Sau cuộc bình chọn "100 ca khúc hay nhất của thế kỷ 20" rầm rộ suốt năm 2000, tuổi trẻ cả nước lại đang chọn lựa "30 ca khúc hay về tuổi trẻ trong những năm đổi mới". Rồi trên sóng truyền hình Trung ương, các chương trình "Bài hát Việt" nối nhau thu hút hàng vạn người trẻ tuổi. Sự khẳng định cái đã có và nhân rộng cái mới có ấy là cần thiết. Song, đáng tiếc là còn có những ca khúc từng bao năm gắn bó với nhiều lớp người mà nay vẫn gây cảm hứng đối với tuổi trẻ lại chưa được các cấp chỉ đạo phong trào lưu ý để lứa tuổi 8x-9x hôm nay hát tiếp.

Ví như "Tuổi 20" là tên một bài hát của nhạc sĩ Lưu Hữu Phước. Ông viết bài này ngay từ năm 1950 trong dự cảm về thắng lợi đang đến của cuộc kháng chiến chống Pháp, và khi hòa bình, tuổi trẻ sẽ lại càng hăng hái xung phong xây dựng đất nước, như phần lớn sáng tác của ông, ca khúc này có nhịp điệu sôi nổi rất dễ cho nhiều người cùng hát các lời ca giàu tính trữ tình công dân: "Đời mới ai ơi đời mới… tuổi 20 tha thiết dâng hiến cho đời…".

Ví như "Bài ca thanh niên xung phong tình nguyện" là ca khúc có ngay năm mở đầu kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961-1965). Tác giả của bài ấy là ai, tiếc rằng nhiều nhạc sĩ cùng thời không nhớ-rồi vài cơ quan chuyên về theo dõi và xây dựng ca hát quần chúng cũng không có băng cát-xét hoặc văn bản lưu, nhưng: "Nghe vang khắp nơi như mùa xuân đang hát ca, tưng bừng trong gió những lời thiết tha… cùng vang câu ca ta đi lên là thanh niên xung phong tình nguyện vượt mức kế hoạch 5 năm. Đâu Đảng cần chúng ta đi vượt muôn ngàn gian khó…" thì vẫn rất nhiều người đang tuổi 60-70 từng là TNXP thời ấy vẫn thường thầm hát.

Ví như "Những cánh buồm" do nhạc sĩ Hoàng Vân phổ nhạc theo thơ của Hoàng Trung Thông từ 1963 rất sâu lắng giai điệu nói về khát vọng của tuổi trẻ: "Những cánh buồm như những cánh chim bay, bay tới khắp chân trời Tổ quốc… Tuổi thanh niên ơi, tuổi thanh xuân ơi buồm căng gió lộng… tuổi thanh xuân ơi, tuổi thanh xuân ơi đi tới khắp chân trời của Tổ quốc mến yêu". Viết cho đơn ca, nhưng vào những năm 60 ấy, bài hát này lại rất nhiều lần được đồng ca trong các cuộc họp.

Thế mà, đáng tiếc thay, vì những lẽ nào đó mà tới nay, 3 ca khúc ấy không được đồng hành cùng tuổi trẻ, mặc dù nội dung ca khúc đó hiện vẫn phù hợp với nhịp điệu cuộc sống và đều có chất giai điệu đẹp riêng biệt khó lẫn, khó quên.

NGUYỄN QUANG VINH