Chuyện về bài thơ “Viết sau trận đánh”
Từng là một trong những thế hệ cộng tác viên đầu tiên của Báo Quân đội nhân dân nên CCB Trần Quý An luôn tỏ ra thân tình, cởi mở, thậm chí “xuề xòa” với chúng tôi-những phóng viên trẻ của Báo Quân đội nhân dân.
Năm 1965, khi đang là học sinh Trường cấp 3 Phù Cừ, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên), Trần Quý An viết đơn tình nguyện nhập ngũ và được biên chế vào Tiểu đoàn 26 (Bộ Tham mưu, Tổng cục Hậu cần). Bấy giờ, đế quốc Mỹ ồ ạt đưa quân vào miền Nam, âm mưu bình định miền Nam Việt Nam. Đáp ứng yêu cầu chi viện bộ đội chủ lực cho chiến trường miền Nam, các đơn vị thuộc Sư đoàn 324 tiến vào mở Mặt trận Bắc Quảng Trị-Đường 9 (B5). Lúc này, Trần Quý An trong đội hình của Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 2, Sư đoàn 324, Quân khu 4.
Nhớ đến những trận đánh đầu tiên khi mở mặt trận mới, CCB Trần Quý An phấn khởi hẳn lên, bởi đó là ký ức không thể nào quên. Theo lời ông, đơn vị hoạt động tác chiến ở khu vực giáp ranh giữa đồng bằng và miền núi tỉnh Quảng Trị, làm nhiệm vụ chiến đấu, giữ chân địch ở Tân Lâm, đánh cứ điểm Đầu Mầu. Trong những năm tháng chiến đấu ác liệt ấy, ông đã sáng tác bài thơ với tựa đề “Viết sau trận đánh” và được đăng trên Báo Quân đội nhân dân. Bài thơ có đoạn: Đội hình tiến công ào ạt gió trời/ Chật chội không gian tầng tầng tiếng nổ/ Nối khoảng cách hai đầu nỗi nhớ/ Bằng xác thù vụn nát dưới chân…
CCB Trần Quý An (ngoài cùng, bên phải) trao xe lăn tặng CCB huyện Mộc Châu (tỉnh Sơn La). Ảnh do nhân vật cung cấp.
Trong cuộc đời binh nghiệp, ông từng tham gia nhiều chiến dịch quan trọng như: Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân (1968), Chiến dịch Quảng Trị (1972)… lập nhiều thành tích, được tặng thưởng 6 huân chương các loại, nhiều năm là chiến sĩ thi đua.Nhớ về thời kỳ chiến đấu ác liệt, ông An chia sẻ: "Những năm tháng “một mất một còn”, tôi và đồng đội luôn phải đối mặt với gian khổ, hy sinh, thế nhưng, vượt lên tất cả là tình đồng chí, đồng đội, sẻ chia niềm vui, nỗi buồn… May mắn được trở về, bởi thế, tôi còn sống ngày nào, còn lo cho đồng chí, đồng đội của mình ngày đó".
Vững lòng thiện nguyện
Một lần, đến thăm gia đình CCB Nguyễn Thanh Lâm, nạn nhân chất độc da cam ở thị trấn Mộc Châu (huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La), ông An thấy kinh tế gia đình đồng đội cũ quá khó khăn. Đặc biệt, hình ảnh người con gái của ông Lâm nằm trên giường, không tay, không chân, nhưng gương mặt tươi tắn đã tác động mạnh đến ông. Từ đó, ông đi đầu trong việc quyên góp, đồng thời cùng các hội viên hội CCB kiên trì đi “gõ cửa từng nhà”, phối hợp với nhiều cơ quan, doanh nghiệp vận động quyên góp, giúp đỡ đồng đội của mình. Nói về những việc làm của chồng, bà Trần Thị Lữ, vợ ông An, trải lòng: "Thấy ông ấy tâm huyết làm việc nghĩa nên gia đình hết lòng ủng hộ".
Được sự ủng hộ của gia đình, ông tổ chức nhiều hoạt động tình nghĩa, trao sổ tiết kiệm, xe lăn… tặng các CCB có hoàn cảnh khó khăn, con em CCB, nạn nhân chất độc da cam ở các tỉnh, thành phố: Sơn La, Lai Châu, Hưng Yên, Hà Nội, Tuyên Quang…; xóa nhà tạm cho CCB ở Sơn La, với tổng số tiền lên đến hàng trăm triệu đồng. Chẳng hạn, tháng 5-2014, ông cùng một số đồng đội phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ nhân đạo Tây Trường Sơn về huyện Mộc Châu trao xe lăn tặng 4 CCB; trao 30 suất học bổng (500.000 đồng/suất) tặng con em CCB nghèo; trao 20 suất quà và tiền mặt tặng các cháu bị nhiễm chất độc da cam. Tiếp đó, ông cùng những đồng đội phối hợp với Hội CCB phường Yên Phụ (quận Tây Hồ, TP Hà Nội), Công ty TNHH Nhật Minh trao học bổng "Vượt khó học giỏi" tặng cháu Lê Thùy Trang và Nguyễn Xuân Đạt, là cháu của liệt sĩ. Tháng 4-2016, ông cùng vợ đến mảnh đất Lũng Cú (Hà Giang) trao nhiều suất quà là tiền mặt, đồ dùng học tập, quần áo tặng con em CCB có hoàn cảnh khó khăn...
Bên cạnh đó, với công tác hội, ông là người năng nổ, nhiệt tình, thường xuyên thăm hỏi, động viên, giúp đỡ hội viên vượt khó vươn lên. Nhờ sự vận động của ông, năm 2015, Hội CCB phường Yên Phụ đã quyên góp được 20 triệu đồng để thăm hỏi, tặng quà các hội viên khó khăn. 5 năm vừa qua, hội vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội kết hợp với vốn nội bộ huy động được để hỗ trợ 2,5 tỷ đồng cho các hội viên làm kinh tế. Năm 2015, Hội CCB phường Yên Phụ được Trung ương Hội CCB Việt Nam tặng Bằng khen. Khi chúng tôi hỏi những khen thưởng mà riêng ông được nhận, CCB Trần Quý An chia sẻ: "Những lá thư cảm ơn của đồng đội mới là phần thưởng, món quà quý giá nhất, tiếp thêm sức mạnh và quyết tâm giúp tôi thực hiện tâm nguyện của mình với đồng chí, đồng đội".
Nghe câu khẳng định đó của ông, chúng tôi tin tưởng rằng, những chuyến đi thiện nguyện, "Đền ơn đáp nghĩa" của ông và những hội viên Hội CCB phường Yên Phụ sẽ còn được nối dài...
THU THỦY