Trước đây, vào thời kỳ đánh phá ác liệt nhất của Mỹ, trong Chiến tranh phá hoại lần thứ nhất, lực lượng của sư đoàn phòng không Hà Nội có khi lên tới 14 trung đoàn, gồm cả tên lửa và cao xạ, nay rút đi nhiều, phương án, cách đánh, tổ chức chỉ huy, phân công hỏa lực, giao nhiệm vụ cũng phải thay đổi, nhưng phải bảo đảm chặt chẽ. Theo đó, Đoàn Cổ Loa (Trung đoàn 261) cùng Trung đoàn 220 phụ trách phía hữu ngạn sông Hồng, Đoàn Cờ Đỏ (Trung đoàn 257) và Trung đoàn 212 bên tả ngạn. Cả hai cánh đều hiệp đồng với không quân theo thời gian và khu vực đã xác định.

Hôm ấy, ngày “N” tháng 5-1972, báo động liên tục. Máy bay địch lởn vởn mãi ngoài vòng hỏa lực, hòng tạo thế bất ngờ… Cuối cùng có mấy tốp A4 của hải quân địch cắt vòng lao vào khu vực đông nam Hà Nội-phà Khuyến Lương. Các tiểu đoàn hỏa lực tên lửa đều bắt được mục tiêu, nhưng lại nằm ngoài khu vực được phân công, nên các trung đoàn trưởng còn đang phân vân xin ý kiến cấp trên. Gấp quá rồi! Tư lệnh A41 (A41 là mật danh của Sư đoàn trưởng Trần Quang Hùng) vội giật lấy tổ hợp từ tay trực ban tác chiến, trực tiếp lệnh cho Trung đoàn trưởng Trần Hữu Tạo. Trực ban tác chiến Đinh Văn Bao hoảng hốt vội báo cáo với Tư lệnh là máy đang liên lạc bằng tiếp sức chứ không phải hữu tuyến, đồng thời anh biết tư lệnh hay nói toạc ra, không quen dùng mật mã.

Chững lại một chút để tìm mật ngữ rồi Tư lệnh dõng dạc: “Anh Tạo đâu? Tôi A41 ra lệnh! Lật cánh đánh về phía ông Thừa Giao!”. Cả sở chỉ huy sư đoàn như lặng đi, không hiểu ý tứ Tư lệnh thế nào. Tiếng Trung đoàn trưởng Tạo qua máy trực ban xem chừng hốt hoảng, hỏi lại: “Lật cánh đánh về phía ông Thừa Giao là sao hở anh?”.

“Chuyển hỏa lực về phương vị từ 1050 đến 1700!”, Trưởng ban tác chiến tên lửa nhanh nhạy hiểu ý Tư lệnh nói tiếng lóng, không có trong quy ước trước, bổ sung vào mệnh lệnh; sau đó, kịp thời lý giải cho anh em kíp trực sở chỉ huy rõ: “Từ "lật cánh" vốn là của bộ đội cao xạ, chỉ việc chuyển hỏa lực, còn "phía ông Thừa Giao" là phía Hải Dương, vì lúc này, đồng chí Thừa Giao đang là Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Hải Dương (phía đó so với sở chỉ huy đơn vị nhận lệnh ở vào khoảng phương vị 1050 đến 1700)”. Do thực hiện mệnh lệnh kịp thời, trận đánh đạt hiệu suất chiến đấu cao... Còn anh em sở chỉ huy sư đoàn bữa ấy được trận cười vui vì đồng chí Tư lệnh nhanh trí, dịch mật mã “vo” thế này thì các chuyên gia thuộc Cục Thám mã tình báo Không lực Hoa Kỳ cũng đến nát óc không giải mã nổi khẩu lệnh có một không hai này.

NGUYỄN THÀNH HỮU