Theo TS Trần Đăng Khoa, Vụ Bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế), các mô hình chăm sóc sự phát triển toàn diện của trẻ trong 1.000 ngày đầu đời chủ yếu tập trung vào vấn đề làm mẹ an toàn, cải thiện chế độ dinh dưỡng và sự phát triển thể chất, thông qua việc bổ sung vi chất hoặc hướng dẫn nuôi con bằng sữa mẹ và cho ăn bổ sung đúng cách. Hiện trẻ em vẫn đang phải đối mặt với các yếu tố nguy cơ trong giai đoạn 1.000 ngày đầu đời như: Thiếu máu, thiếu sắt, thiếu i-ốt, suy dinh dưỡng bào thai, nhẹ cân khi sinh, bạo hành gia đình, trầm cảm lo âu ở phụ nữ mang thai... mà chưa có chính sách hoặc hoặc chương trình can thiệp trên diện rộng nào nhằm giúp đỡ cộng đồng cải thiện điều kiện chăm sóc trẻ tốt hơn. Vì vậy cần có nghiên cứu mô hình can thiệp cộng đồng phù hợp, đánh giá tính hiệu quả, khả năng duy trì bền vững, tích hợp vào hệ thống chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em quốc gia.
Quang cảnh buổi hội thảo.
Tại hội thảo, ông Trần Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cộng đồng cho biết, 1.000 ngày đầu đời của trẻ được tính từ khi thai nghén trong bụng mẹ cho tới khi trẻ sinh nhật tròn 2 tuổi. Đây là giai đoạn não bộ phát triển nhanh nhất, đây cũng là giai đoạn “vàng” để có thể tác động đến trẻ một cách tích cực, làm nền tảng cho sự phát triển toàn diện của trẻ trong 5 năm đầu tiên của cuộc đời và cả sau này.
Ông Trần Tuấn cũng cho biết, kết quả nghiên cứu chăm sóc sự phát triển toàn diện của trẻ trong 1.000 ngày đầu đời tại Hà Nam đã chỉ ra những vấn đề rất đáng lưu tâm về sức khỏe người phụ nữ khi mang thai và ảnh hưởng sự phát triển của trẻ như: 33% phụ nữ mang thai ở 3 tháng cuối và 2 tháng đầu sinh bị chứng rối nhiễu tâm trí thường gặp; 32% thường xuyên lo lắng về an ninh lương thực gia đình, 20% phụ nữ mang thai 3 tháng cuối có chỉ số cân nặng so với chiều cao thấp hơn chuẩn quy định, 80% phụ nữ thiếu i-ốt, 17% thiếu máu do thiếu sắt, 19% từng bị bạo hành gia đình, tỷ lệ trẻ sinh thiếu tháng 14%... Từ những thực trạng trên, từ năm 2014, Dự án Câu lạc bộ học tập cộng đồng vì sự phát triển toàn diện của trẻ đã được triển khai thí điểm ở Hà Nam với các nội dung chính là: Hướng dẫn chăm sóc thai nghén; sức khỏe tâm trí phụ nữ mang thai và sau sinh; chăm sóc trẻ sơ sinh, trẻ bệnh; kích thích sự phát triển của trẻ… Kết quả đã thu hút 2.039 lượt người tham gia, góp phần giảm tỷ lệ trầm cảm, lo âu ở bà mẹ (6,2% can thiệp, 11,1% đối chứng) đồng thời tăng chỉ số phát triển ở trẻ (46,9 điểm can thiệp, 43,2 điểm đối chứng).
Thời gian tới, dự án sẽ tiếp tục triển khai và mở rộng phạm vi tại 84 xã ở tỉnh Hà Nam nhằm phổ biến các kiến thức chăm sóc trẻ trong giai đoạn 1.000 ngày đầu đời hướng tới sự phát triển toàn diện cho thế hệ tương lai.
Tin, ảnh: VƯƠNG THÚY