Đại tá Cha-lơn Vông-vi-xay (trái) và đồng chí Phan Thanh Minh năm 2015.
Ngày ấy, cách đây 25 năm, Trung úy Cha-lơn là trưởng đại diện về chính trị của Kho Quân sự Bộ Quốc phòng Lào tại TP Đà Nẵng. Đây là kho trung chuyển hàng viện trợ của các nước XHCN giúp nước bạn Lào. 10 năm ở đây, ông đã có mối quan hệ thân thiết với những người bạn Việt Nam, trong đó có Thượng tá Phan Thanh Minh (lúc ấy là chuẩn úy) công tác ở Ban Kinh tế, Tỉnh đội Quảng Nam-Đà Nẵng. Những lần giao lưu, trao đổi công tác giữa hai đơn vị đã gắn kết họ bằng tình bạn, tình anh em chân tình. Khi anh Minh cưới vợ, các bạn Lào cùng đi dự và lại đến chia vui khi cháu Phú-con trai đầu của anh Minh đầy tháng. Nhiều cái Tết Nguyên đán, Trung úy Cha-lơn thường về tham dự bữa cơm cuối năm hoặc hòa chung niềm vui mừng năm mới với các thành viên gia đình anh Minh. Ngược lại, tháng Tư hằng năm, vào dịp Tết Bun-pi-may, anh Minh lại cùng các cán bộ của tỉnh đến thăm, chúc Tết, cùng nhảy lăm-vông rộn ràng với các bạn Lào. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ ở Việt Nam, Trung úy Cha-lơn về nước. Do không có phương tiện liên lạc như bây giờ, tình bạn giữa hai người cách trở và mất tin nhau trong suốt một phần tư thế kỷ.
Năm 2014, khi nhận cương vị Giám đốc Công ty TNHH MTV Hữu Nghị Nam Lào, anh Minh quyết tâm đi tìm người bạn năm xưa. Khi ấy, công ty phối hợp công tác chủ yếu với 4 tỉnh Nam Lào, mà Đại tá Cha-lơn ở Sư đoàn 4, sau đó về tỉnh Xa-vẳn-na-khệt (Trung Lào) nên việc kiếm tìm gặp nhiều khó khăn. Anh Minh phải liên hệ với cơ quan Bộ Quốc phòng Lào nhờ hỏi giúp...
Cuộc gặp lại đầu tiên rất cảm động. Không hề báo trước, khi Đại tá Cha-lơn từ nơi làm việc đi ra, liền bắt gặp Thượng tá Phan Thanh Minh từ ngoài vào. Cả hai sững lại và sau đó nhanh chóng ôm chầm lấy nhau. Mái tóc đã hoa râm, nhưng ký ức tươi đẹp những ngày ở Đà Nẵng thì vẫn còn nguyên vẹn. Qua Đại tá Cha-lơn, Thượng tá Phan Thanh Minh đã gặp thêm những người bạn Lào khác ở Kho Quân sự ngày ấy. Từ sau lần gặp đầu tiên năm 2015, bây giờ mỗi khi đi công tác ở Viêng Chăn, Thượng tá Phan Thanh Minh vẫn dành thời gian đến thăm những người bạn Lào của mình.
Đại tá Cha-lơn nói rằng, Việt Nam không chỉ sát cánh với Lào trong chiến tranh, mà ngày nay tiếp tục giúp đỡ nhân dân Lào phát triển đất nước. Sâu nặng với Việt Nam, ông đã động viên người con trai của mình theo học Học viện Hậu cần ở thủ đô Hà Nội. Ông cũng đã nghe về "tiếng thơm" của Công ty TNHH MTV Nam Lào và hy vọng giữa tỉnh Xa-vẳn-na-khệt và công ty sẽ có sự phối hợp cùng nhau phát triển. Về phần mình, ông sẽ tạo điều kiện tốt nhất để những ý tưởng hợp tác thành hiện thực. Ông nói:
- Sau một phần tư thế kỷ, mọi thứ có thể khác đi, nhưng tình cảm giữa tôi và các bạn Việt Nam thì vẫn vẹn nguyên, tươi mới. Chính những người bạn thủy chung như Thượng tá Phan Thanh Minh càng làm tôi thêm yêu mến Việt Nam. Tôi vẫn hằng mong sẽ có dịp được về thăm lại Đà Nẵng-mảnh đất quê hương thứ hai gần gũi, ấm nồng của tôi.
Bài và ảnh: HỒNG VÂN