Đây là một ấn phẩm đặc sắc của Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật dành cho bạn đọc nhân dịp kỷ niệm 133 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023). Đặc biệt, năm 2023 cũng tròn 80 năm kể từ khi Người viết tác phẩm “Ngục trung nhật ký” (1943-2023).
    |
 |
| Nhà nghiên cứu Hán học, PGS, TS Lê Văn Toan chia sẻ tại tọa đàm ra mắt cuốn sách “Nhật ký trong tù”. |
Tác phẩm “Nhật ký trong tù” là tập thơ viết bằng chữ Hán, ra đời trong một hoàn cảnh đặc biệt. Tháng 8-1942, Nguyễn Ái Quốc lấy tên Hồ Chí Minh với danh nghĩa là đại biểu của Việt Nam độc lập đồng minh và Phân bộ quốc tế phản xâm lược của Việt Nam sang Trung Quốc công tác. Khi đến Túc Vinh, Quảng Tây, Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vô cớ. Từ đây Người bắt đầu hành trình 13 tháng đầy gian nan, cực khổ trải qua 18 nhà lao của 13 huyện thuộc tỉnh Quảng Tây. Trong những tháng ngày đó, Người đã sáng tác tập thơ “Ngục trung nhật ký” (Nhật ký trong tù).
Bên cạnh bản dịch quen thuộc của Nam Trân và các bậc túc nho khác, bản dịch của nhà thơ Quách Tấn giúp những độc giả yêu mến “Nhật ký trong tù” có thêm một lựa chọn. Những trang thơ được dịch và thể hiện theo lối mới lạ, độc đáo trong ấn phẩm cho chúng ta hiểu và trân trọng hơn về tài năng dịch thuật, đặc biệt là về tình cảm của thi sĩ Quách Tấn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.
Chia sẻ tại tọa đàm ra mắt sách, Nhà sử học Dương Trung Quốc nêu những nguyên do, ngọn nguồn thi sĩ Quách Tấn dịch “Nhật ký trong tù”, cũng như hành trình tìm và được nhà thơ Quách Tấn gặp gỡ, cảm mến, giới thiệu bản dịch của mình. Nhà sử học Dương Trung Quốc cho hay: “Nhà thơ Quách Tấn được biết đến là một dịch giả thơ Đường hàng đầu của nước ta, tuy nhiên trong bản dịch này, ông đã phá cách, chuyển một số bài của “Nhật ký trong tù” sang những thể thơ truyền thống khác của Việt Nam như thể thơ lục bát, bởi theo nhà thơ “có nhiều bài tôi thấy dịch thành lục bát nó ý vị hơn”. Chính vì lý do này, nên Quách Tấn đã khiêm tốn để là “phỏng dịch”.
|
 |
| Nhà sử học Dương Trung Quốc chia sẻ về bản phỏng dịch cuốn “Nhật ký trong tù” . |
Thông tin lý do vì sao “Nhật ký trong tù” lại viết bằng chữ Hán mà không phải một ngôn ngữ nào khác, nhà nghiên cứu Hán học, PGS, TS Lê Văn Toan chia sẻ: “Từ bé Bác đã học tiếng Hán và học rất giỏi, Bác đã từng sống và hoạt động tại Trung Quốc 10 năm; khi Bác ở trong tù thời gian dài đằng đẵng trong khi đất nước đang rất cần người lãnh đạo. Thời gian trong tù đó, Bác viết nhật ký bằng chữ Hán đề rèn luyện tư duy quan sát, luyện trí nhớ, tư duy giải quyết các mối quan hệ của mình… Một giả thiết khác khi Bác ở trong tù, không có mối liên lạc nào với quê nhà, Bác là ai những người bạn tù cũng không biết. Phải chăng đây là một nguyên nhân Người cần bí mật, phải giữ mình. Chính điều này cũng đã được ghi rõ trong Nhật ký trong tù về ngày tháng năm xuất bản”.
Đánh giá cao và bày tỏ những lý thú khi đọc bản dịch của nhà thơ Quách Tấn, PGS, TS Lê Văn Toan cho biết: “Nhà thơ Quách Tấn có những sáng tạo riêng khi cảm nhận và lột tả chính xác ý thơ của Bác. Từng bài thơ vừa là sự thoát ý vừa lột tả chân trời nghệ thuật thênh thang, đầy ý vị trong thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh".
|
 |
| Bạn đọc tìm hiểu về cuốn sách “Nhật ký trong tù” bản phỏng dịch của nhà thơ Quách Tấn. |
Với cuốn sách “Nhật ký trong tù” bản phỏng dịch của nhà thơ Quách Tấn, bạn đọc còn được chiêm ngưỡng những bài thơ của Bác với phần chép tay chữ Hán của nhà thư pháp Trần Thúc Lâm, một người bạn văn chương của Quách Tấn và phần chép tay chữ quốc ngữ rất đẹp của chính nhà thơ.
Tin, ảnh: KHÁNH HÀ