Dấu ấn nghệ sĩ Đinh Phong trên hành trình trở về nghệ thuật

Từ nguồn cảm hứng từ những nghệ sĩ đi trước

Là người con của Thủ đô, thế nhưng những vòng xoáy của nhịp đập kinh tế đã đưa Đinh Phong lựa chọn vào TP Hồ Chí Minh để lập nghiệp. Tới khi đã thành công trong kinh doanh, người đàn ông này chiêm nghiệm lại cuộc đời của mình, và phải chăng lại nhức lên từng cơn đau đáu với đam mê hội họa và điêu khắc đã khắc trong trái tim từ thuở nhỏ. Trong 5 năm qua, ông gần như dành toàn bộ thời gian để tự học hỏi và sáng tác. Với ông, tự học không phải sự đơn độc, mà là quá trình quan sát, đọc, trao đổi và nuôi dưỡng sự ngưỡng mộ dành cho nhiều nghệ sĩ dấn thân đi trước. Nghệ sĩ Đinh Phong chia sẻ: “Tôi tự học, và tin rằng nghệ thuật không có lý thuyết cố định. Triết lý nghệ thuật là chuyện cá nhân. Khi vẽ, tôi nhìn gần rồi lùi xa, nếu chưa vừa ý thì xóa, bỏ thôi, vẽ lại, vẽ cái khác. Với tôi, nghệ thuật là đam mê. Không thể lý giải”.

Nghệ sĩ Đinh Phong và các tác phẩm nghệ thuật của mình.

Trong quá trình sáng tác, nghệ sĩ Đinh Phong đã có triển lãm chung với điêu khắc gia Đào Châu Hải vào năm 2022 và tổ chức ba triển lãm cá nhân, gồm: “Người bay và giấc mơ siêu thực”, năm 2020; “Giấc mơ siêu thực”, năm 2021; “Hội họa – điêu khắc Đinh Phong“, năm 2025. Bên cạnh đó, hai không gian sáng tác của ông tại phía Nam cũng trưng bày hàng trăm tác phẩm, từ những bức tranh lớn đến tượng kim loại phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật cao, chi phí vật liệu lớn và mất nhiều thời gian thực hiện. Nhìn số lượng tác phẩm mà nghệ sĩ Đinh Phong tạo ra, ít ai nghĩ đây là kết quả chỉ gói ghém trong khoảng 5 năm lao động nghệ thuật. Chỉ có thực hành liên tục, thậm chí không cần đặt mục tiêu thành tựu, thì mới có thể tạo ra nhiều sáng tác như thế. Các tác phẩm của ông thấm chất trữ tình, đồng thời luôn hướng đến sự tự do trong tâm hồn, tựa như tự do ông hằng khao khát biểu đạt sau những năm tháng khoác trên mình những bộ đồ của "doanh nhân".

Nghệ sĩ Đinh Phong sáng tác tại xưởng vẽ.

Là người dõi theo hành trình của Đinh Phong ngay từ ngày đầu, điêu khắc gia Đào Châu Hải nhận xét: “Các vấn đề về tư duy tạo hình, ý tưởng nghệ thuật đối với Đinh Phong dường như không quan trọng, ông thực hành sáng tác theo những cảm nhận cá nhân, vì vậy giá trị của nó xác định qua việc phơi bày được cảm xúc, điều không phải bất kỳ người làm nghệ thuật nào cũng đạt được. Đó là những giá trị đáng trân trọng, đáng kể nhất khi nói về nghệ thuật của Đinh Phong”.

Đến thành quả lao động nghệ thuật hôm nay

 Từ góc nhìn học thuật, nghệ sĩ Đinh Phong thuộc số ít nghệ sĩ Việt Nam theo đuổi hướng “mỹ học vật chất”, coi vật chất, ánh sáng và hư không là chủ thể biểu đạt, chứ không phải phương tiện. Giai đoạn 2024-2025 đánh dấu bước ngoặt trong sáng tác của ông, khi Đinh Phong rời khỏi mặt phẳng toan truyền thống để bước vào thực hành “phi toan hóa”, đưa hội họa vượt khỏi giới hạn của bề mặt hai chiều. Ông thử nghiệm vẽ trên tấm thép mỏng, lưới inox và lá đồng ăn mòn, tạo ra một loại ngôn ngữ vật chất mang tính “kim loại học” trong hội họa. “Tôi sống trong hiện tại, nên làm việc trong hiện tại. Chất liệu nào khiến tôi có cảm hứng, tôi làm việc với chúng. Với tôi, quá khứ hoặc tương lai chỉ là đối tượng để nghiên cứu, còn sáng tạo luôn thuộc về hiện tại”, nghệ sĩ Đinh Phong bộc bạch.

Tác phẩm vẽ trên tấm thép mỏng, lưới inox và lá đồng ăn mòn.

Điêu khắc gia Đào Châu Hải cũng nhận định rằng: “Sự thay thế dần màu acrylic thông dụng bằng các tấm kim loại, lưới thép và sử dụng kỹ thuật tổng hợp trên mặt phẳng đã tạo sự hấp dẫn mới mẻ so với các bức tranh trước đây của Đinh Phong và điều đó chứng tỏ trong sâu thẳm Đinh Phong có những phẩm chất năng khiếu tiềm ẩn. Ông nên duy trì các thực hành nghệ thuật của mình, như rất nhiều trường hợp không được đào tạo hàn lâm, chuyên nghiệp khác, họ vẫn tạo ra các giá trị phong phú và đáng quý. Nghệ thuật không nên lệ thuộc, câu nệ về hình thức, kỹ thuật, ngôn ngữ, chất liệu, điều quan trọng nhất là bày tỏ được nhận thức và cảm xúc cá nhân đối với thời đại”.

Phong cách sáng tác sử dụng kim loại tạo nên tác phẩm được nghệ sĩ Đinh Phong giới thiệu với công chúng qua các tác phẩm tại triển lãm “Hội họa và điêu khắc Đinh Phong”. Trong đó, nhà nghiên cứu Vũ Huy Thông đảm nhận vai trò giám tuyển; cố vấn nghệ thuật là nhà điêu khắc Đào Châu Hải và bộ ảnh tư liệu do Harry Nguyễn thực hiện. Nhà nghiên cứu Vũ Huy Thông, nhận định: “Ở 3 triển lãm trước đó, Đinh Phong chỉ sử dụng chất liệu sơn acrylic trên vải vẽ, một chất liệu và kỹ thuật vẽ không có gì đáng chú ý ngoại trừ hệ bảng mẫu và hình thể lạ lẫm dưới phong cách hội họa trừu tượng. Dưới góc độ tâm lý, Đinh Phong hoàn toàn ý thức được, chỉ có phong cách cá nhân, số lượng tác phẩm, số lần trưng bày và vấn đề thời gian là những định mức đánh giá tiêu chí thực hành nghệ thuật”.

Tác phẩm điêu khắc của Đinh Phong.

Hơn 30 tác phẩm với hình thức đa dạng, từ những bức tranh khổ lớn, có tác phẩm kích thước hơn 10m², đến các tượng tạo tác bằng nhiều loại kim loại như đồng, inox, đã được lựa chọn giới thiệu trong triển lãm. Nghệ sĩ Đinh Phong sử dụng kỹ thuật ăn mòn đồng, phủ sơn, gia nhiệt, mài, gò, đột, lưới kim loại vò nhàu và kỹ thuật acrylic với collage đã mở ra một cảm nhận thẩm mỹ mới. Sắc ghi xám hòa quyện với những lá đồng gỉ xanh, những mảng hình tương phản mạnh của ánh kim tự thân và các vùng đen sẫm do nhiệt độ tác động.

Dù vẫn là các mô típ trừu tượng mang nhiều sự ngẫu hứng, nhưng sự kết hợp trên lại khơi dậy những liên tưởng mới mẻ về một hiện trường khảo cổ, về những mảnh vỡ xa xưa, hay rộng hơn là cảm thức về thời gian và sự hủy hoại mà chúng để lại. Nhà nghiên cứu Quách Cường, cho hay: “Tranh và tượng của Đinh Phong đều có chung một bản chất, thể hiện sự tương giao giữa con người và vũ trụ. Con người không hiện ra trực tiếp, nhưng luôn hiện hữu dưới dạng năng lượng, chuyển động, xoáy, khối, ánh sáng. Ở góc nhìn này, nghệ thuật của ông không chỉ là tạo hình, mà là một hành trình tâm linh. Từ màu sắc đến khối rỗng, từ toan đến đồng, mọi thứ đều hướng về tinh thần thoát khỏi cái “tôi” để bay vào không gian của ý thức vũ trụ”./.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.