bà Du ngồi kế bên cũng tiếp lời: “Được gặp Bác Hồ là niềm may mắn nhất cuộc đời bà đấy cháu ạ! Hôm đó, bà là cô giáo được giao nhiệm vụ phụ trách dẫn 70 cháu nhỏ, học sinh của lớp vỡ lòng là con em trong xã ra tận nơi đón Bác. Khi cả đoàn học sinh vừa đến tới nơi, xếp hàng ngay ngắn thì cũng là lúc Bác tiến đến. Người bắt tay, ân cần thăm hỏi cô và trò, rồi Người lại vẫy tay ra hiệu cho cán bộ đi cùng mang lại cho Người một túi nhỏ. Bác bảo, Bác chỉ có 5 ki-lô-gam kẹo chanh làm quà cho cô giáo và các cháu học sinh. Vì không có thời gian để phát quà cho từng cháu, Bác nhờ cô Du phát dùm Bác đến tận tay tất cả các cháu trong lớp nhé! Rồi Bác dang hai tay bế lên một cháu nhỏ, Người tươi cười trò chuyện rất vui với các cháu trong tiếng vỗ tay đông đảo của nhân dân”. Kể đến đây thì giọng bà Du bỗng nghẹn lại…  

Trong ký ức của vợ chồng ông Vị nói riêng, đông đảo người dân xã Nam Cường nói chung, ngày ấy Bác Hồ về thăm quê hương Nam Cường cũng chính là thời điểm công cuộc chinh phục thiên nhiên của Tiểu đoàn khai hoang đang gặp muôn vàn khó khăn thử thách, song những thành tích nổi bật bước đầu của một “xã điển hình” đã được cả nước biết đến, học tập. Ghi nhận những nỗ lực cố gắng ấy, Bác đã về thăm nói chuyện với đông đảo bà con Nam Cường, Người căn dặn: “Được biết đồng bào Nam Cường có rất nhiều thành tích trong khai hoang lấn biển, Bác thay mặt Đảng, Chính phủ về thăm đồng bào. Bác khen ngợi đồng bào đã có tinh thần khắc phục khó khăn, quyết tâm lấn biển, quai đê, mở rộng diện tích canh tác, làm giàu cho mảnh đất quê hương”. Tiếp đó, Bác đi thăm từng hộ dân, kiểm tra từng bộ phận thi đua lao động, sản xuất, Bác ân cần thăm hỏi, động viên và nhấn mạnh: “Đồng bào Nam Cường đi khai hoang gian khổ không kém gì các chiến sĩ ngoài mặt trận. Lúc đầu có gian khổ, mọi người phải đoàn kết, giống như dây chão được se lại bằng nhiều sợi nhỏ thành dây lớn sẽ không thể đứt được”. Rồi Bác còn nhắc nhở: “Mọi việc khi mới bắt đầu làm đều khó, phải có quyết tâm thật lớn, vượt mọi khó khăn thì mới đạt được những điều mong muốn”; “Muốn ăn cam thì phải trồng cam”…

“Quả ngọt” vùng đất mặn

“Khắc sâu những lời căn dặn của Bác khi về thăm Nam Cường, các thế hệ cán bộ, đảng viên, nhân dân xã nhà luôn đoàn kết một lòng, vượt qua mọi gian khó để xây dựng địa phương ngày càng giàu đẹp. Đó là cách tốt nhất, thiết thực nhất để Nam Cường tỏ lòng thành kính với Bác và công lao trời biển của Người”- Bí thư Đảng ủy xã Nam Cường Hoàng Văn Sang nhấn mạnh với chúng tôi điều này.

Lãnh đạo xã Nam Cường, huyện Tiền Hải (Thái Bình) trò chuyện với tác giả tại Đền thờ Bác Hồ.

Gần 60 năm học tập và làm theo những lời căn dặn sâu sắc của Bác, những đổi thay trên quê hương Nam Cường đã và đang hiện hữu rõ nét từng ngày. Từ một vùng đất mặn hoang vu, cả một dải bãi triều đầy lau sậy, được khởi đầu bằng chính những bàn tay, khối óc của hơn một nghìn con người thuộc Tiểu đoàn khai hoang với kết quả đầu tiên trong vòng 6 tháng (từ tháng 4 đến tháng 9 năm 1961) khai hoang được hơn 200 héc-ta đất canh tác để trồng lúa, trồng cói và nuôi cá, đến nay Nam Cường đã trở thành một vùng đất trù phú, là một trong số rất ít những xã về đích nông thôn mới từ năm 2013 trong toàn tỉnh Thái Bình... Đạt được kết quả trên là cả một chặng đường dài, với nhiều thế hệ con người Nam Cường nối tiếp nhau, nhưng xuyên suốt vẫn là Đảng bộ, chính quyền và nhân dân luôn kế thừa, phát huy tốt truyền thống quê hương anh hùng, có tinh thần quyết tâm vượt khó, dám nghĩ, dám làm và đặt lợi ích của tập thể lên trên hết. Theo đồng chí Hoàng Văn Sang, kể từ thời điểm xã nhà “tiến quân ra biển” cho đến nay, Nam Cường đã trải qua bốn lần thay đổi quy hoạch phát triển kinh tế, cơ cấu lại các vùng đất nuôi, trồng, phát triển tiểu thủ công nghiệp. Gắn liền với mỗi lần thay đổi quy hoạch phát triển kinh tế là một bước đột phá về tư duy lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương và kết quả đạt được trong phát triển kinh tế cũng cao hơn, đời sống của nhân dân ngày càng khá hơn. 

Những gì chúng tôi tận mắt chứng kiến ở Nam Cường hôm nay có lẽ là minh chứng cụ thể, sinh động nhất cho những lý giải của người đứng đầu cấp ủy địa phương. Một hệ thống hạ tầng cơ sở khá đồng bộ, như: Đường giao thông nông thôn trong toàn xã đã bê tông và nhựa hóa 100%; các công trình thủy lợi phục vụ cho nông nghiệp được xây dựng chắc chắn, tiện lợi tưới tiêu; trường học, bệnh xá, trụ sở làm việc của cơ quan hành chính xã xây dựng rất khang trang. Đồng chí Mai Văn Hoài, Chủ tịch UBND xã Nam Cường cho biết, cơ cấu hành chính xã tuy nhỏ, chỉ với 3 thôn là Chí Cường, Đức Cường và Hoàng Môn, song tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hằng năm đều đạt được từ 10 đến 12%, thu nhập đầu người đến nay đã đạt 42 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 2,8% (thấp nhất trong toàn huyện).      

Một điều rất ấn tượng với chúng tôi khi về Nam Cường hôm nay đó là, cùng với nét đẹp của bức tranh quê hương ngày càng khởi sắc thì Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Nam Cường vẫn dành tình cảm, tấm lòng trọn vẹn đối với Bác kính yêu. Nơi đậu đỗ của chiếc trực thăng chở Bác cùng chỗ Bác đứng nói chuyện với đồng bào Nam Cường ngày nào, giờ đã được nhân dân trong xã đầu tư xây dựng một ngôi chùa và một ngôi đền thờ Bác theo kiến trúc văn hóa của vùng Đồng bằng Bắc Bộ. Đây cũng là nơi địa phương hằng năm duy trì, tổ chức các hoạt động lễ hội truyền thống của xã Nam Cường, mà thiêng liêng, ấm cúng nhất phải kể đến: Lễ hội dâng hương ơn Người vào ngày 26-3 và làm cỗ cúng Bác vào ngày mất của Người (21-7 âm lịch) hằng năm. Gắn với đó là các hoạt động văn nghệ, thể thao (thi đấu bóng chuyền, cờ tướng, thi vật…). Vào những ngày này, con em Nam Cường dù ai đang công tác, làm ăn xa ở đâu cũng cơ bản trở về quê hương bằng một tình cảm, tấm lòng đặc biệt đối với Bác Hồ. Điều đó thể hiện một nét đẹp văn hóa giàu truyền thống, mang đậm nét riêng có ở Nam Cường. 

Bài, ảnh: MẠNH DŨNG