Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình hai cấp, xã Mèo Vạc được thành lập trên cơ sở sáp nhập nhiều xã vùng cao. Nơi đây có 17 dân tộc sinh sống, chủ yếu là người Mông; đời sống còn khó khăn, dân trí không đồng đều. Nhiều hủ tục như tảo hôn, tang ma rườm rà, giết mổ nhiều gia súc… vẫn tồn tại, ảnh hưởng đến đời sống và phát triển kinh tế - xã hội.
Nhận thức rõ thực trạng đó, Đảng ủy xã xác định xóa bỏ hủ tục, xây dựng nếp sống văn minh là nhiệm vụ trọng tâm, gắn với phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng nông thôn mới. Nghị quyết được cụ thể hóa bằng chương trình hành động với các giải pháp đồng bộ, phù hợp thực tiễn.
 |
Lãnh đạo xã Mèo Vạc (Tuyên Quang) kiểm tra, nắm bắt tình hình và hướng dẫn người dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, phát triển kinh tế gắn với xây dựng nếp sống mới. |
Phó bí thư Thường trực Đảng ủy xã Mèo Vạc Mua Thị Đào cho biết: “Đảng ủy đã thành lập ban chỉ đạo, các tổ tuyên truyền, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và đặc biệt là đảng viên trong các dòng họ. Nhờ đó, nhiều hủ tục như tảo hôn, thách cưới, giết mổ nhiều gia súc, tang ma rườm rà… đã dần được xóa bỏ. Một số dòng họ như họ Sùng ở thôn Tìa Chí Dùa, họ Vàng ở thôn Pả Vi Thượng trở thành điểm sáng trong phong trào”.
Đảng ủy xã hiện có 69 chi bộ với 1.266 đảng viên. Mỗi chi bộ đều phân công đảng viên phụ trách thôn, trực tiếp tuyên truyền, vận động và theo dõi việc thực hiện cam kết xóa bỏ hủ tục. Gương mẫu trong cưới hỏi, tang ma được coi là tiêu chí đánh giá đảng viên.
Thôn Tìa Chí Dùa có 52 hộ, 258 nhân khẩu, 100% là người Mông. Trước đây, tang ma ở thôn rất nặng nề, thi hài người chết thường để trong nhà 5–7 ngày; họ hàng phúng viếng bằng bò, dê rồi giết mổ hết, khiến nhiều gia đình rơi vào cảnh nợ nần.
 |
Xã Mèo Vạc đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân vùng cao thực hiện nếp sống văn minh, xóa bỏ hủ tục lạc hậu. |
Chi bộ thôn phối hợp với chính quyền tổ chức họp bàn, tuyên truyền và vận động nhân dân thay đổi nhận thức. Bí thư Chi bộ Sùng Mí Pó là người tiên phong làm gương. Khi bác ruột qua đời, gia đình ông tổ chức tang lễ theo nếp sống mới: Đưa người chết vào áo quan, không để quá 48 giờ và chỉ mổ một con gia súc làm cỗ.
Ông Pó kể: “Ban đầu có người phản đối, cho rằng làm tang giản đơn là thất lễ. Nhưng khi thấy lễ tang vẫn trang nghiêm, gọn gàng, tiết kiệm, rồi con cháu vẫn yên ổn, bà con hiểu ra và làm theo. Giờ trong thôn không còn cảnh mổ bò hàng loạt, nợ nần sau tang nữa”.
Từ tấm gương của ông Pó, các hộ dân trong thôn đã ký cam kết thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang. Đến nay, các đám tang trong dòng họ Sùng đều được tổ chức gọn nhẹ, hợp vệ sinh, tiết kiệm, thể hiện đạo hiếu văn minh, nhân ái. Dòng họ Sùng trở thành mô hình điểm của xã, được nhiều đoàn công tác đến tham quan, học tập kinh nghiệm.
 |
Dòng họ Sùng ở thôn Tìa Chí Dùa (xã Mèo Vạc) được khen thưởng vì tiên phong thực hiện nếp sống mới trong việc tang. |
Từ thành công ở Tìa Chí Dùa, phong trào xóa bỏ hủ tục, xây dựng nếp sống văn minh lan tỏa khắp xã. Cấp ủy, chính quyền tiếp tục chỉ đạo các đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền, biểu dương và khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân tiêu biểu.
Anh Ly Mí Chứ, đảng viên trẻ ở Tìa Chí Dùa, chia sẻ: “Trước đây ai cũng nghĩ làm tang to, mổ nhiều bò mới là hiếu. Giờ chúng tôi hiểu, hiếu thật sự là sống tốt, quan tâm đến người đang sống và thực hiện phong tục đúng, văn minh mới là giữ gìn văn hóa”.
Cán bộ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Mèo Vạc Vừ Mí Hờ cho biết: “Từ khi có nghị quyết và mô hình điểm, nhận thức của người dân thay đổi rõ rệt. Các đám tang được tổ chức gọn gàng, tiết kiệm, không còn tảo hôn hay mê tín dị đoan. Trẻ em đi học đầy đủ, đời sống tinh thần ngày càng phong phú”.
 |
Bí thư Chi bộ thôn Tìa Chí Dùa (Mèo Vạc) Sùng Mí Pó tiên phong xóa bỏ hủ tục, làm gương phát triển kinh tế, xây dựng đời sống mới ở vùng cao.
|
Những chuyển biến ở Mèo Vạc không chỉ góp phần xóa bỏ hủ tục mà còn nâng cao ý thức cộng đồng về vệ sinh môi trường, bình đẳng giới, kế hoạch hóa gia đình và xây dựng đời sống văn hóa. Các dòng họ đoàn kết hơn, tình làng nghĩa xóm thêm gắn bó, an ninh trật tự được giữ vững.
Thành quả ấy là minh chứng sinh động cho hiệu quả của việc đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống. Điều đáng quý nhất là sự thay đổi trong nhận thức của người dân - từ chỗ nghe theo, làm theo đến chủ động thực hiện. Khi hiểu được lợi ích của nếp sống mới, họ trở thành chủ thể của sự đổi thay, không còn trông chờ, ỷ lại.
Đồng chí Mua Thị Đào, Phó bí thư Thường trực Đảng ủy xã Mèo Vạc, khẳng định: “Đảng ủy xã tiếp tục củng cố, nhân rộng các mô hình điểm, đào tạo tuyên truyền viên cơ sở, phát huy vai trò người có uy tín và đảng viên trong các dòng họ. Việc xóa bỏ hủ tục gắn liền với phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững, giúp người dân thay đổi nếp nghĩ, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao thu nhập và đời sống, tạo chuyển biến rõ nét trong diện mạo vùng cao”.
 |
Từ vùng đất từng nặng nề hủ tục, vùng cao Mèo Vạc hôm nay đang đổi thay từng ngày, nhờ nghị quyết của Đảng đi vào cuộc sống. |
Từ vùng đất từng nặng nề hủ tục, Mèo Vạc hôm nay đang đổi thay từng ngày. Những ngôi nhà mới mọc lên, tiếng khèn, tiếng sáo hòa cùng tiếng cười trẻ nhỏ vang vọng sườn núi. Nghị quyết của Đảng không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành hơi thở của cuộc sống, là niềm tin và động lực để đồng bào nơi địa đầu Tổ quốc vững bước hướng tới tương lai văn minh, ấm no, hạnh phúc.
Bài, ảnh: HÀ LINH
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Xã hội xem các tin, bài liên quan.