Thay đổi nhận thức, hành vi của người lớn để tránh phân biệt đối xử với trẻ em

Vô tình thực hiện hành vi phân biệt đối xử với trẻ em

Bà Nguyễn Thị Nga, Phó cục trưởng Cục Trẻ em khẳng định: Quyền được bảo vệ của trẻ em khỏi các hình thức phân biệt đối xử đã được ghi nhận trong Công ước của Liên hợp quốc về Quyền trẻ em. Điều 16, Hiến pháp Việt Nam 2013 và Bộ luật Dân sự (sửa đổi) năm 2015 cũng chỉ rõ rằng, bình đẳng và không phân biệt đối xử là một trong những nguyên tắc cơ bản, quan trọng của pháp luật Việt Nam. Luật Trẻ em năm 2016 (Khoản 8, Điều 6) nghiêm cấm hành vi “Kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em vì đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo của trẻ em”…

Rõ ràng, các văn bản quy phạm pháp luật cả trong nước lẫn quốc tế đều quy định rất rõ về việc chống phân biệt đối xử với trẻ em. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, trong xã hội, vẫn còn rất nhiều người, nhiều tổ chức xã hội chưa nắm được những thông tin cơ bản.

Bà Nguyễn Phương Linh, Giám đốc MSD chia sẻ về hành vi phân biệt đối xử với trẻ.

Theo bà Nguyễn Phương Linh, Giám đốc MSD, trên thực tế, cha mẹ, thầy cô, cộng đồng vẫn thường vô tình thực hiện các hành vi phân biệt đối xử trẻ, đặc biệt là về giới tính, tình trạng khuyết tật, năng lực, hoàn cảnh gia đình,... Ví dụ thường thấy là trẻ em trai có thể dễ bị đánh đòn - một hành vi trừng phạt thể chất hơn trẻ em gái, hay trẻ em gái hay bị mắng mỏ nhiều hơn.

Ví dụ khác đơn giản là trong cuộc sống hằng ngày, cha mẹ thầy cô hay so sánh trẻ này với trẻ khác với mong muốn trẻ sẽ noi theo những tấm gương đó, hoặc vì tự ái, mà cố gắng hoàn thiện bản thân cho “bằng bạn bằng bè”, “bằng chị bằng em” mà không biết rằng đó cũng là một hành vi phân biệt đối xử về đặc điểm cá nhân hoặc năng lực của trẻ. Trong nhiều trường hợp, sự so sánh đó của bố mẹ, thầy cô không đem lại hiệu quả về mặt giáo dục mà ngược lại, sẽ khiến trẻ cảm thấy bị tổn thương, tạo ra tâm lý bực tức, giận dỗi, thậm chí là thù ghét cả người so sánh mình lẫn người được lấy ra làm hình mẫu để so sánh với mình. Đấy là chưa kể đến việc phân biệt về hoàn cảnh gia đình diễn ra khá phổ biến ở trường học và trong xã hội.

Phụ huynh cần ngừng so sánh để trẻ không bị phân biệt đối xử.

Chị Trần Thanh Nga (Hà Đông, Hà Nội) chia sẻ, mặc dù có hai con nhỏ, một trai một gái nhưng chị cũng như mọi người trong gia đình không tìm hiểu nhiều về Luật Trẻ em. Đến khi tham gia một khóa học về bảo vệ trẻ em, chị mới nhận ra rằng, chính bản thân mình cũng như mọi người trong gia đình đang phạm phải một sai lầm lớn, đó là phân biệt đối xử với con về giới tính. Bé trai trong gia đình được mọi người nuông chiều, bao bọc, quan tâm đặc biệt, trong khi đó, cô chị gái lớn thường xuyên bị bố mẹ trách mắng dù chỉ phạm một lỗi nhỏ, hay vô tình làm em trai khóc.

Không mắc phải sai lầm phân biệt đối xử với con trong gia đình, nhưng anh Nguyễn Đăng Quang (Cầu Giấy, Hà Nội) lại đặc biệt lo lắng khi con gái anh chia sẻ việc trên lớp học bị cô giáo so sánh năng lực với các bạn khác. Theo anh, đây cũng là biểu hiện của sự phân biệt đối xử mà các thầy cô giáo vô tình mắc phải.

Những trường hợp như chị Nga, anh Quang nêu trên chỉ là một trong vô số những hành vi phân biệt đối xử mà cha mẹ, thầy cô, xã hội vô tình mắc phải do không hiểu rõ Luật, không biết như thế nào được coi là phân biệt đối xử với trẻ. 

Thay đổi nhận thức và hành vi của người lớn

Trước thực trạng việc phân biệt đối xử với trẻ em đang ngày càng có dấu hiệu tăng lên, theo nhiều chuyên gia, biện pháp hữu hiệu nhất để giảm thiểu vấn nạn này chính là đẩy mạnh tăng cường truyền thông đến toàn xã hội.

Các em nhỏ tại Ngày hội lan tỏa yêu thương do MSD phối hợp với các đơn vị tổ chức.

Bà Lê Thị Khánh Vân, chuyên gia về trẻ em chia sẻ: “Có thể thấy, việc tác động làm thay đổi môi trường xung quanh trẻ cùng những thay đổi trong nhận thức và hành vi của người lớn như thầy cô, cha mẹ và sự đồng hành của các nhóm tư vấn trường học với vai trò là người giúp đỡ cũng giúp cải thiện tình trạng phân biệt đối xử với trẻ. Những gợi ý này cho thấy sự cần thiết phải có những chiến dịch hành động có tác động mạnh mẽ và đồng bộ tới mọi môi trường xung quanh trẻ, hướng tới việc đảm bảo sự công bằng trong đối xử với trẻ”.

Đại diện Cục Trẻ em cũng đưa ra mong muốn được phối hợp với các cơ quan Nhà nước, nhà trường, các tổ chức xã hội, các cơ quan truyền thông để truyền thông, giáo dục cộng đồng tốt hơn nữa trong việc thực hiện và giám sát việc thực hiện quyền trẻ em, bảo vệ trẻ em khỏi các hình thức phân biệt đối xử.

Nhiều bậc phụ huynh cũng chia sẻ, thông qua nhiều khóa học, tập huấn về quyền được bảo vệ của trẻ em, họ đã có thêm những hiểu biết, kinh nghiệm để chăm sóc con cũng như bảo vệ con khỏi những vấn nạn mà trẻ phải đối mặt ngay trong chính gia đình, nhà trường và xã hội.

Bài, ảnh: BĂNG CHÂU