Động thái này được tiến hành khi những nghiên cứu mới đây cho thấy tác dụng của các loại vắc xin ngừa Covid-19 suy giảm theo thời gian, trong khi đó số ca lây nhiễm do biến thể Delta tăng mạnh khi Giáng sinh, Lễ Tạ ơn cũng như các ngày lễ lớn khác đang đến gần.

Cụ thể, kết quả nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Anh cho thấy, vắc xin Pfizer ngăn ngừa lây nhiễm đến 90% hai tuần sau liều thứ hai, giảm xuống còn 70% sau 5 tháng. Các nghiên cứu tương tự đối với vắc xin Moderna cũng cho thấy khả năng bảo vệ của vắc xin trước SARS-CoV-2 này giảm theo thời gian. Các nhà nghiên cứu tại Mỹ và Canada đưa ra nhận định tương tự.

Các chuyên gia cho rằng, các loại vắc xin Covid-19 đang làm tốt nhiệm vụ của mình là ngăn ngừa triệu chứng nghiêm trọng và nguy cơ tử vong đối với người nhiễm bệnh. Tuy nhiên, sự suy giảm về khả năng phòng lây nhiễm sẽ có tác động đến việc kiểm soát hoàn toàn dịch bệnh. Cũng chính vì thế, việc tiêm bổ sung mũi thứ 3 để tăng cường phản ứng miễn dịch đang được nhiều quốc gia tiến hành.

Những ai được tiêm mũi bổ sung và nên tiêm bổ sung vắc xin nào?  

Theo Hãng tin CNN, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ và Cục Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ khuyến cáo tất cả công dân từ 18 tuổi trở lên đã được tiêm đầy đủ nên cân nhắc tiêm mũi bổ sung.

Cụ thể, đối với các loại vắc xin mRNA như Moderna và Pfizer, đối tượng được tiêm mũi bổ sung là tất cả các công dân đủ 18 tuổi trở lên. Liều thứ ba tiêm sau liều hai ít nhất 6 tháng.

Trong khi đó, đối với vắc xin của Johnson & Johnson (liệu trình một liều), Hoa Kỳ khuyến cáo tiêm mũi tăng cường ít nhất 2 tháng sau khi tiêm liều đầu tiên. 

Công dân trên 18 tuổi được khuyên nên tiên mũi bổ sung. Ảnh minh họa: Getty Immages

Theo CNN, hiện tại, việc tiêm kết hợp giữa các loại vắc xin vẫn đang được áp dụng, vì thế việc tiêm bổ sung một loại vắc xin khác với vắc xin đã được tiêm trước đó sẽ rất dễ dàng. Theo các cơ quan này, những người đã tiêm đủ hai liều vắc xin Pfizer có thể lựa chọn tiêm bổ sung bằng vắc xin cùng loại hoặc tiêm bổ sung bằng 1/2 liều Moderna hoặc có thể chọn tiêm mũi tăng cường bằng vắc xin của Johnson & Johnson.

Đối với những người đã tiêm các loại vắc xin khác cũng được khuyến cáo tiêm bổ sung như đối với vắc xin Pfizer. Ngoài ra, những người đã tiêm những loại vắc xin chưa được phép ở Hoa Kỳ có thể tiêm liều tăng cường bằng vắc xin Pfizer.

Kết quả nghiên cứu mới đây cho thấy, khả năng miễn dịch của những người đã được tiêm bổ sung một trong ba loại vắc xin tăng cường kể trên đã tăng lên đến mức khi họ được tiêm mũi 2. Đối với vắc xin Johnson & Johnson, liều tăng cường làm cho khả năng miễn dịch của cơ thể mạnh hơn so với sau liều đầu tiên.

Các dữ liệu trình lên các cố vấn vắc xin của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ cũng chỉ ra, mũi tiêm nhắc lại của Moderna và Pfizer đều an toàn, không gây ra tác dụng phụ đáng lo ngại và đều làm tăng khả năng miễn dịch ở tất cả các lứa tuổi được tiêm.

Trong các loại vắc xin được phê chuẩn sử dụng để tiêm tăng cường, vắc xin Moderna gây ra nhiều phản ứng tức thì hơn so với 2 loại vắc xin còn lại. Phản ứng vẫn là các phản ứng thường gặp như ở mũi 1 và mũi 2 là đau cánh tay, mệt mỏi và đau đầu. Các bác sĩ cho rằng, nguyên nhân có thể là do liều lượng của 1/2 liều Moderna (50 microgam) nhiều hơn 1 liều Pfizer đầy đủ (30 microgam).

Nói về tác dụng bảo vệ của mũi bổ sung, các bác sĩ cho biết, cũng như mũi thứ 2, khả năng miễn dịch của cơ thể sẽ đạt mức cao nhất 2 tuần sau khi tiêm. Cũng chính vì thế, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến nghị việc tiêm mũi tăng cường càng sớm càng tốt.

Có tiêm mũi bổ sung cho đối tượng trẻ em và thiếu niên?

Người cao tuổi, đặc biệt là những người trên 65 tuổi, và những người có bệnh lý nền là những người sẽ chịu rủi ro lớn nhất khi hệ miễn dịch của họ bị suy giảm. Đây cũng là lý do mà Hoa Kỳ ưu tiên việc tiêm mũi bổ sung cho nhóm tuổi này và những người có bệnh lý nền, kể cả những người ở lứa tuổi thấp hơn.

Theo báo cáo của các công ty sản xuất vắc xin, cho tới nay chưa có bằng chứng nào cho thấy những người dưới 18 tuổi đã được tiêm chủng đầy đủ bị suy giảm khả năng miễn dịch hoặc bị nhiễm trùng đột phát. Nhìn chung, những người ở nhóm tuổi trẻ ít có nguy cơ diễn biến nặng và cũng ít có khả năng bị nhiễm trùng đột phá.

Tháng 5 vừa qua, vắc xin Pfizer đã được cấp phép sử dụng cho trẻ em dưới 12 tuổi. Điều này có nghĩa, tới đây, một số trẻ em sẽ đến mốc tiêm mũi bổ sung. Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ và Cục Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ cho biết sẽ chưa áp dụng tiêm mũi bổ sung cho nhóm tuổi dưới 18 tuổi. Hiện tại, Hoa Kỳ sẽ ưu tiên vắc xin cho chiến dịch tiêm mũi tăng cường và hoàn thành mũi tiêm cho đối tượng người trưởng thành và quan trọng nhất là bao phủ mũi 1 cho hàng triệu người lớn và trẻ em chưa được tiêm vắc xin.

Khi nào được coi là tiêm đầy đủ?

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ định nghĩa người được tiêm chủng đầy đủ là người đã hoàn thành mũi 2 vắc xin Pfizer / BioNTech ít nhất 2 tuần và mũi 1 cách mũi 2 ít nhất ba tuần; người đã được tiêm hai liều Moderna và 2 liều cách nhau 4 tuần; người đã được tiêm một liều Johnson & Johnson.

Bà Michelle Lujan Grisham, Thống đốc tiểu bang New Mexico và ông Ned Lamont, Thống đôc tiểu bang Connecticut lại cho rằng sẽ không công nhận tiêm đủ vắc xin đối với những người chưa được tiêm mũi bổ sung. Tuy nhiên, đây chỉ là những ý kiến thiểu số. Đến nay, những người đáp ứng đủ những tiêu chí của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ vẫn sẽ được công nhận là đã tiêm đủ vắc xin.

Liều bổ sung có thể bảo vệ trọn đời?

Theo hãng tin CNN, hiện còn quá sớm để đưa ra câu trả lời cho câu hỏi này. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng không bỏ qua khả năng con người có thể đạt được miễn dịch suốt đời sau khi tiêm mũi tăng cường cũng giống như các loại vắc xin khác như vắc xin phối hợp sởi-quai bị-rubella MRR.

Các bác sĩ đánh giá rằng việc tiêm vắc xin ngay từ khi dịch bùng phát là một hướng đi đúng đắn nhằm ngăn chặn dịch bệnh. Tuy nhiên, họ cũng hy vọng việc tiêm bổ sung liều thứ 3 ít nhất 6 tháng sau khi hoàn thành mũi 2 sẽ giúp tăng cường một cách đáng kể khả năng miễn dịch cho con người.

Hãng thông tấn này cũng nhận định rằng vẫn còn quá sớm để biết khả năng miễn dịch của con người có suy giảm sau vài tháng hay vài năm và cũng chưa thể biết được liệu còn có biến thế nào mới xuất hiện và tránh chiếc “khiên” bảo vệ của vắc xin đã được tiêm hay không. Cũng như các loại vắc xin ngừa cúm mùa, công thức vắc xin có thể sẽ còn phải được điều chỉnh để đạt được hiệu quả bảo vệ cao hơn trước các loại virus biến đổi. 

TRẦN HOÀI