Cứ vào dịp tháng 7 hằng năm, các cựu chiến binh (CCB) Trung đoàn 64, Sư đoàn 320B (nay là Trung đoàn 64, Sư đoàn 390, Quân đoàn 1) ở mọi miền Tổ quốc lại hành quân về Quảng Trị tổ chức các hoạt động tri ân, tưởng nhớ đồng đội đã hy sinh trên vùng "đất lửa".
Năm nay, từ ngày 30-6 đến 3-7, các CCB Trung đoàn 64 lại về chiến trường xưa và tổ chức chương trình giao lưu văn nghệ tri ân các liệt sĩ và người có công trên địa bàn tại Nhà bia tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ Trung đoàn 64 ở thôn Phương Lang, xã Hải Ba, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị. Điều khiến chúng tôi rất ấn tượng và bất ngờ, đó là các CCB và người dân địa phương đều thuộc và cùng nhau hát vang bài hát “Cho ta về Quảng Trị” do nhạc sĩ Nguyễn Văn Bằng, Hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, nguyên chiến sĩ Đại đội 11, Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 64 sáng tác.
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Bằng (bên phải) thắp hương tưởng nhớ các liệt sĩ tại Nghĩa trang Liệt sĩ xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.
Bài hát với giai điệu trang trọng, tự hào đưa mọi người trở về quá khứ hào hùng của trung đoàn với nhiều địa danh, trận đánh đã trở thành huyền thoại. Bài hát còn thể hiện quyết tâm vượt qua khó khăn giành chiến thắng vẻ vang của cán bộ, chiến sĩ: “Quân về như thác lũ/ Ngăn quân giặc giày xéo quê ta…”
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Bằng sinh năm 1954; từ năm 1972 đến 1973 là chiến sĩ Trung đoàn 64, cùng đồng đội chiến đấu kiên cường, đánh địch ở chiến trường Quảng Trị. Vinh dự tự hào là chiến sĩ Thành cổ bước ra từ bom đạn thảm khốc của chiến tranh, với kiến thức âm nhạc tự học, tự nghiên cứu, ông luôn đau đáu làm gì để có những tác phẩm âm nhạc tri ân đồng đội đã nằm lại ở vùng "đất lửa". Máu xương của họ đã hòa vào Đất Mẹ cho cây đời thêm xanh. Vào tháng 6-2015, trước buổi lễ khánh thành Nhà bia tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ Trung đoàn 64, nhạc sĩ Nguyễn Văn Bằng đã hình dung lại những trận chiến đấu mà mình và đồng đội tham gia tại Quảng Trị. Cảm xúc ùa về để rồi dựa theo ý thơ của Vũ Đức Thế, những nốt nhạc bật ra hùng dũng, mạnh mẽ như nhịp bước quân đi hôm nào. Từ đó, bài hát “Cho ta về Quảng Trị” được các CCB Trung đoàn 64 hào hứng đón nhận. Trở về chiến trường xưa, các chiến sĩ Thành cổ say sưa hát. Họ hát để tưởng nhớ, tri ân đồng đội đã anh dũng hy sinh trong chiến dịch bảo vệ vùng giải phóng, thị xã và Thành cổ Quảng Trị, góp phần làm nên thắng lợi vẻ vang trên chiến trường, để ngày 27-1-1973, “Hiệp định về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam” được ký kết tại Pa-ri.
Bài và ảnh: LÊ NGỌC SƠN