Tháng 5-1945, Bác Hồ từ Pác Bó (Cao Bằng) về Tân Trào, Sơn Dương (Tuyên Quang). Tại đây, Người đã chỉ đạo thành lập Khu giải phóng (khu căn cứ địa cách mạng gồm 6 tỉnh: Cao Bằng-Bắc Kạn-Lạng Sơn-Thái Nguyên-Tuyên Quang-Hà Giang); Tân Trào-Tuyên Quang được chọn là Thủ đô Khu giải phóng. Trước những diễn biến của tình hình thế giới và trong nước, Bác Hồ đã chỉ thị: "Lúc này thời cơ thuận lợi đã tới, dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập". Từ ngày 14 đến 15-8-1945, Bác Hồ chủ trì Hội nghị cán bộ toàn quốc của Đảng quyết định chớp thời cơ Tổng khởi nghĩa giành chính quyền, cử ra Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc. Từ ngày 16 đến 17-8-1945, Quốc dân Đại hội được tổ chức tại Đình Tân Trào, đã nhất trí tán thành chủ trương Tổng khởi nghĩa của Đảng, thông qua 10 chính sách lớn của Mặt trận Việt Minh, bầu ra Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam (tức Chính phủ lâm thời) do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch; quy định Quốc kỳ, Quốc ca. Thực hiện chỉ thị của Bác và Trung ương Đảng, nhân dân cả nước nhất tề đứng lên giành chính quyền, đưa cuộc Cách mạng Tháng Tám đi đến thành công, lập nên nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa.

Tháng 12-1946, kháng chiến toàn quốc bùng nổ, ngày 2-4-1947, Bác Hồ trở lại căn cứ địa cách mạng để lãnh đạo toàn dân kháng chiến. Tuyên Quang-Thủ đô Khu giải phóng năm xưa trở thành Thủ đô kháng chiến. Tại đây, Bác đã chủ trì nhiều hội nghị, cuộc họp quan trọng, tổ chức thành công Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng tại xã Kim Bình, huyện Chiêm Hóa. Đây là đại hội đầu tiên của Đảng được tổ chức trong nước. Tại Tuyên Quang, Bác đã soạn thảo nhiều văn kiện chỉ đạo kháng chiến, nhiều bài viết quan trọng và đã hoàn thành các tác phẩm nổi tiếng, như: "Cần, Kiệm, Liêm, Chính”, "Dân vận"... Những tư tưởng chỉ đạo của Bác cùng với đường lối đúng đắn của Đảng đã huy động sức mạnh tổng hợp của nhân dân, đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đến thắng lợi, kết thúc bằng Chiến thắng Điện Biên Phủ "lừng lẫy Điện Biên, chấn động địa cầu".

7 năm sau khi Bác Hồ rời Tuyên Quang về Hà Nội, tháng 3-1961, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh phấn khởi, xúc động được đón Người về thăm. Nói chuyện với đồng bào các dân tộc trong tỉnh, Bác căn dặn: "Trước kia, đồng bào tỉnh ta đã góp phần xứng đáng trong Cách mạng Tháng Tám và cuộc kháng chiến cứu nước. Ngày nay, tôi chắc rằng đồng bào ta sẽ phát huy truyền thống anh dũng sẵn có và góp phần nhiều hơn nữa trong công cuộc kiến thiết chủ nghĩa xã hội..."

Cách đây 50 năm, trước lúc đi xa, Bác để lại cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân bản Di chúc bất hủ. Cùng với "Trước hết nói về Đảng", Người căn dặn phải tăng cường đoàn kết, chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau... và "Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân".

Khắc sâu lời Bác dạy và thực hiện Di chúc thiêng liêng của Người, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc Tuyên Quang luôn phát huy truyền thống quê hương cách mạng, đoàn kết, thống nhất, khắc phục khó khăn, nêu cao quyết tâm chính trị, giành nhiều thành tựu quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực, đưa Tuyên Quang thoát ra khỏi tình trạng kém phát triển và đang phấn đấu trở thành tỉnh phát triển khá trong các tỉnh miền núi phía Bắc.

Những năm qua, tỉnh luôn hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội hằng năm; tăng trưởng kinh tế bình quân 3 năm (2016-2018) đạt khoảng 8%/năm, tổng sản phẩm bình quân đầu người đến nay đạt gần 40 triệu đồng/người. Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2018 (theo giá so sánh năm 2010) đạt 14.500 tỷ đồng, tăng bình quân hơn 12%/năm. Thu hút đầu tư được đẩy mạnh, tập trung vào những ngành có tiềm năng, lợi thế; tạo điều kiện phát triển sản xuất, kinh doanh. Tỉnh đã hoàn thành một số dự án công nghiệp quan trọng với quy mô lớn, gắn kết giữa nhà máy chế biến và vùng nguyên liệu, tạo ra sản lượng và giá trị cao.

Để khai thác tiềm năng, dư địa trong nông lâm nghiệp, tỉnh tập trung thực hiện hiệu quả đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; tập trung phát triển một số cây trồng, vật nuôi chủ lực, như: Chè, mía, cam, gỗ nguyên liệu, trâu, cá đặc sản... Giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản tăng bình quân hơn 4%/năm. Tỉnh xây dựng cơ chế chính sách khuyến khích người dân, thu hút các doanh nghiệp tham gia phát triển kinh tế lâm nghiệp; tỷ lệ che phủ rừng đạt 65%.

Những năm qua, Tuyên Quang có nhiều sáng tạo trong phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng, xây dựng nông thôn mới, tập trung phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân. Chương trình bê tông hóa đường giao thông nông thôn thực hiện theo phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm" đã huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nhân dân, với nguồn kinh phí thực hiện hơn 1.400 tỷ đồng (trong đó hơn 50% là do nhân dân đóng góp), nhân dân tự nguyện hiến hơn 42.000m2 đất để làm đường và toàn bộ nhân công để thực hiện, hoàn thành hơn 2.700km đường giao thông nông thôn. Tỉnh đang tiếp tục thực hiện chương trình kiên cố hóa kênh mương, bê tông hóa đường giao thông nội đồng, xây dựng nhà văn hóa thôn, tổ dân phố gắn với sân thể thao, khuôn viên và xây dựng một số công trình hạ tầng kinh tế-xã hội nông thôn theo phương châm "nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ". Đến nay, đã hoàn thành kiên cố hóa gần 530km kênh mương, bê tông hóa hơn 275km đường giao thông nội đồng và xây dựng hơn 440 nhà văn hóa thôn, tổ dân phố; toàn tỉnh có 30% số xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Tỉnh chủ động, quyết liệt trong cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh. Năm 2018, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) xếp thứ 34, chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) xếp thứ 17, chỉ số cải cách hành chính xếp thứ 19/63 tỉnh, thành phố. Thời gian qua, tỉnh đã thu hút nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn, có năng lực đầu tư trên địa bàn; số lượng doanh nghiệp thành lập mới tăng khá nhanh. Đến nay, toàn tỉnh đã có hơn 1.600 doanh nghiệp, phấn đấu đến năm 2020 có khoảng 2.000 doanh nghiệp.

Tỉnh đang tích cực huy động nguồn lực đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng, hoàn thành xây dựng một số công trình quan trọng: Tượng đài "Bác Hồ với nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang" gắn với Quảng trường Nguyễn Tất Thành, cầu Kim Xuyên, cầu Tứ Quận, cầu Ba Đạo, cầu và đường dẫn Bình Ca; cải tạo hệ thống giao thông, xây dựng nhiều công trình hạ tầng kỹ thuật, xã hội, các đô thị…; tập trung thi công một số công trình, dự án trọng điểm, như: Cầu Tình Húc, tuyến đường dọc 2 bên bờ sông Lô...

Cùng với phát triển kinh tế, tỉnh luôn quan tâm chăm lo toàn diện các lĩnh vực văn hóa, xã hội; giữ vững và nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục THCS, phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi. Hệ thống điểm trường, lớp học được sắp xếp lại gắn với bố trí người làm việc, xây dựng trường chuẩn quốc gia, đầu tư cơ sở vật chất từng bước đáp ứng yêu cầu dạy và học. Các địa phương trong tỉnh chăm lo, gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa gắn với phát triển du lịch; tiềm năng kinh tế du lịch của tỉnh bước đầu được phát huy và có nhiều khởi sắc, thu hút khách du lịch vượt kế hoạch; thực hiện tốt chương trình giảm nghèo bền vững, hạn chế tái nghèo; đến nay tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 15%.

Tuyên Quang luôn chú trọng đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng gắn với nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên và xây dựng, củng cố tổ chức đảng, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong các doanh nghiệp. Tăng cường trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, đơn vị; quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, chất lượng ngày càng được nâng lên; cơ cấu cán bộ nữ, cán bộ trẻ, cán bộ dân tộc thiểu số trong cấp ủy, HĐND các cấp luôn vượt so với yêu cầu của Trung ương.

Đảng bộ, chính quyền đã chủ động, sáng tạo trong sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế. Từ năm 2018 đến nay, thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, tỉnh đã tiến hành sắp xếp tổ chức bộ máy và biên chế các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy; thí điểm mô hình mới về tổ chức bộ máy các cơ quan trực thuộc cấp ủy, HĐND, UBND, ủy ban MTTQ và các đoàn thể chính trị-xã hội tại 5/7 huyện, thành phố; thí điểm mô hình mới về tổ chức, kiêm nhiệm một số chức danh lãnh đạo quản lý. Tập trung rà soát, sắp xếp hệ thống các đơn vị sự nghiệp công lập bảo đảm phù hợp, hoạt động hiệu quả; hoàn thành đề án sắp xếp, sáp nhập các thôn, tổ dân phố; sau sắp xếp, sáp nhập toàn tỉnh, giảm 357 thôn, tổ dân phố. Công tác kiểm tra, giám sát, công tác phòng, chống tham nhũng và thi hành kỷ luật trong Đảng được chỉ đạo và tổ chức thực hiện thường xuyên, toàn diện, chặt chẽ, đúng quy định.

Thời gian tới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân toàn tỉnh tiếp tục phát huy truyền thống quê hương cách mạng, quyết tâm chính trị cao, đổi mới mạnh mẽ và vững chắc, phát huy tiềm năng, thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra, xây dựng Tuyên Quang ngày càng phát triển, xứng đáng với truyền thống hào hùng của quê hương cách mạng, Thủ đô Khu giải phóng, Thủ đô Kháng chiến, tỉnh anh hùng.

CHẨU VĂN LÂM

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang