Đây là tài liệu thuộc hợp phần của Bộ tài liệu “Hỗ trợ phục hồi chức năng cho trẻ em tự kỷ tại Việt Nam” thuộc Dự án “Nâng cao nhận thức về tự kỷ ở trẻ em Việt Nam” do Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam phối hợp với các đơn vị thực hiện trong 5 năm.

Ảnh minh họa: Dạy trẻ cách xếp hình rèn kỹ năng. Ảnh: TTXVN

Cuốn tài liệu Hướng dẫn “Chơi cùng con” được biên soạn nhằm cung cấp các thông tin về tự kỷ và kỹ năng chơi, hướng dẫn cha mẹ phát triển kỹ năng chơi của con qua các giai đoạn như cảm giác - vận động, chơi khám phá - điều khiển, chơi chức năng, chơi hợp tác… Toàn bộ cuốn tài liệu được thể hiện phần lớn bằng tranh vẽ cùng các từ khóa cốt lõi đi kèm giúp cha mẹ dễ đọc, dễ hiểu và tiếp cận đúng cách để có thể hướng dẫn con chơi vui vẻ, giúp con được can thiệp ngay tại gia đình.

Cấu trúc của tài liệu được trình bày theo nguyên tắc từ hiểu đúng cho đến can thiệp đúng, từ dễ cho đến khó. Vì vậy nhóm tác giải khuyến khích cha mẹ nên đọc từ những trang đầu để có hiểu biết đúng và tốt nhất về tự kỷ và kỹ năng chơi, sau đó mới xem xét, học tập và làm theo các nội dung can thiệp được giới thiệu. Tuy nhiên, với cha mẹ đã có hiểu biết sâu sắc về vấn đề của con, có thể tiếp cận từ các can thiệp dựa trên chơi (từ trang 16) và lựa chọn nội dung mà cha mẹ muốn chơi cùng con để bắt đầu. 

Rối loạn phổ tự kỷ (gọi tắt là tự kỷ) là một dạng rối loạn phát triển thần kinh, khởi phát vào giai đoạn phát triển đầu đời và được đặc trưng bởi hai nhóm suy yếu chính là khó khăn, hạn chế trong tương tác, giao tiếp, chia sẻ mang tính xã hội; các hành vi, sở thích hạn hẹp và định hình lặp lại. Tự kỷ có thể đi kèm với các dạng rối loạn khác như: Rối loạn phát triển trí tuệ, rối loạn cảm giác… Do đó, trẻ gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày và các hoạt động chức năng khác như vui chơi, học tập… Để có thể cung cấp sự chăm sóc và giáo dục tốt nhất đến sự phát triển của trẻ tự kỷ, bên cạnh việc chuẩn bị tối đa các nguồn lực như chăm sóc và tài chính, sự quan tâm và dạy dỗ của cha mẹ là điều kiện không thể thiếu.

Tự kỷ là một trong những dạng rối loạn phức tạp, chưa xác định được nguyên nhân cụ thể, nên không dễ để quá trình tác động hay can thiệp có thể dẫn đến sự thay đổi tích cực. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và can thiệp đúng hướng, đúng cách, trẻ tự kỷ vẫn có thể phát triển và rút ngắn khoảng cách so với những trẻ cùng trang lứa khác. Trong can thiệp trẻ tự kỷ, phương pháp can thiệp dựa trên chơi là một trong những cách thức tốt nhất để tiếp cận và hòa mình vào “thế giới” của trẻ.

BĂNG CHÂU