Chú trọng công tác giáo dục lịch sử, truyền thống cho thế hệ trẻ

Theo Quyết định 414/QĐ-CT ngày 22-4-2005 của Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, “Bảo tàng LSQS Việt Nam là một thiết chế văn hóa trong quân đội, trực thuộc Tổng cục Chính trị, có chức năng: Bảo quản và trưng bày các sưu tập về LSQS Việt Nam nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hóa của cán bộ, chiến sĩ trong quân đội và nhân dân nhằm tuyên truyền, giáo dục di sản văn hóa quân sự Việt Nam và truyền thống tốt đẹp của LLVT nhân dân”. Cũng theo quyết định này, bảo tàng có 13 nhiệm vụ, trong đó nhiệm vụ tuyên truyền, giáo dục truyền thống lịch sử cho các thế hệ, trong đó có thế hệ trẻ.

Chủ tịch Hồ Chí Minh khi duyệt hệ thống trưng bày của bảo tàng trước khi khai mạc mở cửa phục vụ khách tham quan ngày 12-12-1959 đã nói: “Bảo tàng Quân đội (nay là Bảo tàng LSQS Việt Nam) là một “cuốn sử sống” có tác dụng rất to lớn đến việc giáo dục truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta cho người Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ”.

Học sinh Thủ đô đến tham quan, tìm hiểu truyền thống tại Bảo tàng LSQS Việt Nam. Ảnh: HẰNG PHƯƠNG. 

Một là, thường xuyên đổi mới trưng bày bảo tàng. Trưng bày là cầu nối giữa bảo tàng với công chúng. Để công chúng, nhất là thế hệ trẻ đến với bảo tàng và cũng để thực hiện tốt chức năng giáo dục của bảo tàng, khâu trưng bày có vai trò rất quan trọng. Đến nay, hệ thống trưng bày của Bảo tàng LSQS Việt Nam đã hoàn chỉnh, phản ánh một cách khái quát toàn bộ lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Điều này góp phần không nhỏ vào việc tuyên truyền, giáo dục truyền thống lịch sử cho các tầng lớp nhân dân nói chung, LLVT và thế hệ trẻ nói riêng.

Hai là, tổ chức hướng dẫn tham quan bảo tàng. Đối với học sinh, sinh viên, học viên, chiến sĩ mới trong LLVT, hằng năm, bảo tàng liên hệ với các học viện, nhà trường trong và ngoài quân đội để nắm bắt chương trình môn học Lịch sử của các đối tượng này. Nhiều trường hợp trước khi tổ chức tham quan bảo tàng, nhà trường gửi yêu cầu, câu hỏi cho bộ phận tuyên truyền của bảo tàng nghiên cứu trước để có bài thuyết minh sát với nội dung học tập của các em. Ngoài việc thuyết minh theo biên niên sự kiện lịch sử, hướng dẫn viên còn lồng ghép những câu chuyện lịch sử thông qua các hiện vật giúp các em dễ nắm bắt nội dung và có hứng khởi hơn khi học môn Lịch sử.

Ba là, tổ chức các buổi giao lưu với nhân chứng lịch sử, nói chuyện chuyên đề về LSQS Việt Nam tại bảo tàng. Hoạt động này được tổ chức thường xuyên, nhất là vào dịp kỷ niệm những ngày lễ lớn của quân đội và đất nước. Bảo tàng LSQS Việt Nam mời các nhân chứng lịch sử đến giao lưu, kể chuyện về những sự kiện lịch sử tiêu biểu tại bảo tàng hoặc mời các chuyên gia nghiên cứu về LSQS Việt Nam đến nói chuyện các chuyên đề như: Chiến dịch Điện Biên Phủ, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968, Đại thắng mùa Xuân năm 1975… Nhân chứng được mời là các tướng lĩnh, anh hùng LLVT, những người đã từng tham gia vào các sự kiện lịch sử trọng đại. Còn nói chuyện chuyên đề là các chuyên gia, nhà khoa học nghiên cứu chuyên sâu về một chuyên đề nào đó của LSQS Việt Nam. Tại các buổi giao lưu, nói chuyện chuyên đề này, thế hệ trẻ được tiếp xúc, mạn đàm, trao đổi với những người trực tiếp tham gia vào sự kiện hoặc các chuyên gia nghiên cứu chuyên sâu các vấn đề của lịch sử với nhiều thông tin bổ ích nên rất hấp dẫn và đạt hiệu quả tuyên truyền giáo dục cao.

Bốn là, tổ chức triển lãm chuyên đề và triển lãm lưu động. Tính từ năm 2009 đến nay, Bảo tàng LSQS Việt Nam đã tổ chức và phối hợp tổ chức hàng chục triển lãm chuyên đề.

Triển lãm lưu động cũng được Bảo tàng LSQS Việt Nam đẩy mạnh trong nhiều năm qua. Thông qua hoạt động này, bảo tàng đã phục vụ rộng rãi và thu hút nhiều đối tượng công chúng ở các địa phương vùng sâu, vùng xa, nhất là học sinh, sinh viên không có điều kiện đến Bảo tàng LSQS Việt Nam tham quan.

Năm là, giáo dục lịch sử, truyền thống cho thế hệ trẻ thông qua xuất bản sách và hoạt động của trang tin điện tử. Trong những năm gần đây, Bảo tàng LSQS Việt Nam mỗi năm xuất bản từ 1-2 đầu sách. Sách “Những kỷ vật kháng chiến” bắt đầu thực hiện từ năm 2001, đến nay đã xuất bản 6 tập. Ngoài sách về kỷ vật kháng chiến, bảo tàng còn nghiên cứu xuất bản sách về các bộ sưu tập hiện vật, nổi bật là sách “Sưu tập vũ khí thô sơ tự tạo trong 30 năm chiến tranh giải phóng 1945 - 1975”...

Từ năm 2006, Bảo tàng LSQS Việt Nam đã lập trang thông tin điện tử trên internet, đến nay website của bảo tàng là một trong những trang web hoạt động tương đối hiệu quả, thu hút được hàng trăm nghìn lượt khách trong và ngoài nước truy cập tìm hiểu thông tin. Thông qua hoạt động của trang tin, công chúng không cần đến bảo tàng vẫn nắm được nội dung trưng bày và hoạt động của bảo tàng. Ngoài ra, bảo tàng thường xuyên phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền hình làm phim tư liệu, làm cầu truyền hình trực tiếp về các sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước, viết bài và đưa tin về hoạt động của bảo tàng, qua đó góp phần giáo dục lịch sử, thu hút thế hệ trẻ tìm đến bảo tàng ngày càng đông đảo hơn.

Thiếu tướng, TS NGUYỄN XUÂN NĂNG - Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam