Trong đó, quy định việc xe ô tô chở người đến 9 chỗ ngồi không kinh doanh vận tải được tự động giãn chu kỳ kiểm định mà không phải đưa xe đến trung tâm đăng kiểm, qua đó, giúp tháo gỡ ùn tắc trong công tác đăng kiểm hiện nay.
Các trung tâm đăng kiểm vẫn ùn tắc nghiêm trọng
Theo Bộ GTVT, thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, Bộ GTVT và các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đã quan tâm, tạo điều kiện, cử cán bộ, chiến sĩ hỗ trợ, cùng với một loạt giải pháp tháo gỡ trong lĩnh vực đăng kiểm. Tuy nhiên, tình trạng ùn tắc tại các trung tâm đăng kiểm vẫn tiếp tục gia tăng do năng lực hiện tại không đáp ứng được nhu cầu. Cụ thể, số lượng phương tiện đã hết hạn nhưng chưa được kiểm định là gần 900.000 xe.
Trong 6 tháng tới (từ tháng 5-2023 đến hết tháng 10-2023), số lượng phương tiện phải kiểm định khoảng 2,1 triệu xe, nâng số phương tiện phải kiểm định lên đến khoảng 3 triệu xe. Trong khi đó, năng lực kiểm định của 249 trung tâm đăng kiểm với 399 dây chuyền đang hoạt động trên cả nước chỉ khoảng 500.000 xe mỗi tháng. Như vậy, với trường hợp các trung tâm đăng kiểm hoạt động hết công suất thì mới có thể giải quyết tình trạng tồn đọng, ùn tắc phương tiện kiểm định trên phạm vi cả nước. Tuy nhiên, ngay cả như vậy thì ùn tắc vẫn sẽ diễn ra tại nhiều địa phương trong đó có Hà Nội và TP Hồ Chí Minh do mật độ phương tiện cao, năng lực kiểm định còn hạn chế.
    |
 |
| Kiểm định ô tô dưới 9 chỗ ngồi không kinh doanh vận tải tại Hà Nội. Ảnh: BẢO LINH |
Đơn cử như tại Hà Nội, dự kiến tháng 6-2023 có hơn 159.000 xe đến hạn kiểm định. Hiện nay, trên địa bàn thành phố có 26 trung tâm đăng kiểm với 39 dây chuyền đang hoạt động, năng lực kiểm định ước tính chỉ đáp ứng được khoảng 44%. Không chỉ ở Hà Nội, tình trạng ùn tắc nghiêm trọng vẫn đang diễn ra tại 184 trung tâm đăng kiểm ở 43 tỉnh, thành phố.
Trong đó, đối với Bắc Kạn và Hòa Bình, mỗi tỉnh chỉ có một trung tâm đăng kiểm nhưng đều đang dừng hoạt động. Nhiều trung tâm đăng kiểm phải đặt lịch hẹn kiểm định kéo dài hàng tháng, ảnh hưởng lớn tới người dân và doanh nghiệp. Nếu tình trạng này không sớm được giải quyết sẽ gây đứt gãy chuỗi cung ứng, có thể tác động đến nền kinh tế. Vừa qua, Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam và Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam đã kiến nghị, để giải quyết ùn tắc trong kiểm định xe cơ giới đường bộ cần cho phép áp dụng ngay chu kỳ kiểm định mới đối với xe không kinh doanh vận tải từ 9 chỗ ngồi trở xuống.
Gần 1,4 triệu phương tiện có thể được giãn chu kỳ kiểm định
Theo đánh giá của Cục ĐKVN, ô tô chở người đến 9 chỗ ngồi không kinh doanh vận tải có số lượng lớn, chiếm 33-43% tổng số phương tiện đến hạn kiểm định. Đây là nhóm phương tiện sở hữu cá nhân, về cơ bản cường độ sử dụng không nhiều, việc chăm sóc, bảo dưỡng, sửa chữa của chủ phương tiện tốt hơn so với xe chuyên dùng để kinh doanh vận tải. Tỷ lệ đạt kiểm định ngay từ lần thứ nhất của loại phương tiện này là hơn 95%.
Từ những lý do đó, dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT về đăng kiểm xe cơ giới đường bộ đã bổ sung quy định, cho phép áp dụng ngay chu kỳ kiểm định mới đối với ô tô chở người đến 9 chỗ ngồi không kinh doanh vận tải. Đối tượng là xe đã được cấp giấy chứng nhận và tem kiểm định trước ngày 22-3-2023, hiệu lực đến trước ngày 1-7-2024. Chủ phương tiện không phải đưa xe đến trung tâm đăng kiểm để thực hiện kiểm định lại. Theo phương án này, phương tiện sẽ được tự động gia hạn thời gian kiểm định thêm 6 tháng (theo chu kỳ kiểm định được quy định tại Thông tư số 02/2023/TT-BGTVT của Bộ GTVT). Ví dụ như với ô tô có thời hạn kiểm định đến ngày 1-6-2023 thì được tự động gia hạn đến hết ngày 1-12-2023.
Theo tính toán, nếu được áp dụng từ ngày 1-6-2023, sẽ có hơn 1,39 triệu ô tô được tự động gia hạn kiểm định thêm 6 tháng. Chủ phương tiện không cần đổi lại giấy chứng nhận và tem kiểm định. Cơ quan đăng kiểm sẽ xây dựng phần mềm, thuê đường truyền, hạ tầng công nghệ thông tin để phục vụ tra cứu và in giấy xác nhận thời hạn hiệu lực mới của giấy chứng nhận, tem kiểm định (bản điện tử có ký số của Cục ĐKVN và QR-Code để xác thực). Chủ phương tiện sử dụng giấy xác nhận này và giấy chứng nhận kiểm định, tem kiểm định đã được cấp để tham gia giao thông.
Quy định này nếu được ban hành không chỉ tạo thuận lợi cho người dân có xe đến hạn kiểm định mà còn tạo điều kiện cho các trung tâm đăng kiểm tập trung nhân lực và cơ sở vật chất phục vụ chủ yếu kiểm định cho các loại phương tiện kinh doanh vận tải cũng như các phương tiện quá hạn kiểm định. Qua đó, vừa giải quyết ùn tắc trong công tác đăng kiểm, vừa sớm đưa phương tiện vào khai thác, giảm thiểu các thiệt hại không đáng có cho xã hội.
MẠNH HƯNG