Lượng đất đá do sạt lở núi đổ xuống quá lớn nên mặc dù gia đình ông Nguyễn Thanh Hải ở thôn 1, xã Thanh Hà đã được cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 324, Quân khu 4 tập trung giúp dọn dẹp trong hơn một ngày nhưng cũng chưa thấm vào đâu. Theo quan sát của chúng tôi, nhà ông Hải được làm sát ta luy dương dựng đứng, cao gần 20m. Đợt mưa lũ vừa rồi, núi chỉ lở một mảng nhỏ gần nhà bếp nhưng lượng đất đá đã tấp gần một nửa ngôi nhà. Ông Nguyễn Thanh Hải cho biết: "Trước đây gia đình tôi sống trên thuyền. Được xã cấp cho mảnh đất làm nhà, chúng tôi chuyển lên sống ở đây đã nhiều năm. Những năm trước, thỉnh thoảng có xảy ra sạt lở núi, nhưng năm nay sạt lở nhiều hơn. Biết là nguy hiểm nhưng không còn cách nào vì tôi không có tiền để chuyển nhà đi nơi khác".

leftcenterrightdel
Sạt lở núi tại thôn 2, xã Thanh Hà, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An.   

Ông Đoàn Văn Chinh, Trưởng thôn 1, xã Thanh Hà cho biết: “Thôn 1 có 326 hộ dân, trong đó có gần 60 hộ là dân vạn chài. Bà con sinh sống chủ yếu bằng nghề đánh bắt cá, thường làm nhà một mặt giáp sông, lưng nhà dựa vào núi nên nguy cơ bị sạt lở núi rất cao. Đợt lũ vừa rồi, trên địa bàn thôn có 10 gia đình vạn chài chịu ảnh hưởng bởi sạt lở núi nghiêm trọng. Trước mắt, để bảo đảm an toàn cho người dân, chúng tôi tập trung tuyên truyền, kêu gọi bà con nâng cao cảnh giác, khi xảy ra mưa lũ phải sơ tán đến nơi an toàn. Về lâu dài, đề nghị cấp trên tạo điều kiện để bà con chuyển đến nơi ở mới”.

Không chỉ riêng thôn 1 mà tại thôn 2, xã Thanh Hà hiện cũng có 39 hộ thường xuyên bị sạt lở đe dọa, trong đó có 12 hộ chịu ảnh hưởng ở mức độ nguy hiểm. Có những nơi đỉnh đồi bị rạn nứt, vết nứt sâu cả mét, chỉ cần vài trận mưa thì nguy cơ lượng đất đá này sẽ trút xuống khu vực các hộ dân đang sinh sống.  

Trao đổi với chúng tôi về hướng giải quyết vấn đề này, ông Trình Văn Nhã, Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương cho biết: "Cuộc sống, sinh hoạt của người dân vạn chài chủ yếu gắn với sông nước, với nghề đánh bắt cá, chưa quen với việc lao động sản xuất trên cạn. Như vậy, cùng với việc tái định cư, phải thay đổi phương thức sản xuất, phải giúp bà con vốn, kỹ thuật sản xuất, tạo cho bà con sinh kế bền vững... Chúng tôi sẽ cố gắng để ổn định cuộc sống của người dân, bảo đảm cho bà con được sinh sống ở nơi an toàn, phù hợp. Tuy nhiên, để làm được việc này cũng cần thời gian, chứ không phải ngày một ngày hai là có thể giải quyết được... Trước mắt, chính quyền và các lực lượng chức năng sẽ cho cắm biển cảnh báo ở những nơi nguy hiểm, sẵn sàng phương án sơ tán người dân nếu xảy ra mưa lũ...".

Nguy cơ sạt lở núi tại xã Thanh Hà là rất rõ ràng. Vì vậy, đề nghị các cấp chính quyền tỉnh Nghệ An, huyện Thanh Chương và các cơ quan chức năng khẩn trương vào cuộc để có hướng giải quyết kịp thời, giúp người dân ổn định cuộc sống, bảo đảm an toàn.

Bài và ảnh: LÊ ANH TẦN