Dù đã chuyển nhà sang khu vực khác từ lâu, nhưng mỗi lần đi qua phường Hàng Bông, bao kỷ niệm tuổi thơ lại ùa về trong tâm trí của chị Đặng Thanh Huyền (quận Cầu Giấy). Chị Huyền cho biết: “Mỗi lần đi qua đình-đền Thiên Tiên, tôi luôn nhớ về kỷ niệm thời thơ ấu cùng chúng bạn ở khu phố tụ tập về đây làm những con vật ngộ nghĩnh bằng vỏ bưởi, chờ trăng lên phá cỗ Trung thu. Những ngày hè, đám trẻ con chúng tôi rủ nhau ra múa hát, xem múa lân, rước đèn”.

 Di tích đình-đền Thiên Tiên tại phường Hàng Bông, quận Hoàn Kiếm.

Nếu nhìn bên ngoài thì nhiều người sẽ vội nghĩ Di tích đình-đền Thiên Tiên là một địa điểm chật hẹp. Từ cổng vào nhìn sang bên phải là bia tưởng niệm những anh hùng liệt sĩ của phường Hàng Bông đã hy sinh trong hai cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. Bên cạnh là bảng sơ lược lịch sử về đình-đền Thiên Tiên cùng biển đề tên “Trung tâm học tập cộng đồng phường Hàng Bông”.

Cánh cửa "Trung tâm học tập cộng đồng phường Hàng Bông" mở ra là một không gian nhiều điểm nhấn. Trong quần thể di tích còn có một thư viện cộng đồng, nơi nuôi dưỡng biết bao tâm hồn trẻ thơ trong suốt thời gian dài qua. Dẫn chúng tôi đi tham quan di tích, ông Đỗ Chí Trung, Trưởng ban công tác Mặt trận Tổ dân phố số 3 (phường Hàng Bông) cho biết: “Người dân phường Hàng Bông chúng tôi rất vui mừng khi đình-đền Thiên Tiên mới được UBND TP Hà Nội công nhận là di tích văn hóa, lịch sử. Nhưng cùng với đó là trách nhiệm, mong muốn làm sao để phát huy di tích xứng tầm với giá trị”.

Theo ông Đỗ Chí Trung, đình-đền Thiên Tiên thờ Mẫu Liễu Hạnh và Thái úy Quốc công Lý Thường Kiệt. Theo tấm bia “Bắc Hạ Giáp Ký” dựng năm Canh Ngọ niên hiệu Tự Đức thứ XIII (1870) thì cụm di tích đình-đền Thiên Tiên được nhân dân xây dựng từ lâu đời gắn bó mật thiết với cộng đồng dân cư Giáp Bắc Hạ (tại huyện Thọ Xương Tổng Tiền Nghiêm)-tức là vị trí sát Nhà thờ Lớn hiện nay.

Đến cuối thế kỷ XIX, khi Nhà thờ Lớn được xây dựng thì đình-đền Thiên Tiên được chuyển đến vị trí hiện nay tại số 120C phố Hàng Bông. Hằng năm vào ngày 22 tháng Giêng và ngày 22-10 âm lịch, nhân dân và du khách thập phương thường đến đây dâng hương tưởng nhớ đến anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt.

Được biết, sau khi đình-đền Thiên Tiên được công nhận là di tích lịch sử, văn hóa cấp thành phố mới đây, UBND phường Hàng Bông đã tiến hành lập dự án đề nghị tôn tạo để xứng tầm với giá trị văn hóa, lịch sử của di tích. Ông Trương Minh Tiến, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Di sản văn hóa Việt Nam, nguyên Phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP Hà Nội cho biết: “Thời gian qua, UBND TP Hà Nội đã rất quan tâm chỉ đạo rà soát, lập danh sách các di tích xuống cấp theo thứ tự ưu tiên; quan tâm bố trí kinh phí tu bổ tôn tạo di tích theo từng năm, từng giai đoạn, ưu tiên di tích xuống cấp nghiêm trọng, di tích có tiềm năng phát triển du lịch. Trong đó, đình-đền Thiên Tiên là một trong những di tích cần tu bổ, tôn tạo để xứng với di sản văn hóa-lịch sử cấp thành phố”.

Bài và ảnh: ĐẶNG LÊ