Theo các chuyên gia về khí tượng-thủy văn, trong năm 2016, El Nino sẽ còn tiếp tục kéo dài hết mùa hè và gây ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan. Xung quanh vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Lê Thanh Hải, Phó tổng giám đốc Trung tâm Khí tượng-Thủy văn Quốc gia và thông tin để bạn đọc rõ.

Phóng viên (PV): Năm 2015 và những ngày đầu năm 2016, hiện tượng thời tiết bất thường như: Mưa, bão, dông lốc, rét đậm, rét hại, mưa tuyết… liên tục xảy ra, vậy theo ông có phải là do ảnh hưởng của El Nino? Liệu El Nino sẽ kéo dài đến bao giờ và những ảnh hưởng của nó?

Ông Lê Thanh Hải: Đây là lần El Nino kỷ lục vì nó xuất phát từ cuối năm 2014, kéo dài suốt năm 2015 và có khả năng còn tiếp tục. Mặc dù nó đã qua ngưỡng đỉnh, nhưng còn có khả năng kéo dài, ít nhất là đến hết mùa xuân 2016. Sau đó El Nino có khả năng giảm về cường độ. Như vậy, El Nino được dự báo là sẽ tiếp tục và còn kéo dài đến hết mùa hè năm nay. El Nino đồng nghĩa với nhiệt độ cao, nhiều nắng nóng và ít mưa so với trung bình năm. Nhưng El Nino không có nghĩa là không có những đột biến, mà đột biến dễ thấy nhất là trận mưa lịch sử ở Quảng Ninh vào cuối tháng 7 đầu tháng 8-2015.

Đợt lạnh vừa qua cũng nằm trong bối cảnh của hiện tượng El Nino kết hợp với biến đổi khí hậu, gia tăng sự cực đoan, đó là nóng càng nóng hơn, lạnh càng lạnh hơn, mưa cục bộ cũng nhiều hơn, hạn hán cục bộ cũng lớn hơn.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 50, Bộ CHQS TP Hải Phòng giúp dân ngăn nước biển dâng tại Đồ Sơn, TP Hải Phòng.  Ảnh: VŨ QUANG THÁI. 

PV: Ông có thể đưa ra nhận định cụ thể về xu thế diễn biến khí tượng-thủy văn năm 2016?

Ông Lê Thanh Hải: Trong năm 2016, các hiện tượng thời tiết cực đoan vẫn đang chờ đón chúng ta như: Mùa mưa sẽ đến muộn hơn, rất nhiều thiên tai có tính chất cục bộ như dông, tố lốc,… Với những ảnh hưởng của El Nino, các chỉ số dự báo cho thấy số lượng bão, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông và trực tiếp ảnh hưởng đến Việt Nam là điều tất nhiên.

Đến thời điểm này, chúng tôi dự báo nửa đầu năm 2016, các cơn bão có cường độ mạnh, đường đi phức tạp nay sẽ ít hơn cùng kỳ năm 2015. Về nửa cuối mùa hè, khi El Nino kết thúc, chuyển sang trung tính, khả năng sẽ có nhiều bão hơn. Mùa hè năm nay được dự báo là nắng nóng xuất hiện sớm hơn so với trung bình. Trước hết, nắng nóng sẽ xuất hiện ở các tỉnh phía Tây Bắc Bộ, sau đó đến các tỉnh Trung Bộ và Tây Nguyên.

Về tình hình mưa, năm 2016 khả năng mưa nhiều hơn, nhất là 6 tháng đầu năm. Mưa trái mùa có thể xuất hiện ở mùa đông xuân, đặc biệt là mùa xuân ở Bắc Bộ cần phải đề phòng dông, lốc, mưa đá và các hiện tượng thời tiết nguy hiểm. Tuy nhiên, các tỉnh Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ và Tây Nguyên trong 6 tháng đầu năm cần lưu ý tình trạng khô hạn. Rất có thể hạn hán sẽ tiếp tục gay gắt tập trung ở các tỉnh Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ vào 6 tháng đầu năm. Hiện tượng nắng nóng vào thời điểm này sẽ khốc liệt, không kém gì năm 2015, do El Nino vẫn còn phát huy tác dụng.

Nhìn chung, năm 2016, các tỉnh cần lưu ý tình trạng hạn hán, nhất là Tây Nguyên năm nay cũng sẽ gia tăng hạn hán nhiều hơn so với năm 2015. Với những phân tích như trên, theo dự báo, năm nay tình trạng khô hạn tiếp tục căng thẳng. Mưa trái mùa có khả năng xuất hiện trong những tháng mùa đông xuân ở các tỉnh Bắc Bộ. Nếu điều này xảy ra thì đây sẽ là năm thứ ba liên tiếp xuất hiện hiện tượng này.

PV: Ông có khuyến cáo gì với bà con các địa phương khi hiện tượng thời tiết xấu xuất hiện?

Ông Lê Thanh Hải: Chúng tôi đã theo dõi chặt chẽ tình hình, diễn biến của thời tiết. Ngay từ cuối tháng 10-2015, Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các cơ quan chỉ đạo phòng, chống thiên tai đã đưa ra những cảnh báo tương đối sớm về tình hình xâm nhập mặn, hạn hán, về sự thiếu nước ở các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên và Nam Bộ. Trong bối cảnh như vậy, việc tiết kiệm nước ngọt và ưu tiên nước ngọt phục vụ cho đời sống là quan trọng. Sau đó, việc sản xuất phải được triển khai theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, để bảo đảm nước cho đồng ruộng. Đồng thời, người dân phải sử dụng nước thật khoa học, tiết kiệm để có thể còn đủ lượng nước tưới cho vụ đông xuân 2016.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

THỤY ANH (thực hiện)