Câu chuyện của từng bức chân dung

Bước vào triển lãm, người xem cuốn hút bởi sự đa dạng trong các chân dung những phụ nữ với ánh nhìn sâu lắng, thiếu nữ tràn đầy nhựa sống, dáng trẻ nhỏ hồn nhiên và những đồng bào dân tộc miền núi mộc mạc. Mỗi bức chân dung mang một câu chuyện riêng, tạo nên không gian trưng bày cuốn hút người xem. Không khí buổi triển lãm càng trở nên đặc biệt khi một số nguyên mẫu xuất hiện bên cạnh chân dung của mình. Qua đó, khán giả hiểu rõ hơn nguồn cảm hứng mà họa sĩ Nguyễn Thu Hà gửi gắm trong từng nét cọ.

Một khoảnh khắc thu hút nhiều sự chú ý là khi ca sĩ Phạm Thu Hà, “họa mi bán cổ điển" đứng trước tác phẩm “Linh ca ánh sáng” mà chính cô là nguyên mẫu. Khi tiếng đàn vang lên, nữ ca sĩ cất giọng ca khúc "Chim họa mi" của Alexander Aleksandrovich Alyabyev, bản nhạc gắn liền với hình tượng cánh chim, cũng là chi tiết xuất hiện trong chính bức chân dung của cô. Cả căn phòng lắng lại, người và tranh như đang hòa vào nhau trong cùng một khoảnh khắc.

Ca sĩ Phạm Thu Hà chia sẻ: “Tôi và chị Nguyễn Thu Hà có sự đồng điệu trong nghệ thuật. Tôi cảm nhận được rằng chị đã dành trọn tình cảm và đam mê khi thực hiện triển lãm này. Tôi hát ca khúc “Chim họa mi” như thay lời cảm ơn đến chị, người họa sĩ đã thắp lên trong tôi cảm hứng đầy cảm xúc qua bức tranh “Linh ca ánh sáng”.

Họa sĩ Nguyễn Thu Hà (bên trái) và ca sĩ Phạm Thu Hà (bên phải) cạnh tác phẩm "Linh ca ánh sáng".

Nhiều chân dung được vẽ nên từ những cuộc gặp bất ngờ. Họa sĩ Nguyễn Thu Hà thường trò chuyện hàng giờ với nhân vật để tìm ra điểm cần nắm bắt. Sự lắng nghe ấy trở thành chất liệu để chị vẽ nên những gương mặt không chỉ giống người thật, mà còn mang theo phần tâm hồn của họ. Chị Nguyễn Thị Thu, nguyên mẫu của tác phẩm “Bản giao hưởng màu đỏ”, kể lại duyên gặp gỡ: “Tôi biết Thu Hà qua Facebook và tôi ấn tượng ngay từ những bức tranh đầu tiên của Thu Hà. Khi trò chuyện, tôi nói rằng mình thích màu đỏ, Thu Hà đã lấy đó làm điểm tựa để tạo nên một bức chân dung rực rỡ này”.

Gia đình cũng là một nguồn mạch cảm hứng quan trọng trong sáng tác của họa sĩ Nguyễn Thu Hà. Trong bức tranh “Tuổi mây xao động”, họa sĩ vẽ con gái mình bằng tất cả sự trìu mến của một người mẹ. Hình ảnh cô bé nghiêng đầu mơ màng, đôi mắt trong trẻo còn vẹn nguyên nét thơ ngây, không cầu kỳ kỹ thuật, nhưng lại ấm áp và gần gũi. Bức tranh như gợi nhớ rằng phía sau người nghệ sĩ luôn có những người yêu thương kề vai sát cánh.

Bên cạnh đó, triển lãm cũng giới thiệu đến khách tham quan những tác phẩm đi sâu hơn vào chủ đề nữ tính, đời sống miền núi và những ký ức riêng tư. Chân dung các thiếu nữ người Mông, Dao, Tày… hiện lên với những trang phục dân tộc truyền thống. Tác giả sử dụng sắc màu trong trẻo, lớp màu loang đặc trưng của màu nước. Qua đó, mang đến cảm giác thân thuộc nhưng đồng thời vẫn đậm chất biểu tượng, như những câu chuyện đời sống vừa thực vừa mơ trong ánh nhìn của họa sĩ. Đứng trước các chân dung, người xem như đang đối thoại với những nhân vật trong tranh, để thêm hiểu thêm yêu những vẻ đẹp tiềm ẩn của họ.

Hành trình trở về với hội họa

Ít ai biết hành trình đến với hội họa của họa sĩ Nguyễn Thu Hà không phải là một đường thẳng đích đến. Tốt nghiệp Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp (Hà Nội) vào năm 2002, cô rẽ sang làm việc trong nhiều lĩnh vực, gồm: Thời trang, gốm, đồ họa, phim ảnh… Mỗi lĩnh vực đem đến cho chị những trải nghiệm riêng. Tất cả điều đó đã trở thành nền tảng giúp chị xây dựng phong cách màu nước đặc trưng của mình, mềm mại nhưng không yếu đuối, trong trẻo nhưng vẫn giàu độ sâu, loang nhẹ nhưng vẫn mạnh mẽ trong ánh sáng và cảm xúc.

Đến năm 2021, chị trở lại trọn vẹn bên giá vẽ. Từ đó, hành trình sáng tác của chị dần mở rộng. Năm 2023, chị cùng 19 họa sĩ Việt Nam tham gia triển lãm “Hương Gió Phương Nam - Mỹ thuật Việt Nam ngày nay” tại Ulanbator (Mông Cổ). Tháng 11-2024, chị giới thiệu triển lãm cá nhân “Chân dung màu nước - Sự soi chiếu qua những tấm gương” tại Hà Nội, dấu mốc quan trọng khẳng định sự trở lại của người nghệ sĩ sống hết mình với hội họa. Đến năm 2025, chị tiếp tục đưa triển lãm này đến TP Hồ Chí Minh, mang đến cho công chúng yêu hội họa cơ hội trải nghiệm những tác phẩm giàu cảm xúc.

Họa sĩ Nguyễn Thu Hà (đứng giữa) chụp hình lưu niệm tại triển lãm. 

Với họa sĩ Nguyễn Thu Hà, vẽ chân dung không đơn thuần là ghi lại hình dáng mà là quá trình tìm hiểu con người bằng trực giác và thấu cảm. Tương tác với nhân vật trở thành chất liệu để chị tạo nên các lớp cảm xúc ẩn trong tranh. Đó là lý do gương mặt trong tranh của chị luôn mang hơi thở đời sống, dù chỉ được vẽ bằng những lớp màu nhẹ như khói. NSƯT Cao Ngọc Ánh, người theo dõi hành trình nghệ thuật của chị, nhận xét: “Triển lãm này mở ra một thế giới nội cảm tinh tế và giàu suy tư. Các nhân vật trong tranh như được đánh thức, khiến họ bước ra và đối thoại với chúng ta”.

Kỹ thuật màu nước của chị tiếp tục được giới chuyên môn đánh giá cao. Sự kiểm soát độ trong - đục, biên màu mềm, các lớp loang mờ đều được vận dụng linh hoạt để kể những câu chuyện không lời. Đôi khi đó là sự băn khoăn, đôi khi là nét dịu dàng, lúc lại là sức mạnh kín đáo của những cung bậc cảm xúc khó nắm bắt nhưng vẫn nhìn thấy rõ bằng mắt thường.

Triển lãm thu hút sự quan tâm từ công chúng. 

Tổng hòa các tác phẩm đã mang tinh thần “một hành trình soi chiếu” mà họa sĩ gửi gắm vào tranh. Ở đó, gương mặt nhân vật không chỉ hiện ra, mà còn phản chiếu lại chính người xem qua từng ánh mắt, từng vệt loang, từng khoảng lặng. Họa sĩ Nguyễn Thu Hà bày tỏ: “Nghệ thuật màu nước không chỉ gợi mở tình yêu cái đẹp mà còn kết nối lòng người, tạo nên những khoảnh khắc sẻ chia thật tuyệt vời. Qua đó, triển lãm còn là một tấm gương phản chiếu những giá trị và câu hỏi nội tại. Đồng thời, khẳng định rõ ràng con đường nghệ thuật mà mình muốn bước tiếp”.

Bài và ảnh: BẢO NGÂN

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.