Chiếc kẻng bằng vỏ quả bom treo trước Miếu thờ 10 nữ liệt sĩ dân quân Lam Hạ. Ảnh: MINH ANH
Trong trận chiến đấu hôm đó, 6 nữ chiến sĩ dân quân Lam Hạ đã anh dũng hy sinh khi đối đầu với những máy bay tối tân của Mỹ, gánh chịu những đợt "mưa bom" của kẻ thù xâm lược. Và cũng chính tại vị trí xây dựng Miếu thờ 10 nữ liệt sĩ dân quân Lam Hạ hiện nay, trước đây là trận địa của Khẩu đội 1 (pháo 37mm), các dân quân Lam Hạ đã ngoan cường chiến đấu, nhiều người anh dũng hy sinh.
Sau nửa thế kỷ đằng đẵng, vỏ của một quả bom vẫn được giữ nguyên vẹn, dùng làm tín hiệu âm thanh, phục vụ hoạt động tâm linh cho người dân cùng khách thập phương đến thăm viếng, dâng hương tại Miếu thờ 10 nữ liệt sĩ dân quân.
Theo ông Bùi Văn Tuấn, Bí thư Đảng ủy phường Lam Hạ, chiếc kẻng bằng vỏ quả bom là biểu trưng sinh động, đanh thép cho chiến thắng của quân và dân nơi đây trong cuộc đối đầu với kẻ xâm lược hùng mạnh bậc nhất thế giới. Bởi lẽ, dù sức hủy diệt của bom đạn ghê gớm đến đâu cũng không thể khuất phục ý chí chiến đấu và quyết tâm chiến thắng của quân, dân ta.
Lịch sử Đảng bộ Lam Hạ (1930-2010) ghi lại: Từ năm 1965 đến 1972, đế quốc Mỹ đã ném xuống vùng đất "tam giác lửa" không biết bao nhiêu tấn bom, đạn. Những quả bom không nổ được tháo ngòi, lấy thuốc nổ, rồi dùng vỏ bom làm kẻng, phục vụ báo động phòng không, hiệu lệnh công tác, sản xuất, hội họp... Trong những ngày đầu chống chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ, những tiếng kẻng từ vỏ bom đã vang lên khắp đầu thôn cuối xóm ở Lam Hạ, báo tin máy bay địch kéo đến; tiếng kẻng gọi mọi người nhanh ra trận địa, vào vị trí chiến đấu, sửa sang công sự, trận địa; tiếng kẻng gọi bà con ra đồng sản xuất, đến các lớp học văn hóa vào buổi tối, giục lũ trẻ đến trường...
Trước lúc về với Đất Mẹ, các nữ dân quân Lam Hạ đã không biết bao nhiêu lần được nghe tiếng kẻng vang lên như thế... Nhớ về những kỷ niệm, mỗi lần trở lại thăm viếng, dâng hương tại Miếu thờ 10 nữ liệt sĩ dân quân Lam Hạ, các đồng đội cũ thường đánh lên những tiếng kẻng thân thuộc một thời. Đồng đội đang sống tin rằng, tiếng kẻng sẽ đánh thức tâm linh, kết nối âm-dương, để người còn sống và người đã khuất được gặp gỡ, đoàn tụ, hàn huyên như một thuở "kề vai sát cánh" bên chiến hào, trên mâm pháo.
Và sáng mùa thu nay, tiếng kẻng phát ra từ vỏ quả bom lại vang lên giữa khung cảnh thanh bình nơi quê nhà. Các cháu học sinh Trường THCS Lam Hạ quây quần bên chiếc kẻng, háo hức nghe kể về những chiến công kỳ diệu của các nữ dân quân quả cảm của một thời đã xa...
NGÔ THANH